Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi |
൨. ദുതിയവഗ്ഗോ
2. Dutiyavaggo
൧. വിതക്കസുത്തം
1. Vitakkasuttaṃ
൩൮. വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ, വുത്തമരഹതാതി മേ സുതം –
38. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘തഥാഗതം, ഭിക്ഖവേ, അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധം ദ്വേ വിതക്കാ ബഹുലം സമുദാചരന്തി – ഖേമോ ച വിതക്കോ, പവിവേകോ ച 1. അബ്യാപജ്ഝാരാമോ 2, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അബ്യാപജ്ഝരതോ. തമേനം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതം അബ്യാപജ്ഝാരാമം അബ്യാപജ്ഝരതം ഏസേവ വിതക്കോ ബഹുലം സമുദാചരതി – ‘ഇമായാഹം ഇരിയായ ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ’തി.
‘‘Tathāgataṃ, bhikkhave, arahantaṃ sammāsambuddhaṃ dve vitakkā bahulaṃ samudācaranti – khemo ca vitakko, paviveko ca 3. Abyāpajjhārāmo 4, bhikkhave, tathāgato abyāpajjharato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ abyāpajjhārāmaṃ abyāpajjharataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘imāyāhaṃ iriyāya na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘പവിവേകാരാമോ , ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ പവിവേകരതോ. തമേനം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതം പവിവേകാരാമം പവിവേകരതം ഏസേവ വിതക്കോ ബഹുലം സമുദാചരതി – ‘യം അകുസലം തം പഹീന’ന്തി.
‘‘Pavivekārāmo , bhikkhave, tathāgato pavivekarato. Tamenaṃ, bhikkhave, tathāgataṃ pavivekārāmaṃ pavivekarataṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarati – ‘yaṃ akusalaṃ taṃ pahīna’nti.
‘‘തസ്മാതിഹ, ഭിക്ഖവേ, തുമ്ഹേപി അബ്യാപജ്ഝാരാമാ വിഹരഥ അബ്യാപജ്ഝരതാ. തേസം വോ, ഭിക്ഖവേ, തുമ്ഹാകം അബ്യാപജ്ഝാരാമാനം വിഹരതം അബ്യാപജ്ഝരതാനം ഏസേവ വിതക്കോ ബഹുലം സമുദാചരിസ്സതി – ‘ഇമായ മയം ഇരിയായ ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമ തസം വാ ഥാവരം വാ’തി.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, tumhepi abyāpajjhārāmā viharatha abyāpajjharatā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ abyāpajjhārāmānaṃ viharataṃ abyāpajjharatānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘imāya mayaṃ iriyāya na kiñci byābādhema tasaṃ vā thāvaraṃ vā’ti.
‘‘പവിവേകാരാമാ, ഭിക്ഖവേ, വിഹരഥ പവിവേകരതാ. തേസം വോ, ഭിക്ഖവേ, തുമ്ഹാകം പവിവേകാരാമാനം വിഹരതം പവിവേകരതാനം ഏസേവ വിതക്കോ ബഹുലം സമുദാചരിസ്സതി – ‘കിം അകുസലം, കിം അപ്പഹീനം, കിം പജഹാമാ’’’തി. ഏതമത്ഥം ഭഗവാ അവോച. തത്ഥേതം ഇതി വുച്ചതി –
‘‘Pavivekārāmā, bhikkhave, viharatha pavivekaratā. Tesaṃ vo, bhikkhave, tumhākaṃ pavivekārāmānaṃ viharataṃ pavivekaratānaṃ eseva vitakko bahulaṃ samudācarissati – ‘kiṃ akusalaṃ, kiṃ appahīnaṃ, kiṃ pajahāmā’’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘തഥാഗതം ബുദ്ധമസയ്ഹസാഹിനം, ദുവേ വിതക്കാ സമുദാചരന്തി നം;
‘‘Tathāgataṃ buddhamasayhasāhinaṃ, duve vitakkā samudācaranti naṃ;
ഖേമോ വിതക്കോ പഠമോ ഉദീരിതോ, തതോ വിവേകോ ദുതിയോ പകാസിതോ.
Khemo vitakko paṭhamo udīrito, tato viveko dutiyo pakāsito.
‘‘തമോനുദം പാരഗതം മഹേസിം, തം പത്തിപത്തം വസിമം അനാസവം;
‘‘Tamonudaṃ pāragataṃ mahesiṃ, taṃ pattipattaṃ vasimaṃ anāsavaṃ;
വിസന്തരം 5 തണ്ഹക്ഖയേ വിമുത്തം, തം വേ മുനിം അന്തിമദേഹധാരിം;
Visantaraṃ 6 taṇhakkhaye vimuttaṃ, taṃ ve muniṃ antimadehadhāriṃ;
‘‘സേലേ യഥാ പബ്ബതമുദ്ധനിട്ഠിതോ, യഥാപി പസ്സേ ജനതം സമന്തതോ;
‘‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito, yathāpi passe janataṃ samantato;
തഥൂപമം ധമ്മമയം സുമേധോ, പാസാദമാരുയ്ഹ സമന്തചക്ഖു;
Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedho, pāsādamāruyha samantacakkhu;
സോകാവതിണ്ണം ജനതമപേതസോകോ, അവേക്ഖതി ജാതിജരാഭിഭൂത’’ന്തി.
Sokāvatiṇṇaṃ janatamapetasoko, avekkhati jātijarābhibhūta’’nti.
അയമ്പി അത്ഥോ വുത്തോ ഭഗവതാ, ഇതി മേ സുതന്തി. പഠമം.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ൧. വിതക്കസുത്തവണ്ണനാ • 1. Vitakkasuttavaṇṇanā