Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၆. ဝိတ္ထတဓနသုတ္တံ
6. Vitthatadhanasuttaṃ
၆. ‘‘သတ္တိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ဓနာနိ။ ကတမာနိ သတ္တ? သဒ္ဓာဓနံ, သီလဓနံ, ဟိရီဓနံ, ဩတ္တပ္ပဓနံ, သုတဓနံ, စာဂဓနံ, ပညာဓနံ။
6. ‘‘Sattimāni, bhikkhave, dhanāni. Katamāni satta? Saddhādhanaṃ, sīladhanaṃ, hirīdhanaṃ, ottappadhanaṃ, sutadhanaṃ, cāgadhanaṃ, paññādhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓာဓနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော သဒ္ဓော ဟောတိ, သဒ္ဒဟတိ တထာဂတသ္သ ဗောဓိံ – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော။ပေ.။ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ’တိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓာဓနံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, saddhādhanaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako saddho hoti, saddahati tathāgatassa bodhiṃ – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho…pe… buddho bhagavā’ti. Idaṃ vuccati, bhikkhave, saddhādhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, သီလဓနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ပေ.။ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သီလဓနံ။
‘‘Katamañca , bhikkhave, sīladhanaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Idaṃ vuccati, bhikkhave, sīladhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဟိရီဓနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဟိရီမာ ဟောတိ, ဟိရီယတိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန, ဟိရီယတိ ပာပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဟိရီဓနံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, hirīdhanaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako hirīmā hoti, hirīyati kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena, hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, hirīdhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဩတ္တပ္ပဓနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပတိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန, ဩတ္တပ္ပတိ ပာပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဩတ္တပ္ပဓနံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, ottappadhanaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako ottappī hoti, ottappati kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena, ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, ottappadhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, သုတဓနံ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော။ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မဇ္ဈေကလ္ယာဏာ ပရိယောသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ။ တထာရူပာသ္သ ဓမ္မာ ဗဟုသ္သုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သုတဓနံ။
‘‘Katamañca , bhikkhave, sutadhanaṃ? Idha , bhikkhave, ariyasāvako bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti. Tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, sutadhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, စာဂဓနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဝိဂတမလမစ္ဆေရေန စေတသာ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသတိ မုတ္တစာဂော ပယတပာဏိ ဝောသ္သဂ္ဂရတော ယာစယောဂော ဒာနသံဝိဘာဂရတော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, စာဂဓနံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, cāgadhanaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato. Idaṃ vuccati, bhikkhave, cāgadhanaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပညာဓနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ပညဝာ ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂာမိနိယာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပညာဓနံ။ ဣမာနိ ခော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဓနာနီတိ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, paññādhanaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako paññavā hoti…pe… sammā dukkhakkhayagāminiyā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, paññādhanaṃ. Imāni kho, bhikkhave, sattadhanānīti.
‘‘သဒ္ဓာဓနံ သီလဓနံ၊ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပိယံ ဓနံ။
‘‘Saddhādhanaṃ sīladhanaṃ, hirī ottappiyaṃ dhanaṃ;
သုတဓနဉ္စ စာဂော စ၊ ပညာ ဝေ သတ္တမံ ဓနံ။
Sutadhanañca cāgo ca, paññā ve sattamaṃ dhanaṃ.
‘‘ယသ္သ ဧတေ ဓနာ အတ္ထိ၊ ဣတ္ထိယာ ပုရိသသ္သ ဝာ။
‘‘Yassa ete dhanā atthi, itthiyā purisassa vā;
အဒလိဒ္ဒောတိ တံ အာဟု၊ အမောဃံ တသ္သ ဇီဝိတံ။
Adaliddoti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.
‘‘တသ္မာ သဒ္ဓဉ္စ သီလဉ္စ၊ ပသာဒံ ဓမ္မဒသ္သနံ။
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
အနုယုဉ္ဇေထ မေဓာဝီ၊ သရံ ဗုဒ္ဓာန သာသန’’န္တိ။ ဆဋ္ဌံ။
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti. chaṭṭhaṃ;
Related texts:
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁. ဓနဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 1. Dhanavaggavaṇṇanā