Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൪. ചതുത്ഥവഗ്ഗോ

    4. Catutthavaggo

    ൧. വിതക്കസുത്തവണ്ണനാ

    1. Vitakkasuttavaṇṇanā

    ൮൦. ചതുത്ഥവഗ്ഗസ്സ പഠമേ അകുസലവിതക്കാതി അകോസല്ലസമ്ഭൂതാ വിതക്കാ, മിച്ഛാവിതക്കാതി അത്ഥോ. അനവഞ്ഞത്തിപടിസംയുത്തോതി ഏത്ഥ അനവഞ്ഞത്തീതി അനവഞ്ഞാ പരേഹി അത്തനോ അഹീളിതതാ അപരിഭൂതതാ, ‘‘അഹോ വത മം പരേ ന അവജാനേയ്യു’’ന്തി ഏവം പവത്തോ ഇച്ഛാചാരോ, തായ അനവഞ്ഞത്തിയാ പടിസംയുത്തോ സംസട്ഠോ, തം വാ ആരബ്ഭ പവത്തോ അനവഞ്ഞത്തിപടിസംയുത്തോ വിതക്കോ. തസ്മാ ‘‘കഥം നു ഖോ മം പരേ ഗഹട്ഠാ ചേവ പബ്ബജിതാ ച ന ഓരകതോ ദഹേയ്യു’’ന്തി സമ്ഭാവനകമ്യതായ ഇച്ഛാചാരേ, ഠത്വാ പവത്തിതവിതക്കസ്സേതം അധിവചനം. ലാഭസക്കാരസിലോകപടിസംയുത്തോതി ചീവരാദിലാഭേന ചേവ സക്കാരേന ച കിത്തിസദ്ദേന ച ആരമ്മണകരണവസേന പടിസംയുത്തോ. പരാനുദ്ദയതാപടിസംയുത്തോതി പരേസു അനുദ്ദയതാപതിരൂപകേന ഗേഹസിതപേമേന പടിസംയുത്തോ. യം സന്ധായ വുത്തം –

    80. Catutthavaggassa paṭhame akusalavitakkāti akosallasambhūtā vitakkā, micchāvitakkāti attho. Anavaññattipaṭisaṃyuttoti ettha anavaññattīti anavaññā parehi attano ahīḷitatā aparibhūtatā, ‘‘aho vata maṃ pare na avajāneyyu’’nti evaṃ pavatto icchācāro, tāya anavaññattiyā paṭisaṃyutto saṃsaṭṭho, taṃ vā ārabbha pavatto anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko. Tasmā ‘‘kathaṃ nu kho maṃ pare gahaṭṭhā ceva pabbajitā ca na orakato daheyyu’’nti sambhāvanakamyatāya icchācāre, ṭhatvā pavattitavitakkassetaṃ adhivacanaṃ. Lābhasakkārasilokapaṭisaṃyuttoti cīvarādilābhena ceva sakkārena ca kittisaddena ca ārammaṇakaraṇavasena paṭisaṃyutto. Parānuddayatāpaṭisaṃyuttoti paresu anuddayatāpatirūpakena gehasitapemena paṭisaṃyutto. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –

    ‘‘സംസട്ഠോ വിഹരതി രാജൂഹി രാജമഹാമത്തേഹി ബ്രാഹ്മണേഹി ഗഹപതികേഹി തിത്ഥിയേഹി തിത്ഥിയസാവകേഹി സഹനന്ദീ സഹസോകീ, സുഖിതേസു സുഖിതോ, ദുക്ഖിതേസു ദുക്ഖിതോ, ഉപ്പന്നേസു കിച്ചകരണീയേസു അത്തനാവ യോഗം ആപജ്ജതീ’’തി (സം॰ നി॰ ൩.൩; ൪.൨൪൧; വിഭ॰ ൮൮൮).

    ‘‘Saṃsaṭṭho viharati rājūhi rājamahāmattehi brāhmaṇehi gahapatikehi titthiyehi titthiyasāvakehi sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanāva yogaṃ āpajjatī’’ti (saṃ. ni. 3.3; 4.241; vibha. 888).

    ഗാഥാസു അനവഞ്ഞത്തിയാ പടിസംയുത്തോ പുഗ്ഗലോ അനവഞ്ഞത്തിസംയുത്തോ. ലാഭസക്കാരേ ഗാരവോ ഏതസ്സ, ന ധമ്മേതി ലാഭസക്കാരഗാരവോ. സുഖദുക്ഖേസു അമാ സഹ ഭവാതി അമച്ചാ, സഹായസദിസാ ഉപട്ഠാകാ. തേഹി ഗേഹസിതപേമവസേന സഹ നന്ദനസീലോ സഹനന്ദീ അമച്ചേഹി, ഇമിനാ പരാനുദ്ദയതാപടിസംയുത്തം വിതക്കം ദസ്സേതി. ആരാ സംയോജനക്ഖയാതി ഇമേഹി തീഹി വിതക്കേഹി അഭിഭൂതോ പുഗ്ഗലോ സംയോജനക്ഖയതോ അരഹത്തതോ ദൂരേ, തസ്സ തം ദുല്ലഭന്തി അത്ഥോ.

    Gāthāsu anavaññattiyā paṭisaṃyutto puggalo anavaññattisaṃyutto. Lābhasakkāre gāravo etassa, na dhammeti lābhasakkāragāravo. Sukhadukkhesu amā saha bhavāti amaccā, sahāyasadisā upaṭṭhākā. Tehi gehasitapemavasena saha nandanasīlo sahanandī amaccehi, iminā parānuddayatāpaṭisaṃyuttaṃ vitakkaṃ dasseti. Ārā saṃyojanakkhayāti imehi tīhi vitakkehi abhibhūto puggalo saṃyojanakkhayato arahattato dūre, tassa taṃ dullabhanti attho.

    പുത്തപസുന്തി പുത്തേ ച പസവോ ച. പുത്തസദ്ദേന ചേത്ഥ ദാരാദയോ; പസുസദ്ദേന അസ്സമഹിംസഖേത്തവത്ഥാദയോ ച സങ്ഗഹിതാ. വിവാഹേതി വിവാഹകാരാപനേ. ഇമിനാ ആവാഹോപി സങ്ഗഹിതോ. സംഹരാനീതി പരിഗ്ഗഹാനി, പരിക്ഖാരസങ്ഗഹാനീതി അത്ഥോ. ‘‘സന്ഥവാനീ’’തി ച പഠന്തി, മിത്തസന്ഥവാനീതി അത്ഥോ. സബ്ബത്ഥ ഹിത്വാതി സമ്ബന്ധോ. ഭബ്ബോ സോ താദിസോ ഭിക്ഖൂതി സോ യഥാവുത്തം സബ്ബം പപഞ്ചം പരിച്ചജിത്വാ യഥാ സത്ഥാരാ വുത്തായ സമ്മാപടിപത്തിയാ, തഥാ പസ്സിതബ്ബതോ താദിസോ സംസാരേ ഭയം ഇക്ഖതീതി ഭിക്ഖു ഉത്തമം സമ്ബോധിം അരഹത്തം പത്തും അരഹതി.

    Puttapasunti putte ca pasavo ca. Puttasaddena cettha dārādayo; pasusaddena assamahiṃsakhettavatthādayo ca saṅgahitā. Vivāheti vivāhakārāpane. Iminā āvāhopi saṅgahito. Saṃharānīti pariggahāni, parikkhārasaṅgahānīti attho. ‘‘Santhavānī’’ti ca paṭhanti, mittasanthavānīti attho. Sabbattha hitvāti sambandho. Bhabbo so tādiso bhikkhūti so yathāvuttaṃ sabbaṃ papañcaṃ pariccajitvā yathā satthārā vuttāya sammāpaṭipattiyā, tathā passitabbato tādiso saṃsāre bhayaṃ ikkhatīti bhikkhu uttamaṃ sambodhiṃ arahattaṃ pattuṃ arahati.

    പഠമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൧. വിതക്കസുത്തം • 1. Vitakkasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact