Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၂. ဝိတ္ထာရသုတ္တံ
2. Vitthārasuttaṃ
၂၃၃. ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မာနိ မယာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒိတာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ , ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ အကဏ္ဟအသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ။
233. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditāni. Katamāni cattāri? Atthi, bhikkhave, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ; atthi, bhikkhave , kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ; atthi, bhikkhave, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ 1 ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ သဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈာ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝေဒနံ ဝေဒိယတိ 2 ဧကန္တဒုက္ခံ, သေယ္ယထာပိ သတ္တာ နေရယိကာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sabyābajjhaṃ 3 kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhā phassā phusanti. So sabyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhaṃ vedanaṃ vediyati 4 ekantadukkhaṃ, seyyathāpi sattā nerayikā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, အဗ္ယာဗဇ္ဈံ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ အဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ အဗ္ယာဗဇ္ဈံ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ အဗ္ယာဗဇ္ဈာ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော အဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော အဗ္ယာဗဇ္ဈံ ဝေဒနံ ဝေဒိယတိ ဧကန္တသုခံ, သေယ္ယထာပိ ဒေဝာ သုဘကိဏ္ဟာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ။
‘‘Katamañca , bhikkhave, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ abyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ abyābajjhā phassā phusanti. So abyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno abyābajjhaṃ vedanaṃ vediyati ekantasukhaṃ, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရောတိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ, သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ မနောသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိတ္ဝာ သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗ္ယာဗဇ္ဈာပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈာပိ ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ သော သဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈေဟိပိ ဖသ္သေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗ္ယာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝေဒနံ ဝေဒိယတိ ဝောကိဏ္ဏသုခဒုက္ခံ, သေယ္ယထာပိ မနုသ္သာ ဧကစ္စေ စ ဒေဝာ ဧကစ္စေ စ ဝိနိပာတိကာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhāpi abyābajjhāpi phassā phusanti. So sabyābajjhehipi abyābajjhehipi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhampi abyābajjhampi vedanaṃ vediyati vokiṇṇasukhadukkhaṃ, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္မံ အကဏ္ဟအသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ? တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယမိဒံ ကမ္မံ ကဏ္ဟံ ကဏ္ဟဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ, ယမိဒံ 5 ကမ္မံ သုက္ကံ သုက္ကဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ, ယမိဒံ 6 ကမ္မံ ကဏ္ဟသုက္ကံ ကဏ္ဟသုက္ကဝိပာကံ တသ္သ ပဟာနာယ ယာ စေတနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ , ကမ္မံ အကဏ္ဟအသုက္ကံ အကဏ္ဟအသုက္ကဝိပာကံ ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတိ။ ဣမာနိ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရိ ကမ္မာနိ မယာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒိတာနီ’’တိ။ ဒုတိယံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati? Tatra, bhikkhave, yamidaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ 7 kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ 8 kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā – idaṃ vuccati, bhikkhave , kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati. Imāni kho, bhikkhave, cattāri kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditānī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၂. ဝိတ္ထာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Vitthārasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၂. ဝိတ္ထာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Vitthārasuttavaṇṇanā