| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
2. විත්‌ථාරසුත්‌තං
2. Vitthārasuttaṃ
233. ‘‘චත්‌තාරිමානි, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මානි මයා සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා පවෙදිතානි. කතමානි චත්‌තාරි? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං කණ්‌හං කණ්‌හවිපාකං; අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං සුක්‌කං සුක්‌කවිපාකං; අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ , කම්‌මං කණ්‌හසුක්‌කං කණ්‌හසුක්‌කවිපාකං; අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං අකණ්‌හඅසුක්‌කං අකණ්‌හඅසුක්‌කවිපාකං කම්‌මක්‌ඛයාය සංවත්‌තති.
233. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditāni. Katamāni cattāri? Atthi, bhikkhave, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ; atthi, bhikkhave , kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ; atthi, bhikkhave, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං කණ්‌හං කණ්‌හවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො සබ්‍යාබජ්‌ඣං 1 කායසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති, සබ්‍යාබජ්‌ඣං වචීසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති, සබ්‍යාබජ්‌ඣං මනොසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති. සො සබ්‍යාබජ්‌ඣං කායසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා, සබ්‍යාබජ්‌ඣං වචීසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා, සබ්‍යාබජ්‌ඣං මනොසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා සබ්‍යාබජ්‌ඣං ලොකං උපපජ්‌ජති. තමෙනං සබ්‍යාබජ්‌ඣං ලොකං උපපන්‌නං සමානං සබ්‍යාබජ්‌ඣා ඵස්‌සා ඵුසන්‌ති. සො සබ්‍යාබජ්‌ඣෙහි ඵස්‌සෙහි ඵුට්‌ඨො සමානො සබ්‍යාබජ්‌ඣං වෙදනං වෙදියති 2 එකන්‌තදුක්‌ඛං, සෙය්‍යථාපි සත්‌තා නෙරයිකා. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං කණ්‌හං කණ්‌හවිපාකං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sabyābajjhaṃ 3 kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhā phassā phusanti. So sabyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhaṃ vedanaṃ vediyati 4 ekantadukkhaṃ, seyyathāpi sattā nerayikā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච , භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං සුක්‌කං සුක්‌කවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො අබ්‍යාබජ්‌ඣං කායසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති, අබ්‍යාබජ්‌ඣං වචීසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති, අබ්‍යාබජ්‌ඣං මනොසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති. සො අබ්‍යාබජ්‌ඣං කායසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා, අබ්‍යාබජ්‌ඣං වචීසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා, අබ්‍යාබජ්‌ඣං මනොසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා අබ්‍යාබජ්‌ඣං ලොකං උපපජ්‌ජති. තමෙනං අබ්‍යාබජ්‌ඣං ලොකං උපපන්‌නං සමානං අබ්‍යාබජ්‌ඣා ඵස්‌සා ඵුසන්‌ති. සො අබ්‍යාබජ්‌ඣෙහි ඵස්‌සෙහි ඵුට්‌ඨො සමානො අබ්‍යාබජ්‌ඣං වෙදනං වෙදියති එකන්‌තසුඛං, සෙය්‍යථාපි දෙවා සුභකිණ්‌හා. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං සුක්‌කං සුක්‌කවිපාකං.
‘‘Katamañca , bhikkhave, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So abyābajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, abyābajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyābajjhaṃ lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ abyābajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ abyābajjhā phassā phusanti. So abyābajjhehi phassehi phuṭṭho samāno abyābajjhaṃ vedanaṃ vediyati ekantasukhaṃ, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං කණ්‌හසුක්‌කං කණ්‌හසුක්‌කවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි කායසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති, සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි වචීසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති, සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි මනොසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරොති. සො සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි කායසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා, සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි වචීසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා, සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි මනොසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරිත්‌වා සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි ලොකං උපපජ්‌ජති. තමෙනං සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි ලොකං උපපන්‌නං සමානං සබ්‍යාබජ්‌ඣාපි අබ්‍යාබජ්‌ඣාපි ඵස්‌සා ඵුසන්‌ති. සො සබ්‍යාබජ්‌ඣෙහිපි අබ්‍යාබජ්‌ඣෙහිපි ඵස්‌සෙහි ඵුට්‌ඨො සමානො සබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි අබ්‍යාබජ්‌ඣම්‌පි වෙදනං වෙදියති වොකිණ්‌ණසුඛදුක්‌ඛං, සෙය්‍යථාපි මනුස්‌සා එකච්‌චෙ ච දෙවා එකච්‌චෙ ච විනිපාතිකා. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං කණ්‌හසුක්‌කං කණ්‌හසුක්‌කවිපාකං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti. So sabyābajjhampi abyābajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā, sabyābajjhampi abyābajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapajjati. Tamenaṃ sabyābajjhampi abyābajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyābajjhāpi abyābajjhāpi phassā phusanti. So sabyābajjhehipi abyābajjhehipi phassehi phuṭṭho samāno sabyābajjhampi abyābajjhampi vedanaṃ vediyati vokiṇṇasukhadukkhaṃ, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, කම්‌මං අකණ්‌හඅසුක්‌කං අකණ්‌හඅසුක්‌කවිපාකං කම්‌මක්‌ඛයාය සංවත්‌තති? තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං කම්‌මං කණ්‌හං කණ්‌හවිපාකං තස්‌ස පහානාය යා චෙතනා, යමිදං 5 කම්‌මං සුක්‌කං සුක්‌කවිපාකං තස්‌ස පහානාය යා චෙතනා, යමිදං 6 කම්‌මං කණ්‌හසුක්‌කං කණ්‌හසුක්‌කවිපාකං තස්‌ස පහානාය යා චෙතනා – ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ , කම්‌මං අකණ්‌හඅසුක්‌කං අකණ්‌හඅසුක්‌කවිපාකං කම්‌මක්‌ඛයාය සංවත්‌තති. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි කම්‌මානි මයා සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා පවෙදිතානී’’ති. දුතියං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati? Tatra, bhikkhave, yamidaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ 7 kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā, yamidaṃ 8 kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā – idaṃ vuccati, bhikkhave , kammaṃ akaṇhaasukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati. Imāni kho, bhikkhave, cattāri kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditānī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 2. විත්‌ථාරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Vitthārasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 2. විත්‌ථාරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Vitthārasuttavaṇṇanā
