| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
6. විවාදමූලසුත්‌තං
6. Vivādamūlasuttaṃ
36. 1 ‘‘ඡයිමානි, භික්‌ඛවෙ, විවාදමූලානි. කතමානි ඡ? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු කොධනො හොති උපනාහී. යො සො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු කොධනො හොති උපනාහී සො සත්‌ථරිපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සත්‌ථරි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙ අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙ අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛාය න පරිපූරකාරී සො සඞ්‌ඝෙ විවාදං ජනෙති, යො හොති විවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්‌ස අනත්‌ථාය අහිතාය දුක්‌ඛාය දෙවමනුස්‌සානං. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ. තත්‍ර තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානාය වායමෙය්‍යාථ. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා න සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ, තත්‍ර තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවාය පටිපජ්‌ජෙය්‍යාථ. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානං හොති. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවො හොති.
36.2 ‘‘Chayimāni, bhikkhave, vivādamūlāni. Katamāni cha? Idha, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu satthari agāravo viharati appatisso, dhamme agāravo viharati appatisso, saṅghe agāravo viharati appatisso, sikkhāya na paripūrakārī so saṅghe vivādaṃ janeti, yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpaṃ ce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha. Tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpaṃ ce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු මක්‌ඛී හොති පළාසී…පෙ.… ඉස්‌සුකී හොති මච්‌ඡරී… සඨො හොති මායාවී… පාපිච්‌ඡො හොති මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි… සන්‌දිට්‌ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්‌ගාහී දුප්‌පටිනිස්‌සග්‌ගී. යො සො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සන්‌දිට්‌ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්‌ගාහී දුප්‌පටිනිස්‌සග්‌ගී, සො සත්‌ථරිපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සත්‌ථරි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛාය න පරිපූරකාරී, සො සඞ්‌ඝෙ විවාදං ජනෙති, යො හොති විවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්‌ස අනත්‌ථාය අහිතාය දුක්‌ඛාය දෙවමනුස්‌සානං. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ. තත්‍ර තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානාය වායමෙය්‍යාථ. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා න සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ. තත්‍ර තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවාය පටිපජ්‌ජෙය්‍යාථ. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානං හොති. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවො හොති. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඡ විවාදමූලානී’’ති. ඡට්‌ඨං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī… saṭho hoti māyāvī… pāpiccho hoti micchādiṭṭhi… sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu satthari agāravo viharati appatisso, dhamme…pe… saṅghe agāravo viharati appatisso, sikkhāya na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti, yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpaṃ ce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha. Tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpaṃ ce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha. Tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni kho, bhikkhave, cha vivādamūlānī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 6. විවාදමූලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Vivādamūlasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6. විවාදමූලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Vivādamūlasuttavaṇṇanā
