| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
៤. ចតុត្ថវគ្គោ
4. Catutthavaggo
១. វិតក្កសុត្តវណ្ណនា
1. Vitakkasuttavaṇṇanā
៨០. ចតុត្ថវគ្គស្ស បឋមេ អកុសលវិតក្កាតិ អកោសល្លសម្ភូតា វិតក្កា, មិច្ឆាវិតក្កាតិ អត្ថោ។ អនវញ្ញត្តិបដិសំយុត្តោតិ ឯត្ថ អនវញ្ញត្តីតិ អនវញ្ញា បរេហិ អត្តនោ អហីឡិតតា អបរិភូតតា, ‘‘អហោ វត មំ បរេ ន អវជានេយ្យុ’’ន្តិ ឯវំ បវត្តោ ឥច្ឆាចារោ, តាយ អនវញ្ញត្តិយា បដិសំយុត្តោ សំសដ្ឋោ, តំ វា អារព្ភ បវត្តោ អនវញ្ញត្តិបដិសំយុត្តោ វិតក្កោ។ តស្មា ‘‘កថំ នុ ខោ មំ បរេ គហដ្ឋា ចេវ បព្ពជិតា ច ន ឱរកតោ ទហេយ្យុ’’ន្តិ សម្ភាវនកម្យតាយ ឥច្ឆាចារេ, ឋត្វា បវត្តិតវិតក្កស្សេតំ អធិវចនំ។ លាភសក្ការសិលោកបដិសំយុត្តោតិ ចីវរាទិលាភេន ចេវ សក្ការេន ច កិត្តិសទ្ទេន ច អារម្មណករណវសេន បដិសំយុត្តោ។ បរានុទ្ទយតាបដិសំយុត្តោតិ បរេសុ អនុទ្ទយតាបតិរូបកេន គេហសិតបេមេន បដិសំយុត្តោ។ យំ សន្ធាយ វុត្តំ –
80. Catutthavaggassa paṭhame akusalavitakkāti akosallasambhūtā vitakkā, micchāvitakkāti attho. Anavaññattipaṭisaṃyuttoti ettha anavaññattīti anavaññā parehi attano ahīḷitatā aparibhūtatā, ‘‘aho vata maṃ pare na avajāneyyu’’nti evaṃ pavatto icchācāro, tāya anavaññattiyā paṭisaṃyutto saṃsaṭṭho, taṃ vā ārabbha pavatto anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko. Tasmā ‘‘kathaṃ nu kho maṃ pare gahaṭṭhā ceva pabbajitā ca na orakato daheyyu’’nti sambhāvanakamyatāya icchācāre, ṭhatvā pavattitavitakkassetaṃ adhivacanaṃ. Lābhasakkārasilokapaṭisaṃyuttoti cīvarādilābhena ceva sakkārena ca kittisaddena ca ārammaṇakaraṇavasena paṭisaṃyutto. Parānuddayatāpaṭisaṃyuttoti paresu anuddayatāpatirūpakena gehasitapemena paṭisaṃyutto. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘សំសដ្ឋោ វិហរតិ រាជូហិ រាជមហាមត្តេហិ ព្រាហ្មណេហិ គហបតិកេហិ តិត្ថិយេហិ តិត្ថិយសាវកេហិ សហនន្ទី សហសោកី, សុខិតេសុ សុខិតោ, ទុក្ខិតេសុ ទុក្ខិតោ, ឧប្បន្នេសុ កិច្ចករណីយេសុ អត្តនាវ យោគំ អាបជ្ជតី’’តិ (សំ. និ. ៣.៣; ៤.២៤១; វិភ. ៨៨៨)។
‘‘Saṃsaṭṭho viharati rājūhi rājamahāmattehi brāhmaṇehi gahapatikehi titthiyehi titthiyasāvakehi sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanāva yogaṃ āpajjatī’’ti (saṃ. ni. 3.3; 4.241; vibha. 888).
គាថាសុ អនវញ្ញត្តិយា បដិសំយុត្តោ បុគ្គលោ អនវញ្ញត្តិសំយុត្តោ។ លាភសក្ការេ គារវោ ឯតស្ស, ន ធម្មេតិ លាភសក្ការគារវោ។ សុខទុក្ខេសុ អមា សហ ភវាតិ អមច្ចា, សហាយសទិសា ឧបដ្ឋាកា។ តេហិ គេហសិតបេមវសេន សហ នន្ទនសីលោ សហនន្ទី អមច្ចេហិ, ឥមិនា បរានុទ្ទយតាបដិសំយុត្តំ វិតក្កំ ទស្សេតិ។ អារា សំយោជនក្ខយាតិ ឥមេហិ តីហិ វិតក្កេហិ អភិភូតោ បុគ្គលោ សំយោជនក្ខយតោ អរហត្តតោ ទូរេ, តស្ស តំ ទុល្លភន្តិ អត្ថោ។
Gāthāsu anavaññattiyā paṭisaṃyutto puggalo anavaññattisaṃyutto. Lābhasakkāre gāravo etassa, na dhammeti lābhasakkāragāravo. Sukhadukkhesu amā saha bhavāti amaccā, sahāyasadisā upaṭṭhākā. Tehi gehasitapemavasena saha nandanasīlo sahanandī amaccehi, iminā parānuddayatāpaṭisaṃyuttaṃ vitakkaṃ dasseti. Ārā saṃyojanakkhayāti imehi tīhi vitakkehi abhibhūto puggalo saṃyojanakkhayato arahattato dūre, tassa taṃ dullabhanti attho.
បុត្តបសុន្តិ បុត្តេ ច បសវោ ច។ បុត្តសទ្ទេន ចេត្ថ ទារាទយោ; បសុសទ្ទេន អស្សមហិំសខេត្តវត្ថាទយោ ច សង្គហិតា។ វិវាហេតិ វិវាហការាបនេ។ ឥមិនា អាវាហោបិ សង្គហិតោ។ សំហរានីតិ បរិគ្គហានិ, បរិក្ខារសង្គហានីតិ អត្ថោ។ ‘‘សន្ថវានី’’តិ ច បឋន្តិ, មិត្តសន្ថវានីតិ អត្ថោ។ សព្ពត្ថ ហិត្វាតិ សម្ពន្ធោ។ ភព្ពោ សោ តាទិសោ ភិក្ខូតិ សោ យថាវុត្តំ សព្ពំ បបញ្ចំ បរិច្ចជិត្វា យថា សត្ថារា វុត្តាយ សម្មាបដិបត្តិយា, តថា បស្សិតព្ពតោ តាទិសោ សំសារេ ភយំ ឥក្ខតីតិ ភិក្ខុ ឧត្តមំ សម្ពោធិំ អរហត្តំ បត្តុំ អរហតិ។
Puttapasunti putte ca pasavo ca. Puttasaddena cettha dārādayo; pasusaddena assamahiṃsakhettavatthādayo ca saṅgahitā. Vivāheti vivāhakārāpane. Iminā āvāhopi saṅgahito. Saṃharānīti pariggahāni, parikkhārasaṅgahānīti attho. ‘‘Santhavānī’’ti ca paṭhanti, mittasanthavānīti attho. Sabbattha hitvāti sambandho. Bhabbo so tādiso bhikkhūti so yathāvuttaṃ sabbaṃ papañcaṃ pariccajitvā yathā satthārā vuttāya sammāpaṭipattiyā, tathā passitabbato tādiso saṃsāre bhayaṃ ikkhatīti bhikkhu uttamaṃ sambodhiṃ arahattaṃ pattuṃ arahati.
បឋមសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ១. វិតក្កសុត្តំ • 1. Vitakkasuttaṃ
