Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ၄. စတုတ္ထဝဂ္ဂော

    4. Catutthavaggo

    ၁. ဝိတက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    1. Vitakkasuttavaṇṇanā

    ၈၀. စတုတ္ထဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ အကုသလဝိတက္ကာတိ အကောသလ္လသမ္ဘူတာ ဝိတက္ကာ, မိစ္ဆာဝိတက္ကာတိ အတ္ထော။ အနဝညတ္တိပဋိသံယုတ္တောတိ ဧတ္ထ အနဝညတ္တီတိ အနဝညာ ပရေဟိ အတ္တနော အဟီဠိတတာ အပရိဘူတတာ, ‘‘အဟော ဝတ မံ ပရေ န အဝဇာနေယ္ယု’’န္တိ ဧဝံ ပဝတ္တော ဣစ္ဆာစာရော, တာယ အနဝညတ္တိယာ ပဋိသံယုတ္တော သံသဋ္ဌော, တံ ဝာ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တော အနဝညတ္တိပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော။ တသ္မာ ‘‘ကထံ နု ခော မံ ပရေ ဂဟဋ္ဌာ စေဝ ပဗ္ဗဇိတာ စ န ဩရကတော ဒဟေယ္ယု’’န္တိ သမ္ဘာဝနကမ္ယတာယ ဣစ္ဆာစာရေ, ဌတ္ဝာ ပဝတ္တိတဝိတက္ကသ္သေတံ အဓိဝစနံ။ လာဘသက္ကာရသိလောကပဋိသံယုတ္တောတိ စီဝရာဒိလာဘေန စေဝ သက္ကာရေန စ ကိတ္တိသဒ္ဒေန စ အာရမ္မဏကရဏဝသေန ပဋိသံယုတ္တော။ ပရာနုဒ္ဒယတာပဋိသံယုတ္တောတိ ပရေသု အနုဒ္ဒယတာပတိရူပကေန ဂေဟသိတပေမေန ပဋိသံယုတ္တော။ ယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ –

    80. Catutthavaggassa paṭhame akusalavitakkāti akosallasambhūtā vitakkā, micchāvitakkāti attho. Anavaññattipaṭisaṃyuttoti ettha anavaññattīti anavaññā parehi attano ahīḷitatā aparibhūtatā, ‘‘aho vata maṃ pare na avajāneyyu’’nti evaṃ pavatto icchācāro, tāya anavaññattiyā paṭisaṃyutto saṃsaṭṭho, taṃ vā ārabbha pavatto anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko. Tasmā ‘‘kathaṃ nu kho maṃ pare gahaṭṭhā ceva pabbajitā ca na orakato daheyyu’’nti sambhāvanakamyatāya icchācāre, ṭhatvā pavattitavitakkassetaṃ adhivacanaṃ. Lābhasakkārasilokapaṭisaṃyuttoti cīvarādilābhena ceva sakkārena ca kittisaddena ca ārammaṇakaraṇavasena paṭisaṃyutto. Parānuddayatāpaṭisaṃyuttoti paresu anuddayatāpatirūpakena gehasitapemena paṭisaṃyutto. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –

    ‘‘သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ ရာဇူဟိ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဂဟပတိကေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ သဟနန္ဒီ သဟသောကီ, သုခိတေသု သုခိတော, ဒုက္ခိတေသု ဒုက္ခိတော, ဥပ္ပန္နေသု ကိစ္စကရဏီယေသု အတ္တနာဝ ယောဂံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ (သံ. နိ. ၃.၃; ၄.၂၄၁; ဝိဘ. ၈၈၈)။

    ‘‘Saṃsaṭṭho viharati rājūhi rājamahāmattehi brāhmaṇehi gahapatikehi titthiyehi titthiyasāvakehi sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanāva yogaṃ āpajjatī’’ti (saṃ. ni. 3.3; 4.241; vibha. 888).

    ဂာထာသု အနဝညတ္တိယာ ပဋိသံယုတ္တော ပုဂ္ဂလော အနဝညတ္တိသံယုတ္တော။ လာဘသက္ကာရေ ဂာရဝော ဧတသ္သ, န ဓမ္မေတိ လာဘသက္ကာရဂာရဝော။ သုခဒုက္ခေသု အမာ သဟ ဘဝာတိ အမစ္စာ, သဟာယသဒိသာ ဥပဋ္ဌာကာ။ တေဟိ ဂေဟသိတပေမဝသေန သဟ နန္ဒနသီလော သဟနန္ဒီ အမစ္စေဟိ, ဣမိနာ ပရာနုဒ္ဒယတာပဋိသံယုတ္တံ ဝိတက္ကံ ဒသ္သေတိ။ အာရာ သံယောဇနက္ခယာတိ ဣမေဟိ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဘိဘူတော ပုဂ္ဂလော သံယောဇနက္ခယတော အရဟတ္တတော ဒူရေ, တသ္သ တံ ဒုလ္လဘန္တိ အတ္ထော။

    Gāthāsu anavaññattiyā paṭisaṃyutto puggalo anavaññattisaṃyutto. Lābhasakkāre gāravo etassa, na dhammeti lābhasakkāragāravo. Sukhadukkhesu amā saha bhavāti amaccā, sahāyasadisā upaṭṭhākā. Tehi gehasitapemavasena saha nandanasīlo sahanandī amaccehi, iminā parānuddayatāpaṭisaṃyuttaṃ vitakkaṃ dasseti. Ārā saṃyojanakkhayāti imehi tīhi vitakkehi abhibhūto puggalo saṃyojanakkhayato arahattato dūre, tassa taṃ dullabhanti attho.

    ပုတ္တပသုန္တိ ပုတ္တေ စ ပသဝော စ။ ပုတ္တသဒ္ဒေန စေတ္ထ ဒာရာဒယော; ပသုသဒ္ဒေန အသ္သမဟိံသခေတ္တဝတ္ထာဒယော စ သင္ဂဟိတာ။ ဝိဝာဟေတိ ဝိဝာဟကာရာပနေ။ ဣမိနာ အာဝာဟောပိ သင္ဂဟိတော။ သံဟရာနီတိ ပရိဂ္ဂဟာနိ, ပရိက္ခာရသင္ဂဟာနီတိ အတ္ထော။ ‘‘သန္ထဝာနီ’’တိ စ ပဌန္တိ, မိတ္တသန္ထဝာနီတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗတ္ထ ဟိတ္ဝာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဘဗ္ဗော သော တာဒိသော ဘိက္ခူတိ သော ယထာဝုတ္တံ သဗ္ဗံ ပပဉ္စံ ပရိစ္စဇိတ္ဝာ ယထာ သတ္ထာရာ ဝုတ္တာယ သမ္မာပဋိပတ္တိယာ, တထာ ပသ္သိတဗ္ဗတော တာဒိသော သံသာရေ ဘယံ ဣက္ခတီတိ ဘိက္ခု ဥတ္တမံ သမ္ဗောဓိံ အရဟတ္တံ ပတ္တုံ အရဟတိ။

    Puttapasunti putte ca pasavo ca. Puttasaddena cettha dārādayo; pasusaddena assamahiṃsakhettavatthādayo ca saṅgahitā. Vivāheti vivāhakārāpane. Iminā āvāhopi saṅgahito. Saṃharānīti pariggahāni, parikkhārasaṅgahānīti attho. ‘‘Santhavānī’’ti ca paṭhanti, mittasanthavānīti attho. Sabbattha hitvāti sambandho. Bhabbo so tādiso bhikkhūti so yathāvuttaṃ sabbaṃ papañcaṃ pariccajitvā yathā satthārā vuttāya sammāpaṭipattiyā, tathā passitabbato tādiso saṃsāre bhayaṃ ikkhatīti bhikkhu uttamaṃ sambodhiṃ arahattaṃ pattuṃ arahati.

    ပဌမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi / ၁. ဝိတက္ကသုတ္တံ • 1. Vitakkasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact