| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
4. වුට්‌ඨිසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Vuṭṭhisuttavaṇṇanā
74. උප්‌පතන්‌තානන්‌ති පථවිං භින්‌දිත්‌වා උට්‌ඨහන්‌තානං. ‘‘සෙට්‌ඨ’’න්‌ති වුච්‌චමානත්‌තා ‘‘සත්‌තවිධ’’න්‌ති වුත්‌තං, ඉතරෙසං වා තදනුලොමතො. ඛෙමො හොති දුබ්‌භික්‌ඛුපද්‌දවාභාවතො. තෙනාහ ‘‘සුභික්‌ඛො’’ති. නිපතන්‌තානන්‌ති අධොමුඛං පවත්‌තන්‌තානං. පවජමානානන්‌ති වජනසීලානං. තෙ පන යස්‌මා ජඞ්‌ගමා නාම හොන්‌ති, න රුක්‌ඛාදයො විය ථාවරා, තස්‌මා ආහ ‘‘ජඞ්‌ගමාන’’න්‌ති. ගාවොති ධෙනුයො. තෙන මහිංසාදිකානම්‌පි සඞ්‌ගහො දට්‌ඨබ්‌බො. වදන්‌තානන්‌ති උප්‌පන්‌නං අත්‌ථං වදන්‌තානං.
74.Uppatantānanti pathaviṃ bhinditvā uṭṭhahantānaṃ. ‘‘Seṭṭha’’nti vuccamānattā ‘‘sattavidha’’nti vuttaṃ, itaresaṃ vā tadanulomato. Khemo hoti dubbhikkhupaddavābhāvato. Tenāha ‘‘subhikkho’’ti. Nipatantānanti adhomukhaṃ pavattantānaṃ. Pavajamānānanti vajanasīlānaṃ. Te pana yasmā jaṅgamā nāma honti, na rukkhādayo viya thāvarā, tasmā āha ‘‘jaṅgamāna’’nti. Gāvoti dhenuyo. Tena mahiṃsādikānampi saṅgaho daṭṭhabbo. Vadantānanti uppannaṃ atthaṃ vadantānaṃ.
අත්‌තනො ඛන්‌තියාති අත්‌තනො ඛන්‌තියා රුචියා ගහිතභාවෙන. ඉතරා දෙවතා තස්‌සා විස්‌සජ්‌ජනෙ අපරිතුස්‌සමානා ආහ. යාව පධංසීති ගුණධංසී සත්‌ථුදෙසනාය ලද්‌ධබ්‌බගුණනාසනතො. පගබ්‌බාති පාගබ්‌බියෙන සමන්‌නාගතා, යථා වචීපාගබ්‌බියෙන අඛරා, තථා වාචාය භවිතබ්‌බං. මුඛරාති මුඛඛරා. දසබලං පුච්‌ඡි සණ්‌හං සුඛුමං රතනත්‌තයසංහිතං අත්‌ථං සොතුකාමා. අස්‌සා දෙවතාය විස්‌සජ්‌ජෙන්‌තො අජ්‌ඣාසයානුරූපං. උප්‌පතමානාති උප්‌පතන්‌තී සමුග්‌ඝාටෙති ඔධිසො. වට්‌ටමූලකමහාඅවිජ්‌ජාති තස්‌සා ආදීනවදස්‌සනත්‌ථං භූතකථනවිසෙසනං. ඔසීදන්‌තානන්‌ති පටිපක්‌ඛවසෙන අධො සීදන්‌තානං, උස්‌සාදයමානානන්‌ති අත්‌ථො. පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තභූතොති ඉදං ‘‘පදසා චරමානාන’’න්‌ති පදස්‌ස අත්‌ථවිවරණවසෙන භූතකථනවිසෙසනං. යාදිසො පුත්‌තො වා හොතූති ඉදං පුරිමපදෙ දෙවතාය පුත්‌තගහණස්‌ස කතත්‌තා වුත්‌තං.
Attanokhantiyāti attano khantiyā ruciyā gahitabhāvena. Itarā devatā tassā vissajjane aparitussamānā āha. Yāva padhaṃsīti guṇadhaṃsī satthudesanāya laddhabbaguṇanāsanato. Pagabbāti pāgabbiyena samannāgatā, yathā vacīpāgabbiyena akharā, tathā vācāya bhavitabbaṃ. Mukharāti mukhakharā. Dasabalaṃ pucchi saṇhaṃ sukhumaṃ ratanattayasaṃhitaṃ atthaṃ sotukāmā. Assā devatāya vissajjento ajjhāsayānurūpaṃ. Uppatamānāti uppatantī samugghāṭeti odhiso. Vaṭṭamūlakamahāavijjāti tassā ādīnavadassanatthaṃ bhūtakathanavisesanaṃ. Osīdantānanti paṭipakkhavasena adho sīdantānaṃ, ussādayamānānanti attho. Puññakkhettabhūtoti idaṃ ‘‘padasā caramānāna’’nti padassa atthavivaraṇavasena bhūtakathanavisesanaṃ. Yādiso putto vā hotūti idaṃ purimapade devatāya puttagahaṇassa katattā vuttaṃ.
වුට්‌ඨිසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vuṭṭhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 4. වුට්‌ඨිසුත්‌තං • 4. Vuṭṭhisuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. වුට්‌ඨිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Vuṭṭhisuttavaṇṇanā
