Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရီဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
၁၆. ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတသုမနာထေရီဂာထာဝဏ္ဏနာ
16. Vuḍḍhapabbajitasumanātherīgāthāvaṇṇanā
သုခံ တ္ဝံ ဝုဍ္ဎိကေ သေဟီတိ သုမနာယ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတာယ ဂာထာ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရာ တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ကုသလံ ဥပစိနိတ္ဝာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာဝတ္ထိယံ မဟာကောသလရညော ဘဂိနီ ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တိ။ သာ သတ္ထာရာ ရညော ပသေနဒိသ္သ ကောသလသ္သ ‘‘စတ္တာရော ခော မေ, မဟာရာဇ, ဒဟရာတိ န ဥညာတဗ္ဗာ’’တိအာဒိနာ (သံ. နိ. ၁.၁၁၂) ဒေသိတံ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ လဒ္ဓပ္ပသာဒာ သရဏေသု စ သီလေသု စ ပတိဋ္ဌာယ ပဗ္ဗဇိတုကာမာပိ ‘‘အယ္ယိကံ ပဋိဇဂ္ဂိသ္သာမီ’’တိ စိရကာလံ ဝီတိနာမေတ္ဝာ အပရဘာဂေ အယ္ယိကာယ ကာလင္ကတာယ ရညာ သဒ္ဓိံ မဟဂ္ဃာနိ အတ္ထရဏပာဝုရဏာနိ ဂာဟာပေတ္ဝာ ဝိဟာရံ ဂန္တ္ဝာ သင္ဃသ္သ ဒာပေတ္ဝာ သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ အနာဂာမိဖလေ ပတိဋ္ဌိတာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ သတ္ထာ တသ္သာ ဉာဏပရိပာကံ ဒိသ္ဝာ –
Sukhaṃ tvaṃ vuḍḍhike sehīti sumanāya vuḍḍhapabbajitāya gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave kusalaṃ upacinitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ mahākosalarañño bhaginī hutvā nibbatti. Sā satthārā rañño pasenadissa kosalassa ‘‘cattāro kho me, mahārāja, daharāti na uññātabbā’’tiādinā (saṃ. ni. 1.112) desitaṃ dhammaṃ sutvā laddhappasādā saraṇesu ca sīlesu ca patiṭṭhāya pabbajitukāmāpi ‘‘ayyikaṃ paṭijaggissāmī’’ti cirakālaṃ vītināmetvā aparabhāge ayyikāya kālaṅkatāya raññā saddhiṃ mahagghāni attharaṇapāvuraṇāni gāhāpetvā vihāraṃ gantvā saṅghassa dāpetvā satthu santike dhammaṃ sutvā anāgāmiphale patiṭṭhitā pabbajjaṃ yāci. Satthā tassā ñāṇaparipākaṃ disvā –
၁၆.
16.
‘‘သုခံ တ္ဝံ ဝုဍ္ဎိကေ သေဟိ၊ ကတ္ဝာ စောဠေန ပာရုတာ။
‘‘Sukhaṃ tvaṃ vuḍḍhike sehi, katvā coḷena pārutā;
ဥပသန္တော ဟိ တေ ရာဂော၊ သီတိဘူတာသိ နိဗ္ဗုတာ’’တိ။ –
Upasanto hi te rāgo, sītibhūtāsi nibbutā’’ti. –
ဣမံ ဂာထံ အဘာသိ။ သာ ဂာထာပရိယောသာနေ သဟ ပဋိသမ္ဘိဒာဟိ အရဟတ္တံ ပတ္ဝာ ဥဒာနဝသေန တမေဝ ဂာထံ အဘာသိ။ ဣဒမေဝ စသ္သာ အညာဗ္ယာကရဏံ အဟောသိ, သာ တာဝဒေဝ ပဗ္ဗဇိ။ ဂာထာယ ပန ဝုဍ္ဎိကေတိ ဝုဍ္ဎေ, ဝယောဝုဍ္ဎေတိ အတ္ထော။ အယံ ပန သီလာဒိဂုဏေဟိပိ ဝုဍ္ဎာ, ထေရိယာ ဝုတ္တဂာထာယ စတုတ္ထပာဒေ သီတိဘူတာသိ နိဗ္ဗုတာတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
Imaṃ gāthaṃ abhāsi. Sā gāthāpariyosāne saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā udānavasena tameva gāthaṃ abhāsi. Idameva cassā aññābyākaraṇaṃ ahosi, sā tāvadeva pabbaji. Gāthāya pana vuḍḍhiketi vuḍḍhe, vayovuḍḍheti attho. Ayaṃ pana sīlādiguṇehipi vuḍḍhā, theriyā vuttagāthāya catutthapāde sītibhūtāsi nibbutāti yojetabbaṃ. Sesaṃ vuttanayameva.
ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတသုမနာထေရီဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vuḍḍhapabbajitasumanātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရီဂာထာပာဠိ • Therīgāthāpāḷi / ၁၆. ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတသုမနာထေရီဂာထာ • 16. Vuḍḍhapabbajitasumanātherīgāthā