| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
९. वनसंयुत्तं
9. Vanasaṃyuttaṃ
१. विवेकसुत्तवण्णना
1. Vivekasuttavaṇṇanā
२२१. संवेजेतुकामाति अत्थतो संवेगं उप्पादेतुकामा। तथाभूता नं किलेससङ्गणिकादितो विवेचेतुकामा नाम होतीति वुत्तं ‘‘विवेकं पटिपज्जापेतुकामा’’ति। बाहिरेसूति गोचरज्झत्ततो बहिभूतेसु। पुथुत्तारम्मणेसूति रूपादिनानारम्मणेसु। चरतीति पवत्तति। त्वं जनोति त्वं अत्तनो किलेसेहि जननतो विसुं जातो तादिसे एव अञ्ञस्मिं जने इमं अयोनिसोमनसिकारवसेन पवत्तमानं छन्दरागं विनयस्सु विनोदेहि। सतं तं सारयामसेति निय्यानिकसासने पब्बजित्वा सत्थु सन्तिके कम्मट्ठानं गहेत्वा अरञ्ञवासेन च सतिमन्तं पण्डितं तं मयम्पि यथाउप्पन्नं वितक्कं विनोदनाय सारयाम, सतं वा सप्पुरिसानं किलेसविगमनधम्मं पटिपज्जित्वा वसन्तं तं सारयाम वट्टदुक्खं। पातालन्ति मोहपातालं किलेसरजो, तदेव ‘‘पाताल’’न्ति वुत्तं। मा अवहरीति हेट्ठा दुग्गतिसोतं मा उपनेसि। सितन्ति सम्बन्धं। तेनाह ‘‘सरीरलग्ग’’न्ति। विवेकमापन्नोति किलेसविवेकं समथविपस्सनाभावनमापन्नो। उत्तमवीरियन्ति उस्सोळ्हिलक्खणप्पत्तं वीरियं, चतुब्बिधं समप्पधानवीरियं वा सम्पत्तं। पग्गय्हाति आरोपेत्वा। परमविवेकन्ति परमं समुच्छेदविवेकं।
221.Saṃvejetukāmāti atthato saṃvegaṃ uppādetukāmā. Tathābhūtā naṃ kilesasaṅgaṇikādito vivecetukāmā nāma hotīti vuttaṃ ‘‘vivekaṃ paṭipajjāpetukāmā’’ti. Bāhiresūti gocarajjhattato bahibhūtesu. Puthuttārammaṇesūti rūpādinānārammaṇesu. Caratīti pavattati. Tvaṃ janoti tvaṃ attano kilesehi jananato visuṃ jāto tādise eva aññasmiṃ jane imaṃ ayonisomanasikāravasena pavattamānaṃ chandarāgaṃ vinayassu vinodehi. Sataṃ taṃ sārayāmaseti niyyānikasāsane pabbajitvā satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā araññavāsena ca satimantaṃ paṇḍitaṃ taṃ mayampi yathāuppannaṃ vitakkaṃ vinodanāya sārayāma, sataṃ vā sappurisānaṃ kilesavigamanadhammaṃ paṭipajjitvā vasantaṃ taṃ sārayāma vaṭṭadukkhaṃ. Pātālanti mohapātālaṃ kilesarajo, tadeva ‘‘pātāla’’nti vuttaṃ. Mā avaharīti heṭṭhā duggatisotaṃ mā upanesi. Sitanti sambandhaṃ. Tenāha ‘‘sarīralagga’’nti. Vivekamāpannoti kilesavivekaṃ samathavipassanābhāvanamāpanno. Uttamavīriyanti ussoḷhilakkhaṇappattaṃ vīriyaṃ, catubbidhaṃ samappadhānavīriyaṃ vā sampattaṃ. Paggayhāti āropetvā. Paramavivekanti paramaṃ samucchedavivekaṃ.
विवेकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Vivekasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १. विवेकसुत्तं • 1. Vivekasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १. विवेकसुत्तवण्णना • 1. Vivekasuttavaṇṇanā
