| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ವುಟ್ಠಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Vuṭṭhisuttavaṇṇanā
೭೪. ಚತುತ್ಥೇ ಬೀಜನ್ತಿ ಉಪ್ಪತನ್ತಾನಂ ಸತ್ತವಿಧಂ ಧಞ್ಞಬೀಜಂ ಸೇಟ್ಠಂ। ತಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಉಗ್ಗತೇ ಜನಪದೋ ಖೇಮೋ ಹೋತಿ ಸುಭಿಕ್ಖೋ। ನಿಪತತನ್ತಿ ನಿಪತನ್ತಾನಂ ಮೇಘವುಟ್ಠಿ ಸೇಟ್ಠಾ। ಮೇಘವುಟ್ಠಿಯಞ್ಹಿ ಸತಿ ವಿವಿಧಾನಿ ಸಸ್ಸಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಜನಪದಾ ಫೀತಾ ಹೋನ್ತಿ ಖೇಮಾ ಸುಭಿಕ್ಖಾ। ಪವಜಮಾನಾನನ್ತಿ ಜಙ್ಗಮಾನಂ ಪದಸಾ ಚರಮಾನಾನಂ ಗಾವೋ ಸೇಟ್ಠಾ। ತಾ ನಿಸ್ಸಾಯ ಹಿ ಸತ್ತಾ ಪಞ್ಚ ಗೋರಸೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಮಾನಾ ಸುಖಂ ವಿಹರನ್ತಿ। ಪವದತನ್ತಿ ರಾಜಕುಲಮಜ್ಝಾದೀಸು ವದನ್ತಾನಂ ಪುತ್ತೋ ವರೋ। ಸೋ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಅನತ್ಥಾವಹಂ ನ ವದತಿ।
74. Catutthe bījanti uppatantānaṃ sattavidhaṃ dhaññabījaṃ seṭṭhaṃ. Tasmiñhi uggate janapado khemo hoti subhikkho. Nipatatanti nipatantānaṃ meghavuṭṭhi seṭṭhā. Meghavuṭṭhiyañhi sati vividhāni sassāni uppajjanti, janapadā phītā honti khemā subhikkhā. Pavajamānānanti jaṅgamānaṃ padasā caramānānaṃ gāvo seṭṭhā. Tā nissāya hi sattā pañca gorase paribhuñjamānā sukhaṃ viharanti. Pavadatanti rājakulamajjhādīsu vadantānaṃ putto varo. So hi mātāpitūnaṃ anatthāvahaṃ na vadati.
ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪತತಂ ಸೇಟ್ಠಾತಿ ಪುರಿಮಪಞ್ಹೇ ಕಿರ ಸುತ್ವಾ ಸಮೀಪೇ ಠಿತಾ ಏಕಾ ದೇವತಾ ‘‘ದೇವತೇ, ಕಸ್ಮಾ ತ್ವಂ ಏತಂ ಪಞ್ಹಂ ದಸಬಲಂ ಪುಚ್ಛಸಿ? ಅಹಂ ತೇ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಖನ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಿಯಾ ಪಞ್ಹಂ ಕಥೇಸಿ। ಅಥ ನಂ ಇತರಾ ದೇವತಾ ಆಹ – ‘‘ಯಾವ ಪಧಂಸೀ ವದೇಸಿ ದೇವತೇ ಯಾವ ಪಗಬ್ಭಾ ಮುಖರಾ, ಅಹಂ ಬುದ್ಧಂ ಭಗವನ್ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ। ತ್ವಂ ಮಯ್ಹಂ ಕಸ್ಮಾ ಕಥೇಸೀ’’ತಿ? ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ ತದೇವ ಪಞ್ಹಂ ದಸಬಲಂ ಪುಚ್ಛಿ। ಅಥಸ್ಸಾ ಸತ್ಥಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತೋ ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪತತನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ವಿಜ್ಜಾತಿ ಚತುಮಗ್ಗವಿಜ್ಜಾ। ಸಾ ಹಿ ಉಪ್ಪತಮಾನಾ ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಧಮ್ಮೇ ಸಮುಗ್ಘಾತೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಉಪ್ಪತತಂ ಸೇಟ್ಠಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ। ಅವಿಜ್ಜಾತಿ ವಟ್ಟಮೂಲಕಮಹಾಅವಿಜ್ಜಾ। ಸಾ ಹಿ ನಿಪತನ್ತಾನಂ ಓಸೀದನ್ತಾನಂ ವರಾ। ಪವಜಮಾನಾನನ್ತಿ ಪದಸಾ ಚರಮಾನಾನಂ ಜಙ್ಗಮಾನಂ ಅನೋಮಪುಞ್ಞಕ್ಖೇತ್ತಭೂತೋ ಸಙ್ಘೋ ವರೋ। ತಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ ಸತ್ತಾ ಸೋತ್ಥಿಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ। ಬುದ್ಧೋತಿ ಯಾದಿಸೋ ಪುತ್ತೋ ವಾ ಹೋತು ಅಞ್ಞೋ ವಾ, ಯೇಸಂ ಕೇಸಞ್ಚಿ ವದಮಾನಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ವರೋ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಆಗಮ್ಮ ಅನೇಕಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಪಾಣಾನಂ ಬನ್ಧನಮೋಕ್ಖೋ ಹೋತೀತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
Vijjāuppatataṃ seṭṭhāti purimapañhe kira sutvā samīpe ṭhitā ekā devatā ‘‘devate, kasmā tvaṃ etaṃ pañhaṃ dasabalaṃ pucchasi? Ahaṃ te kathessāmī’’ti attano khantiyā laddhiyā pañhaṃ kathesi. Atha naṃ itarā devatā āha – ‘‘yāva padhaṃsī vadesi devate yāva pagabbhā mukharā, ahaṃ buddhaṃ bhagavantaṃ pucchāmi. Tvaṃ mayhaṃ kasmā kathesī’’ti? Nivattetvā tadeva pañhaṃ dasabalaṃ pucchi. Athassā satthā vissajjento vijjā uppatatantiādimāha. Tattha vijjāti catumaggavijjā. Sā hi uppatamānā sabbākusaladhamme samugghāteti. Tasmā ‘‘uppatataṃ seṭṭhā’’ti vuttā. Avijjāti vaṭṭamūlakamahāavijjā. Sā hi nipatantānaṃ osīdantānaṃ varā. Pavajamānānanti padasā caramānānaṃ jaṅgamānaṃ anomapuññakkhettabhūto saṅgho varo. Tañhi tattha tattha disvā pasannacittā sattā sotthiṃ pāpuṇanti. Buddhoti yādiso putto vā hotu añño vā, yesaṃ kesañci vadamānānaṃ buddho varo. Tassa hi dhammadesanaṃ āgamma anekasatasahassānaṃ pāṇānaṃ bandhanamokkho hotīti. Catutthaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೪. ವುಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ • 4. Vuṭṭhisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೪. ವುಟ್ಠಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Vuṭṭhisuttavaṇṇanā
