| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
6. விதக்கத்திகவண்ணனா
6. Vitakkattikavaṇṇanā
22. விதக்கத்திகே ஸத்தஸு மூலகேஸூதி ‘‘ஸவிதக்கஸவிசாரங் த⁴ம்மங் படிச்சா’’திஆதி³னா ஆக³தானி தீணி ஏககானி, தீணி து³கானி, ஏகங் திகந்தி ஏவங் ஏகமூலகானி யானி ஸத்தமூலகானி, தேஸு. யதா²க்கமந்தி பாளியங் ஆக³தானுக்கமேன. ஸத்தாதி பட²மே ஏககே ஸத்த. பஞ்சாதி து³தியே பஞ்ச. தானிமானி ஹேதுபச்சயே வுத்தனயேன வேதி³தப்³பா³னி. இத⁴ பன பவத்திவஸேனேவ யோஜேதப்³ப³ங். தீணீதிஆதீ³ஸு ததியே தீணி, சதுத்தே² ஏகங், பஞ்சமே தீணி, ச²ட்டே²பி தீணி, ஸத்தமே ஏகங். தானி பன யதா²க்கமங் ததியபத³ங் படிச்ச ததியபத³து³தியபத³தது³ப⁴யவஸேன, பட²மபத³ததியபதா³னி படிச்ச ததியபத³வஸேன, பட²மபத³து³தியபதா³னி படிச்ச பட²மபத³ததியபத³தது³ப⁴யவஸேன, து³தியபத³ததியபதா³னி படிச்ச பட²மபத³ததியபத³தது³ப⁴யவஸேன, பட²மது³தியததியபதா³னி படிச்ச ததியபத³வஸேனேவ வேதி³தப்³பா³னி. அஞ்ஞமஞ்ஞே அட்ட²வீஸாதிஆதீ³ஸுபி இமினாவ நயேன க³ணனா வேதி³தப்³பா³. ஏவந்தி யதா²வுத்தங் க³ணனங் பச்சாமஸதி. து³தியததியமூலகேஸு ஏகங் ஏகந்தி து³தியமூலகே ஏகங், ததியமூலகே ஏகந்தி யோஜேதப்³ப³ங். ததா² ஆஸேவனேதி யதா² புரேஜாதே ஏகாத³ஸ, ததா² ஆஸேவனேதி அத்தோ². அஞ்ஞானீதி அதி⁴பதிஅஞ்ஞமஞ்ஞபுரேஜாதாஸேவனதோ அஞ்ஞேஸு பச்சயேஸு க³ணனானி. ஹேதுஆரம்மணஸதி³ஸானீதி ஹேதுஆரம்மணபச்சயேஸு க³ணனாஸதி³ஸானி.
22. Vitakkattike sattasu mūlakesūti ‘‘savitakkasavicāraṃ dhammaṃ paṭiccā’’tiādinā āgatāni tīṇi ekakāni, tīṇi dukāni, ekaṃ tikanti evaṃ ekamūlakāni yāni sattamūlakāni, tesu. Yathākkamanti pāḷiyaṃ āgatānukkamena. Sattāti paṭhame ekake satta. Pañcāti dutiye pañca. Tānimāni hetupaccaye vuttanayena veditabbāni. Idha pana pavattivaseneva yojetabbaṃ. Tīṇītiādīsu tatiye tīṇi, catutthe ekaṃ, pañcame tīṇi, chaṭṭhepi tīṇi, sattame ekaṃ. Tāni pana yathākkamaṃ tatiyapadaṃ paṭicca tatiyapadadutiyapadatadubhayavasena, paṭhamapadatatiyapadāni paṭicca tatiyapadavasena, paṭhamapadadutiyapadāni paṭicca paṭhamapadatatiyapadatadubhayavasena, dutiyapadatatiyapadāni paṭicca paṭhamapadatatiyapadatadubhayavasena, paṭhamadutiyatatiyapadāni paṭicca tatiyapadavaseneva veditabbāni. Aññamaññe aṭṭhavīsātiādīsupi imināva nayena gaṇanā veditabbā. Evanti yathāvuttaṃ gaṇanaṃ paccāmasati. Dutiyatatiyamūlakesu ekaṃ ekanti dutiyamūlake ekaṃ, tatiyamūlake ekanti yojetabbaṃ. Tathā āsevaneti yathā purejāte ekādasa, tathā āsevaneti attho. Aññānīti adhipatiaññamaññapurejātāsevanato aññesu paccayesu gaṇanāni. Hetuārammaṇasadisānīti hetuārammaṇapaccayesu gaṇanāsadisāni.
31. அவிஸேஸேனாதி ‘‘விபாக’’ந்தி விஸேஸனங் அகத்வா ந பன விஸ்ஸஜ்ஜனங் கதந்தி யோஜனா. தத்த² காரணங் வத்துங் ‘‘கஸ்மா’’திஆதி³மாஹ. இதரேஸந்தி லோகியவிபாகானங். தே விஸுங் நித்³தா⁴ரெத்வா வுத்தாதி தே யதா²வுத்தலோகியவிபாகா அவிதக்கவிசாரமத்தஸாமஞ்ஞதோ விஸுங் நீஹரித்வா வுத்தா. ‘‘அவிதக்கவிசாரமத்தே க²ந்தே⁴ படிச்ச அவிதக்கவிசாரமத்தா அதி⁴பதீ’’தி வுத்தராஸி புரிமகொட்டா²ஸோ.
31. Avisesenāti ‘‘vipāka’’nti visesanaṃ akatvā na pana vissajjanaṃ katanti yojanā. Tattha kāraṇaṃ vattuṃ ‘‘kasmā’’tiādimāha. Itaresanti lokiyavipākānaṃ. Te visuṃ niddhāretvā vuttāti te yathāvuttalokiyavipākā avitakkavicāramattasāmaññato visuṃ nīharitvā vuttā. ‘‘Avitakkavicāramatte khandhe paṭicca avitakkavicāramattā adhipatī’’ti vuttarāsi purimakoṭṭhāso.
38. ஏதந்தி ‘‘அவிதக்கவிசாரமத்தங் அவிதக்க…பே॰… ஸஹ க³ச்ச²ந்தேனா’’தி ஆக³தபாளிபத³ங். தஸ்ஸ அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘மூலங்…பே॰… வுத்தங் ஹோதீ’’தி ஆஹ. தத்த² அவிதக்க…பே॰… யோஜெந்தேனாதி அவிதக்கேஹி அவிதக்கபரியாயேன வுத்தேஹி அவிதக்கவிசாரமத்தஅவிதக்கஅவிசாரபதே³ஹி ஸஹ மூலபத³ங் , ஆஸேவனமூலகமேவ வா க³ச்ச²ந்தேன யோஜெந்தேன நபுரேஜாதஸதி³ஸங் நாஸேவனே பாளிக³மனங் காதப்³ப³ங், படி²தப்³ப³ந்தி அத்தோ². பொத்த²கேஸு பன ‘‘அவிதக்கவிசாரமத்தங் விபாகேன ஸஹ க³ச்ச²ந்தேனா’’தி தி³ஸ்ஸதி, விபாகேன விஸேஸனபூ⁴தேன ஸஹ யோஜெந்தேனாதி அத்தோ². தேனேவாஹ ‘‘விபாகங் அவிதக்கவிசாரமத்தந்திஆதி³ யோஜேதப்³ப³’’ந்தி.
38. Etanti ‘‘avitakkavicāramattaṃ avitakka…pe… saha gacchantenā’’ti āgatapāḷipadaṃ. Tassa atthaṃ dassetuṃ ‘‘mūlaṃ…pe… vuttaṃ hotī’’ti āha. Tattha avitakka…pe… yojentenāti avitakkehi avitakkapariyāyena vuttehi avitakkavicāramattaavitakkaavicārapadehi saha mūlapadaṃ , āsevanamūlakameva vā gacchantena yojentena napurejātasadisaṃ nāsevane pāḷigamanaṃ kātabbaṃ, paṭhitabbanti attho. Potthakesu pana ‘‘avitakkavicāramattaṃ vipākena saha gacchantenā’’ti dissati, vipākena visesanabhūtena saha yojentenāti attho. Tenevāha ‘‘vipākaṃ avitakkavicāramattantiādi yojetabba’’nti.
ஏகமூலகே பாளியங் யோஜிதமேவாதி ‘‘து³மூலகேஸு பட²மே’’தி வுத்தங்.
Ekamūlake pāḷiyaṃ yojitamevāti ‘‘dumūlakesu paṭhame’’ti vuttaṃ.
49. மூலபத³மேவ அவஸானபா⁴வேனாதி ‘‘ஸவிதக்கஸவிசாரங் த⁴ம்மங் பச்சயா ஸவிதக்கஸவிசாரோ த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதி நஹேதுபச்சயா’’திஆதி³னா மூலபத³மேவ அவஸானபா⁴வேன யோஜிதங். ஸத்த மோஹா உத்³த⁴ரிதப்³பா³தி இத³ங் நஹேதுபச்சயங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். படிச்சவாரே ஹி அஹேதுகமோஹோ திக்க²த்துமேவ ஆக³தோ. இத⁴ பன ‘‘வத்து²ங் பச்சயா’’திஆதி³னா சதூஸுபி மூலகேஸு ஆக³தோ, தஸ்மா ஸத்தக்க²த்துங் ஆக³மனங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸத்த மோஹா’’தி வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
49. Mūlapadameva avasānabhāvenāti ‘‘savitakkasavicāraṃ dhammaṃ paccayā savitakkasavicāro dhammo uppajjati nahetupaccayā’’tiādinā mūlapadameva avasānabhāvena yojitaṃ. Satta mohā uddharitabbāti idaṃ nahetupaccayaṃ sandhāya vuttaṃ. Paṭiccavāre hi ahetukamoho tikkhattumeva āgato. Idha pana ‘‘vatthuṃ paccayā’’tiādinā catūsupi mūlakesu āgato, tasmā sattakkhattuṃ āgamanaṃ sandhāya ‘‘satta mohā’’ti vuttanti veditabbaṃ.
உபனிஸ்ஸயேன ஸங்க³ஹிதத்தாதி உபனிஸ்ஸயபச்சயேனேவ கம்மபச்சயஸ்ஸ ஸங்க³ஹிதத்தா. ஸப்³ப³ஸ்ஸபி ரூபாரூபாவசரகம்மஸ்ஸ ப³லவபா⁴வதோ உபனிஸ்ஸயத்தாபா⁴வோ நத்தி², யதோ தங் ‘‘க³ரூ’’தி வுச்சதி, கம்மக்க²யகரஸ்ஸ பன கம்மஸ்ஸ ப³லவபா⁴வே வத்தப்³ப³மேவ நத்தீ²தி இமமத்த²ங் பாளியா ஏவ விபா⁴வேதுங் வுத்தங் ‘‘உபாதி³ன்னத்திகபஞ்ஹாவாரபச்சனீயே ஹி…பே॰… விஞ்ஞாயதீ’’தி.
Upanissayena saṅgahitattāti upanissayapaccayeneva kammapaccayassa saṅgahitattā. Sabbassapi rūpārūpāvacarakammassa balavabhāvato upanissayattābhāvo natthi, yato taṃ ‘‘garū’’ti vuccati, kammakkhayakarassa pana kammassa balavabhāve vattabbameva natthīti imamatthaṃ pāḷiyā eva vibhāvetuṃ vuttaṃ ‘‘upādinnattikapañhāvārapaccanīye hi…pe… viññāyatī’’ti.
விதக்கத்திகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Vitakkattikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 6. விதக்கத்திகவண்ணனா • 6. Vitakkattikavaṇṇanā
