| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៣. វិត្តសុត្តវណ្ណនា
3. Vittasuttavaṇṇanā
៧៣. សទ្ធាយាតិ សទ្ធាហេតុ។ កុលសម្បទាតិ ខត្តិយាទិសម្បត្តិយោ។ សព្ពលោកិយលោកុត្តរវិត្តបដិលាភហេតុតោ សទ្ធាវិត្តមេវ។ ហេដ្ឋា តិណ្ណំ ទ្វារានំ វសេន ឧប្បន្នកស្ស សព្ពស្សបិ អនវជ្ជធម្មស្ស សង្គណ្ហនតោ ‘‘ធម្មោតិ ទសកុសលកម្មបថោ’’តិ វុត្តំ។ អសំកិលិដ្ឋសុខន្តិ។ និរាមិសំ សុខំ។ តមេវ សាមិសំ ឧបនិធាយ សម្ភាវេន្តោ អាហ ‘‘អសំកិលិដ្ឋ’’ន្តិ។ អសេចនកភាវេន អភិរុចិជននតោ បិយាកិច្ឆករណតោ ពហុំ សុចិរម្បិ កាលំ អាសេវន្តស្ស អទោសាវហតោ សច្ចមេវ មធុរតរំ។ ន ហិ តំ បិវិតព្ពតោ សាទិតព្ពតោ អនុភវិតព្ពតោ រសោតិ វត្តព្ពតំ អរហតិ។ ឥទានិ តស្ស កិច្ចសម្បត្តិអត្ថេហិបិ មហារហតំ ទស្សេតុំ ‘‘សច្ចស្មិំ ហី’’តិអាទិ វុត្តំ។ តត្ថ នទីនិវត្តនំ មហាកប្បិនវត្ថុអាទីហិ (ធ. ប. អដ្ឋ. ១.មហាកប្បិនត្ថេរវត្ថុ; អ. និ. អដ្ឋ. ១.១.២៣១; ថេរគា. អដ្ឋ. ២.មហាកប្បិនត្ថេរគាថាវណ្ណនា) ទីបេតព្ពំ, ឥតរានិ កណ្ហទីបាយនជាតក- (ជា. ១.១០.៦២ អាទយោ) សុតសោម- (ជា. ២.២១.៣៧១ អាទយោ) មច្ឆជាតកេហិ (ជា. ១.១.៣៤, ៧៥; ១.២.១៣១ អាទយោ) ទីបេតព្ពានិ។ និម្មទ្ទេន្តិ អភិភវន្តិ។ មធុរតរន្តិ សុន្ទរតរំ សេដ្ឋេសូតិ អត្ថោ។ បញ្ញាជីវីតិ បញ្ញាយ ជីវនសីលោតិ បញ្ញាជីវី, បញ្ញាបុព្ពង្គមចរិយោតិ អត្ថោ។ បញ្ញាជីវីតិ ច បញ្ញាវសេន ឥរិយតិ វត្តតិ ជីវិតំ បវត្តេតីតិ អត្ថោតិ ទស្សេន្តោ ‘‘យោ បញ្ញាជីវី’’តិអាទិមាហ។ ‘‘ជីវត’’ន្តិ កេចិ បឋន្តិ, ជីវន្តានំ បញ្ញាជីវិំ សេដ្ឋមាហូតិ អត្ថោ។
73.Saddhāyāti saddhāhetu. Kulasampadāti khattiyādisampattiyo. Sabbalokiyalokuttaravittapaṭilābhahetuto saddhāvittameva. Heṭṭhā tiṇṇaṃ dvārānaṃ vasena uppannakassa sabbassapi anavajjadhammassa saṅgaṇhanato ‘‘dhammoti dasakusalakammapatho’’ti vuttaṃ. Asaṃkiliṭṭhasukhanti. Nirāmisaṃ sukhaṃ. Tameva sāmisaṃ upanidhāya sambhāvento āha ‘‘asaṃkiliṭṭha’’nti. Asecanakabhāvena abhirucijananato piyākicchakaraṇato bahuṃ sucirampi kālaṃ āsevantassa adosāvahato saccameva madhurataraṃ. Na hi taṃ pivitabbato sāditabbato anubhavitabbato rasoti vattabbataṃ arahati. Idāni tassa kiccasampattiatthehipi mahārahataṃ dassetuṃ ‘‘saccasmiṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha nadīnivattanaṃ mahākappinavatthuādīhi (dha. pa. aṭṭha. 1.mahākappinattheravatthu; a. ni. aṭṭha. 1.1.231; theragā. aṭṭha. 2.mahākappinattheragāthāvaṇṇanā) dīpetabbaṃ, itarāni kaṇhadīpāyanajātaka- (jā. 1.10.62 ādayo) sutasoma- (jā. 2.21.371 ādayo) macchajātakehi (jā. 1.1.34, 75; 1.2.131 ādayo) dīpetabbāni. Nimmaddenti abhibhavanti. Madhurataranti sundarataraṃ seṭṭhesūti attho. Paññājīvīti paññāya jīvanasīloti paññājīvī, paññāpubbaṅgamacariyoti attho. Paññājīvīti ca paññāvasena iriyati vattati jīvitaṃ pavattetīti atthoti dassento ‘‘yo paññājīvī’’tiādimāha. ‘‘Jīvata’’nti keci paṭhanti, jīvantānaṃ paññājīviṃ seṭṭhamāhūti attho.
វិត្តសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. វិត្តសុត្តំ • 3. Vittasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. វិត្តសុត្តវណ្ណនា • 3. Vittasuttavaṇṇanā
