| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
44-49. விவட்டஞாணச²க்கனித்³தே³ஸவண்ணனா
44-49. Vivaṭṭañāṇachakkaniddesavaṇṇanā
95. விவட்டஞாணச²க்கனித்³தே³ஸே நெக்க²ம்மாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞாதி நெக்க²ம்மங் அதி⁴கங் கத்வா நெக்க²ம்மாதி⁴கபா⁴வேன பவத்தா பஞ்ஞா. காமச்ச²ந்த³தோ ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி நெக்க²ம்மாதி⁴பதிகதபஞ்ஞாஸம்பயுத்தஸஞ்ஞாய ஹேதுபூ⁴தாய, கரணபூ⁴தாய வா காமச்ச²ந்த³தோ விவட்டதி பராவத்ததி, பரம்முகீ² ஹோதீதி அத்தோ². ஏஸ நயோ ஸேஸேஸு.
95. Vivaṭṭañāṇachakkaniddese nekkhammādhipatattā paññāti nekkhammaṃ adhikaṃ katvā nekkhammādhikabhāvena pavattā paññā. Kāmacchandato saññāya vivaṭṭatīti nekkhammādhipatikatapaññāsampayuttasaññāya hetubhūtāya, karaṇabhūtāya vā kāmacchandato vivaṭṭati parāvattati, parammukhī hotīti attho. Esa nayo sesesu.
96. காமச்ச²ந்தோ³ நானத்தந்தி காமச்ச²ந்தோ³ ஸந்தவுத்திதாய அபா⁴வதோ ந ஏகஸபா⁴வோ. நெக்க²ம்மங் ஏகத்தந்தி நெக்க²ம்மங் ஸந்தவுத்திபா⁴வதோ ஏகஸபா⁴வோ. நெக்க²ம்மேகத்தங் சேதயதோதி காமச்ச²ந்தே³ ஆதீ³னவத³ஸ்ஸனேன நெக்க²ம்மங் பவத்தயதோ. காமச்ச²ந்த³தோ சித்தங் விவட்டதீதி தி³ட்டா²தீ³னவதோ காமச்ச²ந்த³தோ நெக்க²ம்மக்க²ணே சித்தங் விவட்டதி. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸு.
96.Kāmacchando nānattanti kāmacchando santavuttitāya abhāvato na ekasabhāvo. Nekkhammaṃ ekattanti nekkhammaṃ santavuttibhāvato ekasabhāvo. Nekkhammekattaṃ cetayatoti kāmacchande ādīnavadassanena nekkhammaṃ pavattayato. Kāmacchandato cittaṃ vivaṭṭatīti diṭṭhādīnavato kāmacchandato nekkhammakkhaṇe cittaṃ vivaṭṭati. Esa nayo sesesu.
97. காமச்ச²ந்த³ங் பஜஹந்தோதி நெக்க²ம்மபவத்திக்க²ணே காமச்ச²ந்த³ங் விக்க²ம்ப⁴னப்பஹானேன பஜஹந்தோ. நெக்க²ம்மவஸேன சித்தங் அதி⁴ட்டா²தீதி படிலத்³த⁴ஸ்ஸ நெக்க²ம்மஸ்ஸ வஸேன தங்ஸம்பயுத்தசித்தங் அதி⁴திட்ட²தி அதி⁴கங் கரொந்தோ திட்ட²தி, பவத்தேதீதி அத்தோ². ஏஸ நயோ ஸேஸேஸு.
97.Kāmacchandaṃ pajahantoti nekkhammapavattikkhaṇe kāmacchandaṃ vikkhambhanappahānena pajahanto. Nekkhammavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti paṭiladdhassa nekkhammassa vasena taṃsampayuttacittaṃ adhitiṭṭhati adhikaṃ karonto tiṭṭhati, pavattetīti attho. Esa nayo sesesu.
98. சக்கு² ஸுஞ்ஞங் அத்தேன வாதி பா³லஜனபரிகப்பிதஸ்ஸ காரகவேத³கஸங்கா²தஸ்ஸ அத்தனோ அபா⁴வா சக்கு² அத்தேன ச ஸுஞ்ஞங். யஞ்ஹி யத்த² ந ஹோதி, தேன தங் ஸுஞ்ஞங் நாம ஹோதி. அத்தனியேன வாதி அத்தனோ அபா⁴வேனேவ அத்தனோ ஸந்தகஸ்ஸபி அபா⁴வா அத்தனோ ஸந்தகேன ச ஸுஞ்ஞங். லோகஸ்ஸ அத்தாதி ச அத்தனியந்தி ச உப⁴யதா² கா³ஹஸம்ப⁴வதோ தது³ப⁴யகா³ஹபடிஸேத⁴னத்த²ங் அத்தாபா⁴வோ ச அத்தனியாபா⁴வோ ச வுத்தோ. நிச்சேன வாதி ப⁴ங்க³ங் அதிக்கமித்வா திட்ட²ந்தஸ்ஸ கஸ்ஸசி அபா⁴வதோ நிச்சேன ச ஸுஞ்ஞங். து⁴வேன வாதி பவத்திக்க²ணேபி தி²ரஸ்ஸ கஸ்ஸசி அபா⁴வதோ து⁴வேன ச ஸுஞ்ஞங். ஸஸ்ஸதேன வாதி ஸப்³ப³காலேபி விஜ்ஜமானஸ்ஸ கஸ்ஸசி அபா⁴வதோ ஸஸ்ஸதேன ச ஸுஞ்ஞங். அவிபரிணாமத⁴ம்மேன வாதி ஜராப⁴ங்க³வஸேன த்³விதா⁴ அபரிவத்தமானபகதிகஸ்ஸ கஸ்ஸசி அபா⁴வதோ அவிபரிணாமத⁴ம்மேன ச ஸுஞ்ஞங். அத² வா நிச்சபா⁴வேன ச து⁴வபா⁴வேன ச ஸஸ்ஸதபா⁴வேன ச அவிபரிணாமத⁴ம்மபா⁴வேன ச ஸுஞ்ஞந்தி அத்தோ². ஸமுச்சயத்தோ² வா-ஸத்³தோ³. யதா²பூ⁴தங் ஜானதோ பஸ்ஸதோதி இச்சேவங் அனத்தானுபஸ்ஸனாஞாணேன யதா²ஸபா⁴வேன ஜானந்தஸ்ஸ சக்கு²னா விய ச பஸ்ஸந்தஸ்ஸ. சக்கா²பி⁴னிவேஸதோ ஞாணங் விவட்டதீதி சக்கு² அத்தாதி வா அத்தனியந்தி வா பவத்தமானதோ தி³ட்டா²பி⁴னிவேஸதோ தத³ங்க³ப்பஹானவஸேன ஞாணங் விவட்டதி. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸு.
98.Cakkhu suññaṃ attena vāti bālajanaparikappitassa kārakavedakasaṅkhātassa attano abhāvā cakkhu attena ca suññaṃ. Yañhi yattha na hoti, tena taṃ suññaṃ nāma hoti. Attaniyena vāti attano abhāveneva attano santakassapi abhāvā attano santakena ca suññaṃ. Lokassa attāti ca attaniyanti ca ubhayathā gāhasambhavato tadubhayagāhapaṭisedhanatthaṃ attābhāvo ca attaniyābhāvo ca vutto. Niccena vāti bhaṅgaṃ atikkamitvā tiṭṭhantassa kassaci abhāvato niccena ca suññaṃ. Dhuvena vāti pavattikkhaṇepi thirassa kassaci abhāvato dhuvena ca suññaṃ. Sassatena vāti sabbakālepi vijjamānassa kassaci abhāvato sassatena ca suññaṃ. Avipariṇāmadhammena vāti jarābhaṅgavasena dvidhā aparivattamānapakatikassa kassaci abhāvato avipariṇāmadhammena ca suññaṃ. Atha vā niccabhāvena ca dhuvabhāvena ca sassatabhāvena ca avipariṇāmadhammabhāvena ca suññanti attho. Samuccayattho vā-saddo. Yathābhūtaṃ jānato passatoti iccevaṃ anattānupassanāñāṇena yathāsabhāvena jānantassa cakkhunā viya ca passantassa. Cakkhābhinivesato ñāṇaṃ vivaṭṭatīti cakkhu attāti vā attaniyanti vā pavattamānato diṭṭhābhinivesato tadaṅgappahānavasena ñāṇaṃ vivaṭṭati. Esa nayo sesesu.
99. நெக்க²ம்மேன காமச்ச²ந்த³ங் வோஸஜ்ஜதீதி நெக்க²ம்மலாபீ⁴ புக்³க³லோ நெக்க²ம்மேன தப்படிபக்க²ங் காமச்ச²ந்த³ங் பரிச்சஜதி. வோஸக்³கே³ பஞ்ஞாதி காமச்ச²ந்த³ஸ்ஸ வோஸக்³க³பூ⁴தே நெக்க²ம்மே தங்ஸம்பயுத்தா பஞ்ஞா. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸு. பீளனட்டா²த³யோ ஹெட்டா² வுத்தத்தா² ஏவ. பரிஜானந்தோ விவட்டதீதி புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னா தே³ஸனா, மக்³க³ஸமங்கீ³புக்³க³லோ து³க்க²ஸ்ஸ சதுப்³பி³த⁴ங் அத்த²ங் கிச்சவஸேன பரிஜானந்தோ து³ப⁴தோ வுட்டா²னவஸேன விவட்டதி, ஞாணவிவட்டனேபி ஞாணஸமங்கீ³ விவட்டதீதி வுத்தோ.
99.Nekkhammena kāmacchandaṃ vosajjatīti nekkhammalābhī puggalo nekkhammena tappaṭipakkhaṃ kāmacchandaṃ pariccajati. Vosagge paññāti kāmacchandassa vosaggabhūte nekkhamme taṃsampayuttā paññā. Esa nayo sesesu. Pīḷanaṭṭhādayo heṭṭhā vuttatthā eva. Parijānanto vivaṭṭatīti puggalādhiṭṭhānā desanā, maggasamaṅgīpuggalo dukkhassa catubbidhaṃ atthaṃ kiccavasena parijānanto dubhato vuṭṭhānavasena vivaṭṭati, ñāṇavivaṭṭanepi ñāṇasamaṅgī vivaṭṭatīti vutto.
100. தத²ட்டே² பஞ்ஞாதி ஏதஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸேவ தத²ட்டே² விவட்டனா பஞ்ஞா. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸு. இதா³னி மக்³க³க்க²ணே ஏவ கிச்சவஸேன ஆகாரனானத்ததோ ச² விவட்டஞாணானி த³ஸ்ஸேதுங் ஸஞ்ஞாவிவட்டோதிஆதி³மாதிகங் ட²பெத்வா தங் அத்த²தோ விப⁴ஜந்தோ ஸஞ்ஜானந்தோ விவட்டதீதிஆதி³மாஹ. தத்த² ஸஞ்ஜானந்தோ விவட்டதீதி ஸஞ்ஞாவிவட்டோதி யஸ்மா புப்³ப³பா⁴கே³ நெக்க²ம்மாதி³ங் அதி⁴பதிதோ ஸஞ்ஜானந்தோ யோகீ³ பச்சா² நெக்க²ம்மஸம்பயுத்தஞாணேன காமச்ச²ந்தா³தி³தோ விவட்டதி, தஸ்மா தங் ஞாணங் ஸஞ்ஞாவிவட்டோ நாமாதி அத்தோ². சேதயந்தோ விவட்டதீதி சேதோவிவட்டோதி யஸ்மா யோகீ³ நெக்க²ம்மேகத்தாதீ³னி சேதயந்தோ ஸம்பயுத்தஞாணேன காமச்ச²ந்தா³தி³தோ விவட்டதி, தஸ்மா தங் ஞாணங் சேதோவிவட்டோ நாமாதி அத்தோ². விஜானந்தோ விவட்டதீதி சித்தவிவட்டோதி யஸ்மா யோகீ³ நெக்க²ம்மாதி³வஸேன சித்தாதி⁴ட்டா²னேன விஜானந்தோ தங்ஸம்பயுத்தஞாணேன காமச்ச²ந்தா³தி³தோ விவட்டதி, தஸ்மா தங் ஞாணங் சித்தவிவட்டோ நாமாதி அத்தோ². ஞாணங் கரொந்தோ விவட்டதீதி ஞாணவிவட்டோதி யஸ்மா யோகீ³ ச²ப்³பி³த⁴ங் அஜ்ஜ²த்திகாயதனங் அனத்தானுபஸ்ஸனாஞாணேன ஸுஞ்ஞதோ விதி³தங் கரொந்தோ தேனேவ ஞாணேன தி³ட்டா²பி⁴னிவேஸதோ விவட்டதி, தஸ்மா தங் ஞாணங் ஞாணவிவட்டோ நாமாதி அத்தோ². வோஸஜ்ஜந்தோ விவட்டதீதி விமொக்க²விவட்டோதி யஸ்மா யோகீ³ நெக்க²ம்மாதீ³ஹி காமச்ச²ந்தா³தீ³னி வோஸஜ்ஜந்தோ தங்ஸம்பயுத்தஞாணேன காமச்ச²ந்தா³தி³தோ விவட்டதி, தஸ்மா தங் ஞாணங் விமொக்க²விவட்டோ நாமாதி அத்தோ². தத²ட்டே² விவட்டதீதி ஸச்சவிவட்டோதி யஸ்மா யோகீ³ சதுப்³பி³தே⁴ தத²ட்டே² து³ப⁴தோ வுட்டா²னவஸேன விவட்டதி, தஸ்மா மக்³க³ஞாணங் ஸச்சவிவட்டோ நாமாதி அத்தோ². மக்³க³ஞாணமேவ வா தத²ட்டே² து³ப⁴தோ வுட்டா²னபா⁴வேன விவட்டதீதி ஸச்சவிவட்டோதி அத்தோ².
100.Tathaṭṭhepaññāti etassa puggalasseva tathaṭṭhe vivaṭṭanā paññā. Esa nayo sesesu. Idāni maggakkhaṇe eva kiccavasena ākāranānattato cha vivaṭṭañāṇāni dassetuṃ saññāvivaṭṭotiādimātikaṃ ṭhapetvā taṃ atthato vibhajanto sañjānanto vivaṭṭatītiādimāha. Tattha sañjānanto vivaṭṭatīti saññāvivaṭṭoti yasmā pubbabhāge nekkhammādiṃ adhipatito sañjānanto yogī pacchā nekkhammasampayuttañāṇena kāmacchandādito vivaṭṭati, tasmā taṃ ñāṇaṃ saññāvivaṭṭo nāmāti attho. Cetayanto vivaṭṭatīti cetovivaṭṭoti yasmā yogī nekkhammekattādīni cetayanto sampayuttañāṇena kāmacchandādito vivaṭṭati, tasmā taṃ ñāṇaṃ cetovivaṭṭo nāmāti attho. Vijānanto vivaṭṭatīti cittavivaṭṭoti yasmā yogī nekkhammādivasena cittādhiṭṭhānena vijānanto taṃsampayuttañāṇena kāmacchandādito vivaṭṭati, tasmā taṃ ñāṇaṃ cittavivaṭṭo nāmāti attho. Ñāṇaṃ karonto vivaṭṭatīti ñāṇavivaṭṭoti yasmā yogī chabbidhaṃ ajjhattikāyatanaṃ anattānupassanāñāṇena suññato viditaṃ karonto teneva ñāṇena diṭṭhābhinivesato vivaṭṭati, tasmā taṃ ñāṇaṃ ñāṇavivaṭṭo nāmāti attho. Vosajjanto vivaṭṭatīti vimokkhavivaṭṭoti yasmā yogī nekkhammādīhi kāmacchandādīni vosajjanto taṃsampayuttañāṇena kāmacchandādito vivaṭṭati, tasmā taṃ ñāṇaṃ vimokkhavivaṭṭo nāmāti attho. Tathaṭṭhe vivaṭṭatīti saccavivaṭṭoti yasmā yogī catubbidhe tathaṭṭhe dubhato vuṭṭhānavasena vivaṭṭati, tasmā maggañāṇaṃ saccavivaṭṭo nāmāti attho. Maggañāṇameva vā tathaṭṭhe dubhato vuṭṭhānabhāvena vivaṭṭatīti saccavivaṭṭoti attho.
யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோதிஆதி³ ஸச்சவிவட்டஞாணனித்³தே³ஸே வுத்தத்தா ஸச்சவிவட்டஞாணக்க²ணமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். மக்³க³க்க²ணேயேவ ஹி ஸப்³பா³னி யுஜ்ஜந்தி. கத²ங்? ஞாணவிவட்டே ஞாணஞ்ஹி வஜ்ஜெத்வா ஸேஸேஸு அரியமக்³கோ³ ஸரூபேனேவ ஆக³தோ. விபஸ்ஸனாகிச்சஸ்ஸ பன மக்³கே³னேவ ஸிஜ்ஜ²னதோ விபஸ்ஸனாகிச்சஸித்³தி⁴வஸேன ஞாணவிவட்டஞாணம்பி மக்³க³க்க²ணே யுஜ்ஜதி. மக்³க³ஞாணேனேவ வா ‘‘சக்கு² ஸுஞ்ஞ’’ந்திஆதி³ கிச்சவஸேன படிவித்³த⁴மேவ ஹோதீதி மக்³க³க்க²ணே தங் ஞாணங் வத்துங் யுஜ்ஜதியேவ. அத்த²யோஜனா பனெத்த² ‘‘யத்த² மக்³க³க்க²ணே ஸஞ்ஞாவிவட்டோ, தத்த² சேதோவிவட்டோ. யத்த² மக்³க³க்க²ணே சேதோவிவட்டோ , தத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ’’தி ஏவமாதி³னா நயேன ஸப்³ப³ஸங்ஸந்த³னேஸு யோஜனா காதப்³பா³. அத² வா ஸஞ்ஞாவிவட்டசேதோவிவட்டசித்தவிவட்டவிமொக்க²விவட்டேஸு சதுன்னங் அரியமக்³கா³னங் ஆக³தத்தா ஸச்சவிவட்டோ ஆக³தோயேவ ஹோதி. ஞாணவிவட்டோ ச ஸச்சவிவட்டேனேவ கிச்சவஸேன ஸித்³தோ⁴ ஹோதி. ஸஞ்ஞாசேதோசித்தவிமொக்க²விவட்டெஸ்வேவ ச பெய்யாலே வித்தா²ரியமானே ‘‘அனத்தானுபஸ்ஸனாதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா அபி⁴னிவேஸதோ ஸஞ்ஞாய விவட்டதீதி அதி⁴பதத்தா பஞ்ஞா ஸஞ்ஞாவிவட்டே ஞாண’’ந்தி ச, ‘‘அபி⁴னிவேஸோ நானத்தங், அனத்தானுபஸ்ஸனா ஏகத்தங். அனத்தானுபஸ்ஸனேகத்தங் சேதயதோ அபி⁴னிவேஸதோ சித்தங் விவட்டதீதி நானத்தே பஞ்ஞா சேதோவிவட்டே ஞாண’’ந்தி ச, ‘‘அபி⁴னிவேஸங் பஜஹந்தோ அனத்தானுபஸ்ஸனாவஸேன சித்தங் அதி⁴ட்டா²தீதி அதி⁴ட்டா²னே பஞ்ஞா சித்தவிவட்டே ஞாண’’ந்தி ச, ‘‘அனத்தானுபஸ்ஸனாய அபி⁴னிவேஸங் வோஸஜ்ஜதீதி வோஸக்³கே³ பஞ்ஞா விமொக்க²விவட்டே ஞாண’’ந்தி ச பாட²ஸம்ப⁴வதோ ஞாணவிவட்டே ஞாணம்பி தேஸு ஆக³தமேவ ஹோதி. ஞாணவிவட்டே ச அனத்தானுபஸ்ஸனாய வுட்டா²ய அரியமக்³க³ங் படிலத்³த⁴ஸ்ஸ கிச்சவஸேன ‘‘சக்கு² ஸுஞ்ஞங் அத்தேன வா அத்தனியேன வா’’திஆதி³யுஜ்ஜனதோ ஸச்சவிவட்டோ லப்³ப⁴தி, தஸ்மா ஏகேகஸ்மிங் விவட்டே ஸேஸா பஞ்ச பஞ்ச விவட்டா லப்³ப⁴ந்தி. தஸ்மா ஏவங் ‘‘யத்த² ஸஞ்ஞாவிவட்டோ, தத்த² சேதோவிவட்டோ’’திஆதி³கானி ஸங்ஸந்த³னானி வுத்தானீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Yatthasaññāvivaṭṭotiādi saccavivaṭṭañāṇaniddese vuttattā saccavivaṭṭañāṇakkhaṇameva sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Maggakkhaṇeyeva hi sabbāni yujjanti. Kathaṃ? Ñāṇavivaṭṭe ñāṇañhi vajjetvā sesesu ariyamaggo sarūpeneva āgato. Vipassanākiccassa pana maggeneva sijjhanato vipassanākiccasiddhivasena ñāṇavivaṭṭañāṇampi maggakkhaṇe yujjati. Maggañāṇeneva vā ‘‘cakkhu suñña’’ntiādi kiccavasena paṭividdhameva hotīti maggakkhaṇe taṃ ñāṇaṃ vattuṃ yujjatiyeva. Atthayojanā panettha ‘‘yattha maggakkhaṇe saññāvivaṭṭo, tattha cetovivaṭṭo. Yattha maggakkhaṇe cetovivaṭṭo , tattha saññāvivaṭṭo’’ti evamādinā nayena sabbasaṃsandanesu yojanā kātabbā. Atha vā saññāvivaṭṭacetovivaṭṭacittavivaṭṭavimokkhavivaṭṭesu catunnaṃ ariyamaggānaṃ āgatattā saccavivaṭṭo āgatoyeva hoti. Ñāṇavivaṭṭo ca saccavivaṭṭeneva kiccavasena siddho hoti. Saññācetocittavimokkhavivaṭṭesveva ca peyyāle vitthāriyamāne ‘‘anattānupassanādhipatattā paññā abhinivesato saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇa’’nti ca, ‘‘abhiniveso nānattaṃ, anattānupassanā ekattaṃ. Anattānupassanekattaṃ cetayato abhinivesato cittaṃ vivaṭṭatīti nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇa’’nti ca, ‘‘abhinivesaṃ pajahanto anattānupassanāvasena cittaṃ adhiṭṭhātīti adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇa’’nti ca, ‘‘anattānupassanāya abhinivesaṃ vosajjatīti vosagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇa’’nti ca pāṭhasambhavato ñāṇavivaṭṭe ñāṇampi tesu āgatameva hoti. Ñāṇavivaṭṭe ca anattānupassanāya vuṭṭhāya ariyamaggaṃ paṭiladdhassa kiccavasena ‘‘cakkhu suññaṃ attena vā attaniyena vā’’tiādiyujjanato saccavivaṭṭo labbhati, tasmā ekekasmiṃ vivaṭṭe sesā pañca pañca vivaṭṭā labbhanti. Tasmā evaṃ ‘‘yattha saññāvivaṭṭo, tattha cetovivaṭṭo’’tiādikāni saṃsandanāni vuttānīti veditabbaṃ.
விவட்டஞாணச²க்கனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Vivaṭṭañāṇachakkaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 44-49. ச²விவட்டஞாணனித்³தே³ஸோ • 44-49. Chavivaṭṭañāṇaniddeso
