| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ವುಡ್ಢಪಬ್ಬಜಿತವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Vuḍḍhapabbajitavatthukathāvaṇṇanā
೩೦೩. ಆತುಮಾವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಅಞ್ಞತರೋ ವುಡ್ಢಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ಸುಭದ್ದೋ ನಾಮ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ವುಡ್ಢಕಾಲೇ ಪಬ್ಬಜಿತತ್ತಾ ‘‘ವುಡ್ಢಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ದ್ವೇ ದಾರಕಾತಿ ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಠಿತಾ ದ್ವೇ ಪುತ್ತಾ। ನಾಳಿಯಾವಾಪಕೇನಾತಿ ನಾಳಿಯಾ ಚೇವ ಥವಿಕಾಯ ಚ। ಸಂಹರಿಂಸೂತಿ ಯಸ್ಮಾ ಮನುಸ್ಸಾ ತೇ ದಾರಕೇ ಮಞ್ಜುಭಾಣಿನೇ ಪಟಿಭಾನವನ್ತೇ ದಿಸ್ವಾ ಕಾರೇತುಕಾಮಾಪಿ ಅಕಾರೇತುಕಾಮಾಪಿ ಕಾರೇನ್ತಿಯೇವ, ಕತಕಾಲೇ ಚ ‘‘ಕಿಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಥ ತಾತಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ತೇ ವದನ್ತಿ ‘‘ನ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅಞ್ಞೇನ ಕೇನಚಿ ಅತ್ಥೋ, ಪಿತಾ ಪನ ನೋ ಭಗವತೋ ಆಗತಕಾಲೇ ಯಾಗುದಾನಂ ಕಾತುಕಾಮೋ’’ತಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಅಪರಿಗಣೇತ್ವಾವ ಯಂ ತೇ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ಹರಿತುಂ, ಸಬ್ಬಂ ದೇನ್ತಿ। ಯಮ್ಪಿ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಪೇಸೇನ್ತಿ। ತಸ್ಮಾ ತೇ ದಾರಕಾ ಬಹುಂ ಲೋಣಮ್ಪಿ ತೇಲಮ್ಪಿ ಸಪ್ಪಿಮ್ಪಿ ತಣ್ಡುಲಮ್ಪಿ ಖಾದನೀಯಮ್ಪಿ ಸಂಹರಿಂಸು।
303. Ātumāvatthumhi aññataro vuḍḍhapabbajitoti subhaddo nāma aññataro bhikkhu vuḍḍhakāle pabbajitattā ‘‘vuḍḍhapabbajito’’ti vutto. Dve dārakāti sāmaṇerabhūmiyaṃ ṭhitā dve puttā. Nāḷiyāvāpakenāti nāḷiyā ceva thavikāya ca. Saṃhariṃsūti yasmā manussā te dārake mañjubhāṇine paṭibhānavante disvā kāretukāmāpi akāretukāmāpi kārentiyeva, katakāle ca ‘‘kiṃ gaṇhissatha tātā’’ti pucchanti. Te vadanti ‘‘na amhākaṃ aññena kenaci attho, pitā pana no bhagavato āgatakāle yāgudānaṃ kātukāmo’’ti. Taṃ sutvā manussā aparigaṇetvāva yaṃ te sakkonti harituṃ, sabbaṃ denti. Yampi na sakkonti, manussehi pesenti. Tasmā te dārakā bahuṃ loṇampi telampi sappimpi taṇḍulampi khādanīyampi saṃhariṃsu.
ಆತುಮಾಯಂ ವಿಹರತೀತಿ ಆತುಮಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ। ಭುಸಾಗಾರೇತಿ ಭುಸಮಯೇ ಅಗಾರಕೇ। ತತ್ಥ ಕಿರ ಮಹನ್ತಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜಂ ಅಬ್ಭನ್ತರತೋ ಪಲಾಲಂ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ಸಾಲಾಸದಿಸಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ವಸನಯೋಗ್ಗಟ್ಠಾನಸದಿಸಂ ಕತಂ, ತದಾ ಭಗವಾ ತತ್ಥ ವಸಿ। ಅಥ ಭಗವತಿ ಆತುಮಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಭುಸಾಗಾರಕಂ ಪವಿಟ್ಠೇ ಸುಭದ್ದೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಗಾಮದ್ವಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸೇ ಆಮನ್ತೇಸಿ ‘‘ಉಪಾಸಕಾ ನಾಹಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಸನ್ತಿಕಾ ಅಞ್ಞಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಾಮಿ, ಮಯ್ಹಂ ದಾರಕೇಹಿ ಆನೀತತೇಲಾದೀನಿಯೇವ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಹೋನ್ತಿ, ಹತ್ಥಕಮ್ಮಮತ್ತಂ ಮೇ ದೇಥಾ’’ತಿ। ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಕರೋಮಾತಿ? ‘‘ಇದಞ್ಚಿದಞ್ಚ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಸಬ್ಬೂಪಕರಣಾನಿ ಗಾಹೇತ್ವಾ ವಿಹಾರೇ ಉದ್ಧನಾನಿ ಕಾರೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಕಾಳಕಂ ಕಾಸಾವಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ತಾದಿಸಮೇವ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಕರೋಥ, ಇದಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ಸಬ್ಬರತ್ತಿಂ ವಿಚಾರೇನ್ತೋ ಸತಸಹಸ್ಸಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಭೋಜ್ಜಯಾಗುಞ್ಚ ಮಧುಗೋಳಕಞ್ಚ ಪಟಿಯಾದಾಪೇಸಿ। ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ನಾಮ ಪಠಮಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಪಾತಬ್ಬಯಾಗು, ತತ್ಥ ಸಪ್ಪಿಮಧುಫಾಣಿತಮಚ್ಛಮಂಸಪುಪ್ಫಫಲರಸಾದಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಖಾದನೀಯಂ ನಾಮ, ಸಬ್ಬಂ ಪವಿಸತಿ, ಕೀಳಿತುಕಾಮಾನಂ ಸೀಸಮಕ್ಖನಯೋಗ್ಗಾ ಹೋತಿ ಸುಗನ್ಧಗನ್ಧಾ।
Ātumāyaṃ viharatīti ātumaṃ nissāya viharati. Bhusāgāreti bhusamaye agārake. Tattha kira mahantaṃ palālapuñjaṃ abbhantarato palālaṃ nikkaḍḍhitvā sālāsadisaṃ pabbajitānaṃ vasanayoggaṭṭhānasadisaṃ kataṃ, tadā bhagavā tattha vasi. Atha bhagavati ātumaṃ āgantvā bhusāgārakaṃ paviṭṭhe subhaddo sāyanhasamayaṃ gāmadvāraṃ gantvā manusse āmantesi ‘‘upāsakā nāhaṃ tumhākaṃ santikā aññaṃ kiñci paccāsīsāmi, mayhaṃ dārakehi ānītatelādīniyeva saṅghassa pahonti, hatthakammamattaṃ me dethā’’ti. Kiṃ, bhante, karomāti? ‘‘Idañcidañca gaṇhathā’’ti sabbūpakaraṇāni gāhetvā vihāre uddhanāni kāretvā ekaṃ kāḷakaṃ kāsāvaṃ nivāsetvā tādisameva pārupitvā ‘‘idaṃ karotha, idaṃ karothā’’ti sabbarattiṃ vicārento satasahassaṃ vissajjetvā bhojjayāguñca madhugoḷakañca paṭiyādāpesi. Bhojjayāgu nāma paṭhamaṃ bhuñjitvā pātabbayāgu, tattha sappimadhuphāṇitamacchamaṃsapupphaphalarasādi yaṃkiñci khādanīyaṃ nāma, sabbaṃ pavisati, kīḷitukāmānaṃ sīsamakkhanayoggā hoti sugandhagandhā.
ಅಥ ಭಗವಾ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಸರೀರಪಟಿಜಗ್ಗನಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವುತೋ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ ಆತುಮಗಾಮನಗರಾಭಿಮುಖೋ ಪಾಯಾಸಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸುಂ ‘‘ಭಗವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಗಾಮಂ ಪವಿಸತಿ, ತಯಾ ಕಸ್ಸ ಯಾಗು ಪಟಿಯಾದಿತಾ’’ತಿ। ಸೋ ಯಥಾನಿವತ್ಥಪಾರುತೇಹೇವ ತೇಹಿ ಕಾಳಕಕಾಸಾವೇಹಿ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ದಬ್ಬಿಞ್ಚ ಕಟಚ್ಛುಞ್ಚ ಗಹೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಯ ದಕ್ಖಿಣಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಯಾಗು’’ನ್ತಿ ಆಹ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸೋ ವುಡ್ಢಪಬ್ಬಜಿತೋ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬಹುತರಂ ಯಾಗುಂ ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಉಪನಾಮೇಸೀ’’ತಿ। ಜಾನನ್ತಾಪಿ ತಥಾಗತಾ ಪುಚ್ಛನ್ತೀತಿಆದಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ಕುತಾಯನ್ತಿ ಕುತೋ ಅಯಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Atha bhagavā kālasseva sarīrapaṭijagganaṃ katvā bhikkhusaṅghaparivuto piṇḍāya carituṃ ātumagāmanagarābhimukho pāyāsi. Manussā tassa ārocesuṃ ‘‘bhagavā piṇḍāya gāmaṃ pavisati, tayā kassa yāgu paṭiyāditā’’ti. So yathānivatthapāruteheva tehi kāḷakakāsāvehi ekena hatthena dabbiñca kaṭacchuñca gahetvā brahmā viya dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetvā vanditvā ‘‘paṭiggaṇhātu me, bhante, bhagavā yāgu’’nti āha. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho so vuḍḍhapabbajito tassā rattiyā accayena bahutaraṃ yāguṃ paṭiyādāpetvā bhagavato upanāmesī’’ti. Jānantāpi tathāgatā pucchantītiādi vuttanayameva. Kutāyanti kuto ayaṃ. Sesamettha uttānameva.
೩೦೪. ದಸಭಾಗಂ ದತ್ವಾತಿ ದಸಮಭಾಗಂ ದತ್ವಾ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ದಸ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಕತ್ವಾ ಏಕೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಭೂಮಿಸಾಮಿಕಾನಂ ದಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ।
304.Dasabhāgaṃ datvāti dasamabhāgaṃ datvā. Tenevāha ‘‘dasa koṭṭhāse katvā eko koṭṭhāso bhūmisāmikānaṃ dātabbo’’ti.
ವುಡ್ಢಪಬ್ಬಜಿತವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vuḍḍhapabbajitavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೮೪. ವುಡ್ಢಪಬ್ಬಜಿತವತ್ಥು • 184. Vuḍḍhapabbajitavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ರೋಜಮಲ್ಲಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ • Rojamallādivatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ರೋಜಮಲ್ಲಾದಿವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Rojamallādivatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧೮೩. ರೋಜಮಲ್ಲಾದಿವತ್ಥುಕಥಾ • 183. Rojamallādivatthukathā
