| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៤. វុដ្ឋិសុត្តវណ្ណនា
4. Vuṭṭhisuttavaṇṇanā
៧៤. ឧប្បតន្តានន្តិ បថវិំ ភិន្ទិត្វា ឧដ្ឋហន្តានំ។ ‘‘សេដ្ឋ’’ន្តិ វុច្ចមានត្តា ‘‘សត្តវិធ’’ន្តិ វុត្តំ, ឥតរេសំ វា តទនុលោមតោ។ ខេមោ ហោតិ ទុព្ភិក្ខុបទ្ទវាភាវតោ។ តេនាហ ‘‘សុភិក្ខោ’’តិ។ និបតន្តានន្តិ អធោមុខំ បវត្តន្តានំ។ បវជមានានន្តិ វជនសីលានំ។ តេ បន យស្មា ជង្គមា នាម ហោន្តិ, ន រុក្ខាទយោ វិយ ថាវរា, តស្មា អាហ ‘‘ជង្គមាន’’ន្តិ។ គាវោតិ ធេនុយោ។ តេន មហិំសាទិកានម្បិ សង្គហោ ទដ្ឋព្ពោ។ វទន្តានន្តិ ឧប្បន្នំ អត្ថំ វទន្តានំ។
74.Uppatantānanti pathaviṃ bhinditvā uṭṭhahantānaṃ. ‘‘Seṭṭha’’nti vuccamānattā ‘‘sattavidha’’nti vuttaṃ, itaresaṃ vā tadanulomato. Khemo hoti dubbhikkhupaddavābhāvato. Tenāha ‘‘subhikkho’’ti. Nipatantānanti adhomukhaṃ pavattantānaṃ. Pavajamānānanti vajanasīlānaṃ. Te pana yasmā jaṅgamā nāma honti, na rukkhādayo viya thāvarā, tasmā āha ‘‘jaṅgamāna’’nti. Gāvoti dhenuyo. Tena mahiṃsādikānampi saṅgaho daṭṭhabbo. Vadantānanti uppannaṃ atthaṃ vadantānaṃ.
អត្តនោ ខន្តិយាតិ អត្តនោ ខន្តិយា រុចិយា គហិតភាវេន។ ឥតរា ទេវតា តស្សា វិស្សជ្ជនេ អបរិតុស្សមានា អាហ។ យាវ បធំសីតិ គុណធំសី សត្ថុទេសនាយ លទ្ធព្ពគុណនាសនតោ។ បគព្ពាតិ បាគព្ពិយេន សមន្នាគតា, យថា វចីបាគព្ពិយេន អខរា, តថា វាចាយ ភវិតព្ពំ។ មុខរាតិ មុខខរា។ ទសពលំ បុច្ឆិ សណ្ហំ សុខុមំ រតនត្តយសំហិតំ អត្ថំ សោតុកាមា។ អស្សា ទេវតាយ វិស្សជ្ជេន្តោ អជ្ឈាសយានុរូបំ។ ឧប្បតមានាតិ ឧប្បតន្តី សមុគ្ឃាដេតិ ឱធិសោ។ វដ្ដមូលកមហាអវិជ្ជាតិ តស្សា អាទីនវទស្សនត្ថំ ភូតកថនវិសេសនំ។ ឱសីទន្តានន្តិ បដិបក្ខវសេន អធោ សីទន្តានំ, ឧស្សាទយមានានន្តិ អត្ថោ។ បុញ្ញក្ខេត្តភូតោតិ ឥទំ ‘‘បទសា ចរមានាន’’ន្តិ បទស្ស អត្ថវិវរណវសេន ភូតកថនវិសេសនំ។ យាទិសោ បុត្តោ វា ហោតូតិ ឥទំ បុរិមបទេ ទេវតាយ បុត្តគហណស្ស កតត្តា វុត្តំ។
Attanokhantiyāti attano khantiyā ruciyā gahitabhāvena. Itarā devatā tassā vissajjane aparitussamānā āha. Yāva padhaṃsīti guṇadhaṃsī satthudesanāya laddhabbaguṇanāsanato. Pagabbāti pāgabbiyena samannāgatā, yathā vacīpāgabbiyena akharā, tathā vācāya bhavitabbaṃ. Mukharāti mukhakharā. Dasabalaṃ pucchi saṇhaṃ sukhumaṃ ratanattayasaṃhitaṃ atthaṃ sotukāmā. Assā devatāya vissajjento ajjhāsayānurūpaṃ. Uppatamānāti uppatantī samugghāṭeti odhiso. Vaṭṭamūlakamahāavijjāti tassā ādīnavadassanatthaṃ bhūtakathanavisesanaṃ. Osīdantānanti paṭipakkhavasena adho sīdantānaṃ, ussādayamānānanti attho. Puññakkhettabhūtoti idaṃ ‘‘padasā caramānāna’’nti padassa atthavivaraṇavasena bhūtakathanavisesanaṃ. Yādiso putto vā hotūti idaṃ purimapade devatāya puttagahaṇassa katattā vuttaṃ.
វុដ្ឋិសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vuṭṭhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. វុដ្ឋិសុត្តំ • 4. Vuṭṭhisuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៤. វុដ្ឋិសុត្តវណ្ណនា • 4. Vuṭṭhisuttavaṇṇanā
