| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๒. วิตฺถารสุตฺตวณฺณนา
2. Vitthārasuttavaṇṇanā
๒๓๓. ทุติเย สพฺยาพชฺฌนฺติ สโทสํฯ กายสงฺขารนฺติ กายทฺวารเจตนํฯ อภิสงฺขโรตีติ อายูหติ สมฺปิเณฺฑติฯ เสสทฺวเยปิ เอเสว นโยฯ สพฺยาพชฺฌํ โลกนฺติ สทุกฺขํ โลกํฯ สพฺยาพชฺฌา ผสฺสาติ สทุกฺขา วิปากผสฺสาฯ สพฺยาพชฺฌํ เวทนํ เวทิยตีติ สาพาธํ วิปากเวทนํ เวทิยติฯ เอกนฺตทุกฺขนฺติ เอกเนฺตเนว ทุกฺขํ, น สุขสมฺมิสฺสํฯ เสยฺยถาปิ สตฺตา เนรยิกาติ เอตฺถ เสยฺยถาปีติ นิทสฺสนเตฺถ นิปาโตฯ เตน เกวลํ เนรยิกสเตฺต ทเสฺสติ, อเญฺญ ปน ตํสริกฺขกา นาม นตฺถิฯ อิมินา อุปาเยน สพฺพตฺถ อโตฺถ เวทิตโพฺพฯ เสยฺยถาปิ มนุสฺสาติอาทีสุ ปน มนุสฺสานํ ตาว กาเลน สุขา เวทนา อุปฺปชฺชติ, กาเลน ทุกฺขา เวทนาฯ เอกเจฺจ จ เทวาติ เอตฺถ ปน กามาวจรเทวา ทฎฺฐพฺพาฯ เตสญฺหิ มเหสกฺขตรา เทวตา ทิสฺวา นิสินฺนาสนโต วุฎฺฐานํ, ปารุตอุตฺตราสงฺคสฺส โอตารณํ, อญฺชลิปคฺคณฺหนนฺติอาทีนํ วเสน กาเลน ทุกฺขํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวนฺตานํ กาเลน สุขํฯ เอกเจฺจ จ วินิปาติกาติ เอตฺถ เวมานิกเปตา ทฎฺฐพฺพาฯ เต นิรนฺตรเมว เอกสฺมิํ กาเล สุขํ, เอกสฺมิํ กาเล ทุกฺขํ เวทิยนฺติฯ นาคสุปณฺณหตฺถิอสฺสาทโย ปน มนุสฺสา วิย โวกิณฺณสุขทุกฺขาว โหนฺติฯ ปหานาย ยา เจตนาติ เอตฺถ วิวฎฺฎคามินี มคฺคเจตนา เวทิตพฺพาฯ สา หิ กมฺมกฺขยาย สํวตฺตตีติฯ
233. Dutiye sabyābajjhanti sadosaṃ. Kāyasaṅkhāranti kāyadvāracetanaṃ. Abhisaṅkharotīti āyūhati sampiṇḍeti. Sesadvayepi eseva nayo. Sabyābajjhaṃ lokanti sadukkhaṃ lokaṃ. Sabyābajjhā phassāti sadukkhā vipākaphassā. Sabyābajjhaṃ vedanaṃ vediyatīti sābādhaṃ vipākavedanaṃ vediyati. Ekantadukkhanti ekanteneva dukkhaṃ, na sukhasammissaṃ. Seyyathāpi sattā nerayikāti ettha seyyathāpīti nidassanatthe nipāto. Tena kevalaṃ nerayikasatte dasseti, aññe pana taṃsarikkhakā nāma natthi. Iminā upāyena sabbattha attho veditabbo. Seyyathāpi manussātiādīsu pana manussānaṃ tāva kālena sukhā vedanā uppajjati, kālena dukkhā vedanā. Ekacceca devāti ettha pana kāmāvacaradevā daṭṭhabbā. Tesañhi mahesakkhatarā devatā disvā nisinnāsanato vuṭṭhānaṃ, pārutauttarāsaṅgassa otāraṇaṃ, añjalipaggaṇhanantiādīnaṃ vasena kālena dukkhaṃ uppajjati, dibbasampattiṃ anubhavantānaṃ kālena sukhaṃ. Ekacce ca vinipātikāti ettha vemānikapetā daṭṭhabbā. Te nirantarameva ekasmiṃ kāle sukhaṃ, ekasmiṃ kāle dukkhaṃ vediyanti. Nāgasupaṇṇahatthiassādayo pana manussā viya vokiṇṇasukhadukkhāva honti. Pahānāya yā cetanāti ettha vivaṭṭagāminī maggacetanā veditabbā. Sā hi kammakkhayāya saṃvattatīti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๒. วิตฺถารสุตฺตํ • 2. Vitthārasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๒. วิตฺถารสุตฺตวณฺณนา • 2. Vitthārasuttavaṇṇanā
