Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi |
੨. ਦੁਤਿਯવਗ੍ਗੋ
2. Dutiyavaggo
੧. વਿਤਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਂ
1. Vitakkasuttaṃ
੩੮. વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ, વੁਤ੍ਤਮਰਹਤਾਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ –
38. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ਤਥਾਗਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਦ੍વੇ વਿਤਕ੍ਕਾ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ – ਖੇਮੋ ਚ વਿਤਕ੍ਕੋ, ਪવਿવੇਕੋ ਚ 1। ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾਰਾਮੋ 2, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਰਤੋ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤਂ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾਰਾਮਂ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਰਤਂ ਏਸੇવ વਿਤਕ੍ਕੋ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ – ‘ਇਮਾਯਾਹਂ ਇਰਿਯਾਯ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਮਿ ਤਸਂ વਾ ਥਾવਰਂ વਾ’ਤਿ।
‘‘Tathāgataṃ, bhikkhave, arahantaṃ sammāsambuddhaṃ dve vitakkā bahulaṃ samudācaranti – khemo ca vitakko, paviveko ca 3. Abyāpajjhārāmo 4, bhikkhave, tathāgato abyāpajjharato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ abyāpajjhārāmaṃ abyāpajjharataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘imāyāhaṃ iriyāya na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘ਪવਿવੇਕਾਰਾਮੋ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤੋ ਪવਿવੇਕਰਤੋ। ਤਮੇਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤਂ ਪવਿવੇਕਾਰਾਮਂ ਪવਿવੇਕਰਤਂ ਏਸੇવ વਿਤਕ੍ਕੋ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਤਿ – ‘ਯਂ ਅਕੁਸਲਂ ਤਂ ਪਹੀਨ’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Pavivekārāmo , bhikkhave, tathāgato pavivekarato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ pavivekārāmaṃ pavivekarataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘yaṃ akusalaṃ taṃ pahīna’nti.
‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾਰਾਮਾ વਿਹਰਥ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਰਤਾ। ਤੇਸਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਾਰਾਮਾਨਂ વਿਹਰਤਂ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝਰਤਾਨਂ ਏਸੇવ વਿਤਕ੍ਕੋ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਿਸ੍ਸਤਿ – ‘ਇਮਾਯ ਮਯਂ ਇਰਿਯਾਯ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਮ ਤਸਂ વਾ ਥਾવਰਂ વਾ’ਤਿ।
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, tumhepi abyāpajjhārāmā viharatha abyāpajjharatā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ abyāpajjhārāmānaṃ viharataṃ abyāpajjharatānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘imāya mayaṃ iriyāya na kiñci byābādhema tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘ਪવਿવੇਕਾਰਾਮਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿਹਰਥ ਪવਿવੇਕਰਤਾ। ਤੇਸਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪવਿવੇਕਾਰਾਮਾਨਂ વਿਹਰਤਂ ਪવਿવੇਕਰਤਾਨਂ ਏਸੇવ વਿਤਕ੍ਕੋ ਬਹੁਲਂ ਸਮੁਦਾਚਰਿਸ੍ਸਤਿ – ‘ਕਿਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਕਿਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਂ, ਕਿਂ ਪਜਹਾਮਾ’’’ਤਿ। ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਭਗવਾ ਅવੋਚ। ਤਤ੍ਥੇਤਂ ਇਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ –
‘‘Pavivekārāmā, bhikkhave, viharatha pavivekaratā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ pavivekārāmānaṃ viharataṃ pavivekaratānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘kiṃ akusalaṃ, kiṃ appahīnaṃ, kiṃ pajahāmā’’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ਤਥਾਗਤਂ ਬੁਦ੍ਧਮਸਯ੍ਹਸਾਹਿਨਂ, ਦੁવੇ વਿਤਕ੍ਕਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ ਨਂ।
‘‘Tathāgataṃ buddhamasayhasāhinaṃ, duve vitakkā samudācaranti naṃ;
ਖੇਮੋ વਿਤਕ੍ਕੋ ਪਠਮੋ ਉਦੀਰਿਤੋ, ਤਤੋ વਿવੇਕੋ ਦੁਤਿਯੋ ਪਕਾਸਿਤੋ॥
Khemo vitakko paṭhamo udīrito, tato viveko dutiyo pakāsito.
‘‘ਤਮੋਨੁਦਂ ਪਾਰਗਤਂ ਮਹੇਸਿਂ, ਤਂ ਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤਂ વਸਿਮਂ ਅਨਾਸવਂ।
‘‘Tamonudaṃ pāragataṃ mahesiṃ, taṃ pattipattaṃ vasimaṃ anāsavaṃ;
વਿਸਨ੍ਤਰਂ 5 ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੇ વਿਮੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ વੇ ਮੁਨਿਂ ਅਨ੍ਤਿਮਦੇਹਧਾਰਿਂ।
Visantaraṃ 6 taṇhakkhaye vimuttaṃ, taṃ ve muniṃ antimadehadhāriṃ;
‘‘ਸੇਲੇ ਯਥਾ ਪਬ੍ਬਤਮੁਦ੍ਧਨਿਟ੍ਠਿਤੋ, ਯਥਾਪਿ ਪਸ੍ਸੇ ਜਨਤਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ।
‘‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito, yathāpi passe janataṃ samantato;
ਤਥੂਪਮਂ ਧਮ੍ਮਮਯਂ ਸੁਮੇਧੋ, ਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁ।
Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedho, pāsādamāruyha samantacakkhu;
ਸੋਕਾવਤਿਣ੍ਣਂ ਜਨਤਮਪੇਤਸੋਕੋ, ਅવੇਕ੍ਖਤਿ ਜਾਤਿਜਰਾਭਿਭੂਤ’’ਨ੍ਤਿ॥
Sokāvatiṇṇaṃ janatamapetasoko, avekkhati jātijarābhibhūta’’nti.
ਅਯਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ, ਇਤਿ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ। ਪਠਮਂ।
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ੧. વਿਤਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Vitakkasuttavaṇṇanā