| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๙. วนสํยุตฺตํ
9. Vanasaṃyuttaṃ
๑. วิเวกสุตฺตวณฺณนา
1. Vivekasuttavaṇṇanā
๒๒๑. สํเวเชตุกามาติ อตฺถโต สํเวคํ อุปฺปาเทตุกามาฯ ตถาภูตา นํ กิเลสสงฺคณิกาทิโต วิเวเจตุกามา นาม โหตีติ วุตฺตํ ‘‘วิเวกํ ปฎิปชฺชาเปตุกามา’’ติฯ พาหิเรสูติ โคจรชฺฌตฺตโต พหิภูเตสุฯ ปุถุตฺตารมฺมเณสูติ รูปาทินานารมฺมเณสุฯ จรตีติ ปวตฺตติฯ ตฺวํ ชโนติ ตฺวํ อตฺตโน กิเลเสหิ ชนนโต วิสุํ ชาโต ตาทิเส เอว อญฺญสฺมิํ ชเน อิมํ อโยนิโสมนสิการวเสน ปวตฺตมานํ ฉนฺทราคํ วินยสฺสุ วิโนเทหิฯ สตํ ตํ สารยามเสติ นิยฺยานิกสาสเน ปพฺพชิตฺวา สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฎฺฐานํ คเหตฺวา อรญฺญวาเสน จ สติมนฺตํ ปณฺฑิตํ ตํ มยมฺปิ ยถาอุปฺปนฺนํ วิตกฺกํ วิโนทนาย สารยาม, สตํ วา สปฺปุริสานํ กิเลสวิคมนธมฺมํ ปฎิปชฺชิตฺวา วสนฺตํ ตํ สารยาม วฎฺฎทุกฺขํฯ ปาตาลนฺติ โมหปาตาลํ กิเลสรโช, ตเทว ‘‘ปาตาล’’นฺติ วุตฺตํฯ มา อวหรีติ เหฎฺฐา ทุคฺคติโสตํ มา อุปเนสิฯ สิตนฺติ สมฺพนฺธํฯ เตนาห ‘‘สรีรลคฺค’’นฺติฯ วิเวกมาปโนฺนติ กิเลสวิเวกํ สมถวิปสฺสนาภาวนมาปโนฺนฯ อุตฺตมวีริยนฺติ อุโสฺสฬฺหิลกฺขณปฺปตฺตํ วีริยํ, จตุพฺพิธํ สมปฺปธานวีริยํ วา สมฺปตฺตํฯ ปคฺคยฺหาติ อาโรเปตฺวาฯ ปรมวิเวกนฺติ ปรมํ สมุเจฺฉทวิเวกํฯ
221.Saṃvejetukāmāti atthato saṃvegaṃ uppādetukāmā. Tathābhūtā naṃ kilesasaṅgaṇikādito vivecetukāmā nāma hotīti vuttaṃ ‘‘vivekaṃ paṭipajjāpetukāmā’’ti. Bāhiresūti gocarajjhattato bahibhūtesu. Puthuttārammaṇesūti rūpādinānārammaṇesu. Caratīti pavattati. Tvaṃ janoti tvaṃ attano kilesehi jananato visuṃ jāto tādise eva aññasmiṃ jane imaṃ ayonisomanasikāravasena pavattamānaṃ chandarāgaṃ vinayassu vinodehi. Sataṃ taṃ sārayāmaseti niyyānikasāsane pabbajitvā satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā araññavāsena ca satimantaṃ paṇḍitaṃ taṃ mayampi yathāuppannaṃ vitakkaṃ vinodanāya sārayāma, sataṃ vā sappurisānaṃ kilesavigamanadhammaṃ paṭipajjitvā vasantaṃ taṃ sārayāma vaṭṭadukkhaṃ. Pātālanti mohapātālaṃ kilesarajo, tadeva ‘‘pātāla’’nti vuttaṃ. Mā avaharīti heṭṭhā duggatisotaṃ mā upanesi. Sitanti sambandhaṃ. Tenāha ‘‘sarīralagga’’nti. Vivekamāpannoti kilesavivekaṃ samathavipassanābhāvanamāpanno. Uttamavīriyanti ussoḷhilakkhaṇappattaṃ vīriyaṃ, catubbidhaṃ samappadhānavīriyaṃ vā sampattaṃ. Paggayhāti āropetvā. Paramavivekanti paramaṃ samucchedavivekaṃ.
วิเวกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vivekasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. วิเวกสุตฺตํ • 1. Vivekasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑. วิเวกสุตฺตวณฺณนา • 1. Vivekasuttavaṇṇanā
