Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
൨. വിത്ഥാരസുത്തവണ്ണനാ
2. Vitthārasuttavaṇṇanā
൧൬൨. ദുതിയേ അഭിക്ഖണന്തി അഭിണ്ഹം. ആനന്തരിയന്തി അനന്തരവിപാകദായകം മഗ്ഗസമാധിം. ആസവാനം ഖയായാതി അരഹത്തഫലത്ഥായ. പഞ്ചിന്ദ്രിയാനീതി വിപസ്സനാപഞ്ചമകാനി പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി. പഞ്ഞിന്ദ്രിയന്തി ഹി ഏത്ഥ വിപസ്സനാപഞ്ഞാവ പഞ്ഞിന്ദ്രിയന്തി അധിപ്പേതം. സേസമേത്ഥ പാളിവസേന ഉത്താനമേവ.
162. Dutiye abhikkhaṇanti abhiṇhaṃ. Ānantariyanti anantaravipākadāyakaṃ maggasamādhiṃ. Āsavānaṃ khayāyāti arahattaphalatthāya. Pañcindriyānīti vipassanāpañcamakāni pañcindriyāni. Paññindriyanti hi ettha vipassanāpaññāva paññindriyanti adhippetaṃ. Sesamettha pāḷivasena uttānameva.
ഇമാസം പന പടിപദാനം അയം ആവിഭാവകഥാ – ഇധ ഭിക്ഖു പുബ്ബേ അകതാഭിനിവേസോ പുബ്ബഭാഗേ രൂപപരിഗ്ഗഹേ കിലമതി, അരൂപപരിഗ്ഗഹേ കിലമതി, പച്ചയപരിഗ്ഗഹേ കിലമതി, തീസു അദ്ധാസു കിലമതി, മഗ്ഗാമഗ്ഗേ കിലമതി. ഏവം പഞ്ചസു ഠാനേസു കിലമന്തോ വിപസ്സനം പാപുണാതി. വിപസ്സനം പത്വാപി ഉദയബ്ബയാനുപസ്സനേ, ഭങ്ഗാനുപസ്സനേ, ഭയതുപട്ഠാനേ, ആദീനവാനുപസ്സനേ, നിബ്ബിദാനുപസ്സനേ, മുച്ചിതുകമ്യതാഞാണേ, സങ്ഖാരുപേക്ഖാഞാണേ, അനുലോമഞാണേ, ഗോത്രഭുഞാണേതി ഇമേസു നവസു വിപസ്സനാഞാണേസുപി കിലമിത്വാവ ലോകുത്തരമഗ്ഗം പാപുണാതി. തസ്സ സോ ലോകുത്തരമഗ്ഗോ ഏവം ദുക്ഖേന ഗരുഭാവേന സച്ഛികതത്താ ദുക്ഖപടിപദോ ദന്ധാഭിഞ്ഞോ നാമ ജാതോ. യോ പന പുബ്ബഭാഗേ പഞ്ചസു ഞാണേസു കിലമന്തോ അപരഭാഗേ നവസു വിപസ്സനാഞാണേസു അകിലമിത്വാവ മഗ്ഗം സച്ഛികരോതി, തസ്സ സോ മഗ്ഗോ ഏവം ദുക്ഖേന അഗരുഭാവേന സച്ഛികതത്താ ദുക്ഖപടിപദോ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞോ നാമ ജാതോ. ഇമിനാ ഉപായേന ഇതരാപി ദ്വേ വേദിതബ്ബാ.
Imāsaṃ pana paṭipadānaṃ ayaṃ āvibhāvakathā – idha bhikkhu pubbe akatābhiniveso pubbabhāge rūpapariggahe kilamati, arūpapariggahe kilamati, paccayapariggahe kilamati, tīsu addhāsu kilamati, maggāmagge kilamati. Evaṃ pañcasu ṭhānesu kilamanto vipassanaṃ pāpuṇāti. Vipassanaṃ patvāpi udayabbayānupassane, bhaṅgānupassane, bhayatupaṭṭhāne, ādīnavānupassane, nibbidānupassane, muccitukamyatāñāṇe, saṅkhārupekkhāñāṇe, anulomañāṇe, gotrabhuñāṇeti imesu navasu vipassanāñāṇesupi kilamitvāva lokuttaramaggaṃ pāpuṇāti. Tassa so lokuttaramaggo evaṃ dukkhena garubhāvena sacchikatattā dukkhapaṭipado dandhābhiñño nāma jāto. Yo pana pubbabhāge pañcasu ñāṇesu kilamanto aparabhāge navasu vipassanāñāṇesu akilamitvāva maggaṃ sacchikaroti, tassa so maggo evaṃ dukkhena agarubhāvena sacchikatattā dukkhapaṭipado khippābhiñño nāma jāto. Iminā upāyena itarāpi dve veditabbā.
ഗോണപരിയേസകഉപമാഹി ചേതാ വിഭാവേതബ്ബാ – ഏകസ്സ ഹി പുരിസസ്സ ചത്താരോ ഗോണാ പലായിത്വാ അടവിം പവിട്ഠാ. സോ സകണ്ടകേ സഗഹനേ വനേ തേ പരിയേസന്തോ ഗഹനമഗ്ഗേനേവ കിച്ഛേന കസിരേന ഗന്ത്വാ ഗഹനട്ഠാനേയേവ നിലീനേ ഗോണേപി കിച്ഛേന കസിരേന അദ്ദസ. ഏകോ കിച്ഛേന ഗന്ത്വാ അബ്ഭോകാസേ ഠിതേ ഖിപ്പമേവ അദ്ദസ. അപരോ അബ്ഭോകാസമഗ്ഗേന സുഖേന ഗന്ത്വാ ഗഹനട്ഠാനേ നിലീനേ കിച്ഛേന കസിരേന അദ്ദസ. അപരോ അബ്ഭോകാസമഗ്ഗേനേവ സുഖേന ഗന്ത്വാ അബ്ഭോകാസേ ഠിതേയേവ ഖിപ്പം അദ്ദസ. തത്ഥ ചത്താരോ ഗോണാ വിയ ചത്താരോ അരിയമഗ്ഗാ ദട്ഠബ്ബാ, ഗോണപരിയേസകോ പുരിസോ വിയ യോഗാവചരോ, ഗഹനമഗ്ഗേന കിച്ഛേന കസിരേന ഗമനം വിയ പുബ്ബഭാഗേ പഞ്ചസു ഞാണേസു കിലമതോ ദുക്ഖാപടിപദാ. ഗഹനട്ഠാനേ നിലീനാനം കിച്ഛേനേവ ദസ്സനം വിയ അപരഭാഗേ നവസു ഞാണേസു കിലമന്തസ്സ അരിയമഗ്ഗാനം ദസ്സനം. ഇമിനാ ഉപായേന സേസഉപമാപി യോജേതബ്ബാ.
Goṇapariyesakaupamāhi cetā vibhāvetabbā – ekassa hi purisassa cattāro goṇā palāyitvā aṭaviṃ paviṭṭhā. So sakaṇṭake sagahane vane te pariyesanto gahanamaggeneva kicchena kasirena gantvā gahanaṭṭhāneyeva nilīne goṇepi kicchena kasirena addasa. Eko kicchena gantvā abbhokāse ṭhite khippameva addasa. Aparo abbhokāsamaggena sukhena gantvā gahanaṭṭhāne nilīne kicchena kasirena addasa. Aparo abbhokāsamaggeneva sukhena gantvā abbhokāse ṭhiteyeva khippaṃ addasa. Tattha cattāro goṇā viya cattāro ariyamaggā daṭṭhabbā, goṇapariyesako puriso viya yogāvacaro, gahanamaggena kicchena kasirena gamanaṃ viya pubbabhāge pañcasu ñāṇesu kilamato dukkhāpaṭipadā. Gahanaṭṭhāne nilīnānaṃ kiccheneva dassanaṃ viya aparabhāge navasu ñāṇesu kilamantassa ariyamaggānaṃ dassanaṃ. Iminā upāyena sesaupamāpi yojetabbā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൨. വിത്ഥാരസുത്തം • 2. Vitthārasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൨. വിത്ഥാരസുത്തവണ്ണനാ • 2. Vitthārasuttavaṇṇanā