Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi |
౨. దుతియవగ్గో
2. Dutiyavaggo
౧. వితక్కసుత్తం
1. Vitakkasuttaṃ
౩౮. వుత్తఞ్హేతం భగవతా, వుత్తమరహతాతి మే సుతం –
38. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘తథాగతం, భిక్ఖవే, అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధం ద్వే వితక్కా బహులం సముదాచరన్తి – ఖేమో చ వితక్కో, పవివేకో చ 1. అబ్యాపజ్ఝారామో 2, భిక్ఖవే, తథాగతో అబ్యాపజ్ఝరతో. తమేనం, భిక్ఖవే, తథాగతం అబ్యాపజ్ఝారామం అబ్యాపజ్ఝరతం ఏసేవ వితక్కో బహులం సముదాచరతి – ‘ఇమాయాహం ఇరియాయ న కిఞ్చి బ్యాబాధేమి తసం వా థావరం వా’తి.
‘‘Tathāgataṃ, bhikkhave, arahantaṃ sammāsambuddhaṃ dve vitakkā bahulaṃ samudācaranti – khemo ca vitakko, paviveko ca 3. Abyāpajjhārāmo 4, bhikkhave, tathāgato abyāpajjharato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ abyāpajjhārāmaṃ abyāpajjharataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘imāyāhaṃ iriyāya na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘పవివేకారామో , భిక్ఖవే, తథాగతో పవివేకరతో. తమేనం, భిక్ఖవే, తథాగతం పవివేకారామం పవివేకరతం ఏసేవ వితక్కో బహులం సముదాచరతి – ‘యం అకుసలం తం పహీన’న్తి.
‘‘Pavivekārāmo , bhikkhave, tathāgato pavivekarato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ pavivekārāmaṃ pavivekarataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘yaṃ akusalaṃ taṃ pahīna’nti.
‘‘తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, తుమ్హేపి అబ్యాపజ్ఝారామా విహరథ అబ్యాపజ్ఝరతా. తేసం వో, భిక్ఖవే, తుమ్హాకం అబ్యాపజ్ఝారామానం విహరతం అబ్యాపజ్ఝరతానం ఏసేవ వితక్కో బహులం సముదాచరిస్సతి – ‘ఇమాయ మయం ఇరియాయ న కిఞ్చి బ్యాబాధేమ తసం వా థావరం వా’తి.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, tumhepi abyāpajjhārāmā viharatha abyāpajjharatā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ abyāpajjhārāmānaṃ viharataṃ abyāpajjharatānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘imāya mayaṃ iriyāya na kiñci byābādhema tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘పవివేకారామా, భిక్ఖవే, విహరథ పవివేకరతా. తేసం వో, భిక్ఖవే, తుమ్హాకం పవివేకారామానం విహరతం పవివేకరతానం ఏసేవ వితక్కో బహులం సముదాచరిస్సతి – ‘కిం అకుసలం, కిం అప్పహీనం, కిం పజహామా’’’తి. ఏతమత్థం భగవా అవోచ. తత్థేతం ఇతి వుచ్చతి –
‘‘Pavivekārāmā, bhikkhave, viharatha pavivekaratā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ pavivekārāmānaṃ viharataṃ pavivekaratānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘kiṃ akusalaṃ, kiṃ appahīnaṃ, kiṃ pajahāmā’’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘తథాగతం బుద్ధమసయ్హసాహినం, దువే వితక్కా సముదాచరన్తి నం;
‘‘Tathāgataṃ buddhamasayhasāhinaṃ, duve vitakkā samudācaranti naṃ;
ఖేమో వితక్కో పఠమో ఉదీరితో, తతో వివేకో దుతియో పకాసితో.
Khemo vitakko paṭhamo udīrito, tato viveko dutiyo pakāsito.
‘‘తమోనుదం పారగతం మహేసిం, తం పత్తిపత్తం వసిమం అనాసవం;
‘‘Tamonudaṃ pāragataṃ mahesiṃ, taṃ pattipattaṃ vasimaṃ anāsavaṃ;
విసన్తరం 5 తణ్హక్ఖయే విముత్తం, తం వే మునిం అన్తిమదేహధారిం;
Visantaraṃ 6 taṇhakkhaye vimuttaṃ, taṃ ve muniṃ antimadehadhāriṃ;
‘‘సేలే యథా పబ్బతముద్ధనిట్ఠితో, యథాపి పస్సే జనతం సమన్తతో;
‘‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito, yathāpi passe janataṃ samantato;
తథూపమం ధమ్మమయం సుమేధో, పాసాదమారుయ్హ సమన్తచక్ఖు;
Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedho, pāsādamāruyha samantacakkhu;
సోకావతిణ్ణం జనతమపేతసోకో, అవేక్ఖతి జాతిజరాభిభూత’’న్తి.
Sokāvatiṇṇaṃ janatamapetasoko, avekkhati jātijarābhibhūta’’nti.
అయమ్పి అత్థో వుత్తో భగవతా, ఇతి మే సుతన్తి. పఠమం.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ౧. వితక్కసుత్తవణ్ణనా • 1. Vitakkasuttavaṇṇanā