| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
5. வீதஸோகத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
5. Vītasokattheragāthāvaṇṇanā
கேஸே மே ஓலிகி²ஸ்ஸந்தீதிஆதி³கா ஆயஸ்மதோ வீதஸோகத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ ஸித்³த⁴த்த²ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா ப்³ராஹ்மணானங் விஜ்ஜாஸிப்பேஸு நிப்ப²த்திங் க³தோ காமே பஹாய இஸிபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா மஹதா இஸிக³ணேன பரிவுதோ அரஞ்ஞே வஸந்தோ பு³த்³து⁴ப்பாத³ங் ஸுத்வா ஹட்ட²துட்டோ² ‘‘உது³ம்ப³ரபுப்ப²ஸதி³ஸா து³ல்லப⁴த³ஸ்ஸனா பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ, இதா³னேவ உபக³ந்தப்³பா³’’தி மஹதியா பரிஸாய ஸத்³தி⁴ங் ஸத்தா²ரங் த³ட்டு²ங் க³ச்ச²ந்தோ தி³யட்³ட⁴யோஜனே ஸேஸே ப்³யாதி⁴கோ ஹுத்வா பு³த்³த⁴க³தாய ஸஞ்ஞாய காலங்கதோ தே³வேஸு உப்பஜ்ஜித்வா அபராபரங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ அட்டா²ரஸவஸ்ஸாதி⁴கானங் த்³வின்னங் வஸ்ஸஸதானங் மத்த²கே த⁴ம்மாஸோகரஞ்ஞோ கனிட்ட²பா⁴தா ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, தஸ்ஸ வீதஸோகோதி நாம அஹோஸி. ஸோ வயப்பத்தோ க²த்தியகுமாரேஹி ஸிக்கி²தப்³ப³விஜ்ஜாஸிப்பேஸு நிப்ப²த்திங் க³தோ கி³ரித³த்தத்தே²ரங் நிஸ்ஸாய கி³ஹிபூ⁴தோ ஸுத்தந்தபிடகே அபி⁴த⁴ம்மபிடகே ச விஸாரதோ³ ஹுத்வா ஏகதி³வஸங் மஸ்ஸுகம்மஸமயே கப்பகஸ்ஸ ஹத்த²தோ ஆதா³ஸங் க³ஹெத்வா காயங் ஓலோகெந்தோ வலிதபலிதாதீ³னி தி³ஸ்வா ஸஞ்ஜாதஸங்வேகோ³ விபஸ்ஸனாய சித்தங் ஓதாரெத்வா பா⁴வனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா தஸ்மிங்யேவ ஆஸனே ஸோதாபன்னோ ஹுத்வா கி³ரித³த்தத்தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகே பப்³ப³ஜித்வா நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.49.9-26) –
Kese me olikhissantītiādikā āyasmato vītasokattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu nipphattiṃ gato kāme pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā mahatā isigaṇena parivuto araññe vasanto buddhuppādaṃ sutvā haṭṭhatuṭṭho ‘‘udumbarapupphasadisā dullabhadassanā buddhā bhagavanto, idāneva upagantabbā’’ti mahatiyā parisāya saddhiṃ satthāraṃ daṭṭhuṃ gacchanto diyaḍḍhayojane sese byādhiko hutvā buddhagatāya saññāya kālaṅkato devesu uppajjitvā aparāparaṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde aṭṭhārasavassādhikānaṃ dvinnaṃ vassasatānaṃ matthake dhammāsokarañño kaniṭṭhabhātā hutvā nibbatti, tassa vītasokoti nāma ahosi. So vayappatto khattiyakumārehi sikkhitabbavijjāsippesu nipphattiṃ gato giridattattheraṃ nissāya gihibhūto suttantapiṭake abhidhammapiṭake ca visārado hutvā ekadivasaṃ massukammasamaye kappakassa hatthato ādāsaṃ gahetvā kāyaṃ olokento valitapalitādīni disvā sañjātasaṃvego vipassanāya cittaṃ otāretvā bhāvanaṃ ussukkāpetvā tasmiṃyeva āsane sotāpanno hutvā giridattattherassa santike pabbajitvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.49.9-26) –
‘‘அஜ்ஜா²யகோ மந்தத⁴ரோ, திண்ணங் வேதா³ன பாரகூ³;
‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
லக்க²ணே இதிஹாஸே ச, ஸனிக⁴ண்டு³ஸகேடுபே⁴.
Lakkhaṇe itihāse ca, sanighaṇḍusakeṭubhe.
‘‘நதீ³ஸோதபடிபா⁴கா³, ஸிஸ்ஸா ஆயந்தி மே ததா³;
‘‘Nadīsotapaṭibhāgā, sissā āyanti me tadā;
தேஸாஹங் மந்தே வாசேமி, ரத்திந்தி³வமதந்தி³தோ.
Tesāhaṃ mante vācemi, rattindivamatandito.
‘‘ஸித்³த⁴த்தோ² நாம ஸம்பு³த்³தோ⁴, லோகே உப்பஜ்ஜி தாவதே³;
‘‘Siddhattho nāma sambuddho, loke uppajji tāvade;
தமந்த⁴காரங் நாஸெத்வா, ஞாணாலோகங் பவத்தயி.
Tamandhakāraṃ nāsetvā, ñāṇālokaṃ pavattayi.
‘‘மம அஞ்ஞதரோ ஸிஸ்ஸோ, ஸிஸ்ஸானங் ஸோ கதே²ஸி மே;
‘‘Mama aññataro sisso, sissānaṃ so kathesi me;
ஸுத்வான தே ஏதமத்த²ங், ஆரோசேஸுங் மமங் ததா³.
Sutvāna te etamatthaṃ, ārocesuṃ mamaṃ tadā.
‘‘பு³த்³தோ⁴ லோகே ஸமுப்பன்னோ, ஸப்³ப³ஞ்ஞூ லோகனாயகோ;
‘‘Buddho loke samuppanno, sabbaññū lokanāyako;
தஸ்ஸானுவத்ததி ஜனோ, லாபோ⁴ அம்ஹங் ந விஜ்ஜதி.
Tassānuvattati jano, lābho amhaṃ na vijjati.
‘‘அதி⁴ச்சுப்பத்திகா பு³த்³தா⁴, சக்கு²மந்தோ மஹாயஸா;
‘‘Adhiccuppattikā buddhā, cakkhumanto mahāyasā;
யங்னூனாஹங் பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ங், பஸ்ஸெய்யங் லோகனாயகங்.
Yaṃnūnāhaṃ buddhaseṭṭhaṃ, passeyyaṃ lokanāyakaṃ.
‘‘அஜினங் மே க³ஹெத்வான, வாகசீரங் கமண்ட³லுங்;
‘‘Ajinaṃ me gahetvāna, vākacīraṃ kamaṇḍaluṃ;
அஸ்ஸமா அபி⁴னிக்க²ம்ம, ஸிஸ்ஸே ஆமந்தயிங் அஹங்.
Assamā abhinikkhamma, sisse āmantayiṃ ahaṃ.
‘‘ஓது³ம்ப³ரிகபுப்ப²ங்வ, சந்த³ம்ஹி ஸஸகங் யதா²;
‘‘Odumbarikapupphaṃva, candamhi sasakaṃ yathā;
வாயஸானங் யதா² கீ²ரங், து³ல்லபோ⁴ லோகனாயகோ.
Vāyasānaṃ yathā khīraṃ, dullabho lokanāyako.
‘‘பு³த்³தோ⁴ லோகம்ஹி உப்பன்னோ, மனுஸ்ஸத்தம்பி து³ல்லப⁴ங்;
‘‘Buddho lokamhi uppanno, manussattampi dullabhaṃ;
உபோ⁴ஸு விஜ்ஜமானேஸு, ஸவனஞ்ச ஸுது³ல்லப⁴ங்.
Ubhosu vijjamānesu, savanañca sudullabhaṃ.
‘‘பு³த்³தோ⁴ லோகே ஸமுப்பன்னோ, சக்கு²ங் லச்சா²ம நோ ப⁴வங்;
‘‘Buddho loke samuppanno, cakkhuṃ lacchāma no bhavaṃ;
ஏத² ஸப்³பே³ க³மிஸ்ஸாம, ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸந்திகங்.
Etha sabbe gamissāma, sammāsambuddhasantikaṃ.
‘‘கமண்ட³லுத⁴ரா ஸப்³பே³, க²ராஜினநிவாஸினோ;
‘‘Kamaṇḍaludharā sabbe, kharājinanivāsino;
தே ஜடாபா⁴ரப⁴ரிதா, நிக்க²முங் விபினா ததா³.
Te jaṭābhārabharitā, nikkhamuṃ vipinā tadā.
‘‘யுக³மத்தங் பெக்க²மானா, உத்தமத்த²ங் க³வேஸினோ;
‘‘Yugamattaṃ pekkhamānā, uttamatthaṃ gavesino;
ஆஸத்திதோ³ஸரஹிதா, அஸம்பீ⁴தாவ கேஸரீ.
Āsattidosarahitā, asambhītāva kesarī.
‘‘அப்பகிச்சா அலோலுப்பா, நிபகா ஸந்தவுத்தினோ;
‘‘Appakiccā aloluppā, nipakā santavuttino;
உஞ்சா²ய சரமானா தே, பு³த்³த⁴ஸெட்ட²முபாக³முங்.
Uñchāya caramānā te, buddhaseṭṭhamupāgamuṃ.
‘‘தி³யட்³ட⁴யோஜனே ஸேஸே, ப்³யாதி⁴ மே உபபஜ்ஜத²;
‘‘Diyaḍḍhayojane sese, byādhi me upapajjatha;
பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ங் ஸரித்வான, தத்த² காலங்கதோ அஹங்.
Buddhaseṭṭhaṃ saritvāna, tattha kālaṅkato ahaṃ.
‘‘சதுன்னவுதிதோ கப்பே, யங் ஸஞ்ஞமலபி⁴ங் ததா³;
‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ saññamalabhiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴ஸஞ்ஞாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhasaññāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto –
169.
169.
‘‘கேஸே மே ஓலிகி²ஸ்ஸந்தி, கப்பகோ உபஸங்கமி;
‘‘Kese me olikhissanti, kappako upasaṅkami;
ததோ ஆதா³ஸமாதா³ய, ஸரீரங் பச்சவெக்கி²ஸங்.
Tato ādāsamādāya, sarīraṃ paccavekkhisaṃ.
170.
170.
‘‘துச்சோ² காயோ அதி³ஸ்ஸித்த², அந்த⁴காரே தமோ ப்³யகா³;
‘‘Tuccho kāyo adissittha, andhakāre tamo byagā;
ஸப்³பே³ சோளா ஸமுச்சி²ன்னா, நத்தி² தா³னி புனப்³ப⁴வோ’’தி. – கா³தா²த்³வயங் அபா⁴ஸி;
Sabbe coḷā samucchinnā, natthi dāni punabbhavo’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
தத்த² கேஸே மே ஓலிகி²ஸ்ஸந்தி, கப்பகோ உபஸங்கமீதி கி³ஹிகாலே மஸ்ஸுகம்மஸமயே ‘‘மம கேஸே ஓலிகி²ஸ்ஸங் கப்பேமீ’’தி கேஸாதீ³னங் சே²த³னாதி³வஸேன கப்பனதோ கப்பகோ ந்ஹாபிதோ மங் உபக³ச்சி². ததோதி கப்பகதோ. ஸரீரங் பச்சவெக்கி²ஸந்தி ஸப்³ப³காயிகே ஆதா³ஸே பலிதவலிதமுக²னிமித்தாதி³த³ஸ்ஸனமுகே²ன ‘‘அபி⁴பூ⁴தோ வத ஜராய மே காயோ’’தி ஜராபி⁴பூ⁴தங் அத்தனோ ஸரீரங் பச்சவெக்கி²ங். ஏவங் பச்சவெக்க²தோ ச துச்சோ² காயோ அதி³ஸ்ஸித்த² நிச்சது⁴வஸுக²ஸபா⁴வாதீ³ஹி ரித்தோ ஹுத்வா மே காயோ அதி³ஸ்ஸத² பஞ்ஞாயி. கஸ்மா? அந்த⁴காரே தமோ ப்³யகா³ யேன அயோனிஸோமனஸிகாரஸங்கா²தேன தமஸா அத்தனோ காயே அந்த⁴க³தா விஜ்ஜமானம்பி அஸுபா⁴தி³ஸபா⁴வங் அபஸ்ஸந்தா அவிஜ்ஜமானங் ஸுபா⁴தி³ஆகாரங் க³ண்ஹந்தி, தஸ்மிங் அந்த⁴காரே அந்த⁴கரணட்டா²னே காயே யோனிஸோமனஸிகாரஸங்கா²தேன ஞாணாலோகேன அவிஜ்ஜாதமோ விக³தோ, ததோ ஏவ ஸப்³பே³ சோளா ஸமுச்சி²ன்னா சோரா விய குஸலப⁴ண்ட³ச்சே²த³னதோ, ஸாதூ⁴ஹி அலாதப்³ப³தோ அஸங்க³ஹேதப்³ப³தோ ஸங்காரகூடாதீ³ஸு ச²ட்³டி³தபிலோதிகக²ண்ட³ங் விய இஸ்ஸரஜனேன அரியஜனேன ஜிகு³ச்சி²தப்³ப³தாய சோளா வியாதி வா ‘‘சோளா’’தி லத்³த⁴னாமா கிலேஸா ஸமுச்சி²ன்னா. அக்³க³மக்³கே³ன ஸமுக்³கா⁴டிதத்தா ஏவ ச நேஸங் நத்தி² தா³னி புனப்³ப⁴வோ ஆயதிங் புனப்³ப⁴வாபி⁴னிப்³ப³த்தி நத்தீ²தி.
Tattha kese me olikhissanti, kappako upasaṅkamīti gihikāle massukammasamaye ‘‘mama kese olikhissaṃ kappemī’’ti kesādīnaṃ chedanādivasena kappanato kappako nhāpito maṃ upagacchi. Tatoti kappakato. Sarīraṃ paccavekkhisanti sabbakāyike ādāse palitavalitamukhanimittādidassanamukhena ‘‘abhibhūto vata jarāya me kāyo’’ti jarābhibhūtaṃ attano sarīraṃ paccavekkhiṃ. Evaṃ paccavekkhato ca tuccho kāyo adissittha niccadhuvasukhasabhāvādīhi ritto hutvā me kāyo adissatha paññāyi. Kasmā? Andhakāre tamo byagā yena ayonisomanasikārasaṅkhātena tamasā attano kāye andhagatā vijjamānampi asubhādisabhāvaṃ apassantā avijjamānaṃ subhādiākāraṃ gaṇhanti, tasmiṃ andhakāre andhakaraṇaṭṭhāne kāye yonisomanasikārasaṅkhātena ñāṇālokena avijjātamo vigato, tato eva sabbe coḷā samucchinnā corā viya kusalabhaṇḍacchedanato, sādhūhi alātabbato asaṅgahetabbato saṅkārakūṭādīsu chaḍḍitapilotikakhaṇḍaṃ viya issarajanena ariyajanena jigucchitabbatāya coḷā viyāti vā ‘‘coḷā’’ti laddhanāmā kilesā samucchinnā. Aggamaggena samugghāṭitattā eva ca nesaṃ natthi dāni punabbhavo āyatiṃ punabbhavābhinibbatti natthīti.
வீதஸோகத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vītasokattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 5. வீதஸோகத்தே²ரகா³தா² • 5. Vītasokattheragāthā
