| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi |
២. ទុតិយវគ្គោ
2. Dutiyavaggo
១. វិតក្កសុត្តំ
1. Vitakkasuttaṃ
៣៨. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
38. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘តថាគតំ, ភិក្ខវេ, អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ទ្វេ វិតក្កា ពហុលំ សមុទាចរន្តិ – ខេមោ ច វិតក្កោ, បវិវេកោ ច 1។ អព្យាបជ្ឈារាមោ 2, ភិក្ខវេ, តថាគតោ អព្យាបជ្ឈរតោ។ តមេនំ, ភិក្ខវេ, តថាគតំ អព្យាបជ្ឈារាមំ អព្យាបជ្ឈរតំ ឯសេវ វិតក្កោ ពហុលំ សមុទាចរតិ – ‘ឥមាយាហំ ឥរិយាយ ន កិញ្ចិ ព្យាពាធេមិ តសំ វា ថាវរំ វា’តិ។
‘‘Tathāgataṃ, bhikkhave, arahantaṃ sammāsambuddhaṃ dve vitakkā bahulaṃ samudācaranti – khemo ca vitakko, paviveko ca 3. Abyāpajjhārāmo 4, bhikkhave, tathāgato abyāpajjharato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ abyāpajjhārāmaṃ abyāpajjharataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘imāyāhaṃ iriyāya na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘បវិវេការាមោ , ភិក្ខវេ, តថាគតោ បវិវេករតោ។ តមេនំ, ភិក្ខវេ, តថាគតំ បវិវេការាមំ បវិវេករតំ ឯសេវ វិតក្កោ ពហុលំ សមុទាចរតិ – ‘យំ អកុសលំ តំ បហីន’ន្តិ។
‘‘Pavivekārāmo , bhikkhave, tathāgato pavivekarato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ pavivekārāmaṃ pavivekarataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘yaṃ akusalaṃ taṃ pahīna’nti.
‘‘តស្មាតិហ, ភិក្ខវេ, តុម្ហេបិ អព្យាបជ្ឈារាមា វិហរថ អព្យាបជ្ឈរតា។ តេសំ វោ, ភិក្ខវេ, តុម្ហាកំ អព្យាបជ្ឈារាមានំ វិហរតំ អព្យាបជ្ឈរតានំ ឯសេវ វិតក្កោ ពហុលំ សមុទាចរិស្សតិ – ‘ឥមាយ មយំ ឥរិយាយ ន កិញ្ចិ ព្យាពាធេម តសំ វា ថាវរំ វា’តិ។
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, tumhepi abyāpajjhārāmā viharatha abyāpajjharatā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ abyāpajjhārāmānaṃ viharataṃ abyāpajjharatānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘imāya mayaṃ iriyāya na kiñci byābādhema tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘បវិវេការាមា, ភិក្ខវេ, វិហរថ បវិវេករតា។ តេសំ វោ, ភិក្ខវេ, តុម្ហាកំ បវិវេការាមានំ វិហរតំ បវិវេករតានំ ឯសេវ វិតក្កោ ពហុលំ សមុទាចរិស្សតិ – ‘កិំ អកុសលំ, កិំ អប្បហីនំ, កិំ បជហាមា’’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘Pavivekārāmā, bhikkhave, viharatha pavivekaratā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ pavivekārāmānaṃ viharataṃ pavivekaratānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘kiṃ akusalaṃ, kiṃ appahīnaṃ, kiṃ pajahāmā’’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘តថាគតំ ពុទ្ធមសយ្ហសាហិនំ, ទុវេ វិតក្កា សមុទាចរន្តិ នំ;
‘‘Tathāgataṃ buddhamasayhasāhinaṃ, duve vitakkā samudācaranti naṃ;
ខេមោ វិតក្កោ បឋមោ ឧទីរិតោ, តតោ វិវេកោ ទុតិយោ បកាសិតោ។
Khemo vitakko paṭhamo udīrito, tato viveko dutiyo pakāsito.
‘‘តមោនុទំ បារគតំ មហេសិំ, តំ បត្តិបត្តំ វសិមំ អនាសវំ;
‘‘Tamonudaṃ pāragataṃ mahesiṃ, taṃ pattipattaṃ vasimaṃ anāsavaṃ;
វិសន្តរំ 5 តណ្ហក្ខយេ វិមុត្តំ, តំ វេ មុនិំ អន្តិមទេហធារិំ;
Visantaraṃ 6 taṇhakkhaye vimuttaṃ, taṃ ve muniṃ antimadehadhāriṃ;
‘‘សេលេ យថា បព្ពតមុទ្ធនិដ្ឋិតោ, យថាបិ បស្សេ ជនតំ សមន្តតោ;
‘‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito, yathāpi passe janataṃ samantato;
តថូបមំ ធម្មមយំ សុមេធោ, បាសាទមារុយ្ហ សមន្តចក្ខុ;
Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedho, pāsādamāruyha samantacakkhu;
សោកាវតិណ្ណំ ជនតមបេតសោកោ, អវេក្ខតិ ជាតិជរាភិភូត’’ន្តិ។
Sokāvatiṇṇaṃ janatamapetasoko, avekkhati jātijarābhibhūta’’nti.
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ បឋមំ។
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ១. វិតក្កសុត្តវណ្ណនា • 1. Vitakkasuttavaṇṇanā
