| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๓. วิตฺตสุตฺตวณฺณนา
3. Vittasuttavaṇṇanā
๗๓. สทฺธายาติ สทฺธาเหตุฯ กุลสมฺปทาติ ขตฺติยาทิสมฺปตฺติโยฯ สพฺพโลกิยโลกุตฺตรวิตฺตปฎิลาภเหตุโต สทฺธาวิตฺตเมวฯ เหฎฺฐา ติณฺณํ ทฺวารานํ วเสน อุปฺปนฺนกสฺส สพฺพสฺสปิ อนวชฺชธมฺมสฺส สงฺคณฺหนโต ‘‘ธโมฺมติ ทสกุสลกมฺมปโถ’’ติ วุตฺตํฯ อสํกิลิฎฺฐสุขนฺติฯ นิรามิสํ สุขํฯ ตเมว สามิสํ อุปนิธาย สมฺภาเวโนฺต อาห ‘‘อสํกิลิฎฺฐ’’นฺติฯ อเสจนกภาเวน อภิรุจิชนนโต ปิยากิจฺฉกรณโต พหุํ สุจิรมฺปิ กาลํ อาเสวนฺตสฺส อโทสาวหโต สจฺจเมว มธุรตรํฯ น หิ ตํ ปิวิตพฺพโต สาทิตพฺพโต อนุภวิตพฺพโต รโสติ วตฺตพฺพตํ อรหติฯ อิทานิ ตสฺส กิจฺจสมฺปตฺติอเตฺถหิปิ มหารหตํ ทเสฺสตุํ ‘‘สจฺจสฺมิํ หี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ นทีนิวตฺตนํ มหากปฺปินวตฺถุอาทีหิ (ธ. ป. อฎฺฐ. ๑.มหากปฺปินเตฺถรวตฺถุ; อ. นิ. อฎฺฐ. ๑.๑.๒๓๑; เถรคา. อฎฺฐ. ๒.มหากปฺปินเตฺถรคาถาวณฺณนา) ทีเปตพฺพํ, อิตรานิ กณฺหทีปายนชาตก- (ชา. ๑.๑๐.๖๒ อาทโย) สุตโสม- (ชา. ๒.๒๑.๓๗๑ อาทโย) มจฺฉชาตเกหิ (ชา. ๑.๑.๓๔, ๗๕; ๑.๒.๑๓๑ อาทโย) ทีเปตพฺพานิฯ นิมฺมเทฺทนฺติ อภิภวนฺติฯ มธุรตรนฺติ สุนฺทรตรํ เสเฎฺฐสูติ อโตฺถฯ ปญฺญาชีวีติ ปญฺญาย ชีวนสีโลติ ปญฺญาชีวี, ปญฺญาปุพฺพงฺคมจริโยติ อโตฺถฯ ปญฺญาชีวีติ จ ปญฺญาวเสน อิริยติ วตฺตติ ชีวิตํ ปวเตฺตตีติ อโตฺถติ ทเสฺสโนฺต ‘‘โย ปญฺญาชีวี’’ติอาทิมาหฯ ‘‘ชีวต’’นฺติ เกจิ ปฐนฺติ, ชีวนฺตานํ ปญฺญาชีวิํ เสฎฺฐมาหูติ อโตฺถฯ
73.Saddhāyāti saddhāhetu. Kulasampadāti khattiyādisampattiyo. Sabbalokiyalokuttaravittapaṭilābhahetuto saddhāvittameva. Heṭṭhā tiṇṇaṃ dvārānaṃ vasena uppannakassa sabbassapi anavajjadhammassa saṅgaṇhanato ‘‘dhammoti dasakusalakammapatho’’ti vuttaṃ. Asaṃkiliṭṭhasukhanti. Nirāmisaṃ sukhaṃ. Tameva sāmisaṃ upanidhāya sambhāvento āha ‘‘asaṃkiliṭṭha’’nti. Asecanakabhāvena abhirucijananato piyākicchakaraṇato bahuṃ sucirampi kālaṃ āsevantassa adosāvahato saccameva madhurataraṃ. Na hi taṃ pivitabbato sāditabbato anubhavitabbato rasoti vattabbataṃ arahati. Idāni tassa kiccasampattiatthehipi mahārahataṃ dassetuṃ ‘‘saccasmiṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha nadīnivattanaṃ mahākappinavatthuādīhi (dha. pa. aṭṭha. 1.mahākappinattheravatthu; a. ni. aṭṭha. 1.1.231; theragā. aṭṭha. 2.mahākappinattheragāthāvaṇṇanā) dīpetabbaṃ, itarāni kaṇhadīpāyanajātaka- (jā. 1.10.62 ādayo) sutasoma- (jā. 2.21.371 ādayo) macchajātakehi (jā. 1.1.34, 75; 1.2.131 ādayo) dīpetabbāni. Nimmaddenti abhibhavanti. Madhurataranti sundarataraṃ seṭṭhesūti attho. Paññājīvīti paññāya jīvanasīloti paññājīvī, paññāpubbaṅgamacariyoti attho. Paññājīvīti ca paññāvasena iriyati vattati jīvitaṃ pavattetīti atthoti dassento ‘‘yo paññājīvī’’tiādimāha. ‘‘Jīvata’’nti keci paṭhanti, jīvantānaṃ paññājīviṃ seṭṭhamāhūti attho.
วิตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๓. วิตฺตสุตฺตํ • 3. Vittasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓. วิตฺตสุตฺตวณฺณนา • 3. Vittasuttavaṇṇanā
