Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౧౭౦. యాగుమధుగోళకానుజాననా
170. Yāgumadhugoḷakānujānanā
౨౮౨. అథ ఖో భగవా బారాణసియం యథాభిరన్తం విహరిత్వా యేన అన్ధకవిన్దం తేన చారికం పక్కామి, మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం, అడ్ఢతేలసేహి భిక్ఖుసతేహి. తేన ఖో పన సమయేన జానపదా మనుస్సా బహుం లోణమ్పి, తేలమ్పి, తణ్డులమ్పి, ఖాదనీయమ్పి సకటేసు ఆరోపేత్వా బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స పిట్ఠితో పిట్ఠితో అనుబన్ధా హోన్తి – యదా పటిపాటిం లభిస్సామ తదా భత్తం కరిస్సామాతి, పఞ్చమత్తాని చ విఘాసాదసతాని. అథ ఖో భగవా అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన అన్ధకవిన్దం తదవసరి. అథ ఖో అఞ్ఞతరస్స బ్రాహ్మణస్స పటిపాటిం అలభన్తస్స ఏతదహోసి – ‘‘అతీతాని 1 ఖో మే ద్వే మాసాని బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం అనుబన్ధన్తస్స ‘యదా పటిపాటిం లభిస్సామి తదా భత్తం కరిస్సామీ’తి, న చ మే పటిపాటి లబ్భతి, అహఞ్చమ్హి ఏకత్తకో 2, బహు చ మే ఘరావాసత్థో హాయతి. యంనూనాహం భత్తగ్గం ఓలోకేయ్యం; యం భత్తగ్గే నాస్స, తం పటియాదేయ్య’’న్తి. అథ ఖో సో బ్రాహ్మణో భత్తగ్గం ఓలోకేన్తో ద్వే నాద్దస – యాగుఞ్చ మధుగోళకఞ్చ . అథ ఖో సో బ్రాహ్మణో యేనాయస్మా ఆనన్దో తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘ఇధ మే, భో ఆనన్ద, పటిపాటిం అలభన్తస్స ఏతదహోసి ‘అతీతాని ఖో మే ద్వే మాసాని బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం అనుబన్ధన్తస్స, యదా పటిపాటిం లభిస్సామి తదా భత్తం కరిస్సామీతి. న చ మే పటిపాటి లబ్భతి , అహఞ్చమ్హి ఏకత్తకో, బహు చ మే ఘరావాసత్థో హాయతి. యంనూనాహం భత్తగ్గం ఓలోకేయ్యం; యం భత్తగ్గే నాస్స, తం పటియాదేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, భో ఆనన్ద, భత్తగ్గం ఓలోకేన్తో ద్వే నాద్దసం – యాగుఞ్చ మధుగోళకఞ్చ. సచాహం, భో ఆనన్ద, పటియాదేయ్యం యాగుఞ్చ మధుగోళకఞ్చ, పటిగ్గణ్హేయ్య మే భవం గోతమో’’తి? ‘‘తేన హి, బ్రాహ్మణ, భగవన్తం పటిపుచ్ఛిస్సామీ’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసి. తేన హానన్ద, పటియాదేతూతి. తేన హి, బ్రాహ్మణ, పటియాదేహీతి. అథ ఖో సో బ్రాహ్మణో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పహూతం యాగుఞ్చ మధుగోళకఞ్చ పటియాదాపేత్వా భగవతో ఉపనామేసి – పటిగ్గణ్హాతు మే భవం గోతమో యాగుఞ్చ మధుగోళకఞ్చాతి. తేన హి, బ్రాహ్మణ, భిక్ఖూనం దేహీతి. భిక్ఖూ కుక్కుచ్చాయన్తా న పటిగ్గణ్హన్తి. పటిగ్గణ్హథ, భిక్ఖవే, పరిభుఞ్జథాతి. అథ ఖో సో బ్రాహ్మణో బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పహూతాయ యాగుయా చ మధుగోళకేన చ సహత్థా సన్తప్పేత్వా సమ్పవారేత్వా భగవన్తం ధోతహత్థం ఓనీతపత్తపాణిం ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో తం బ్రాహ్మణం భగవా ఏతదవోచ –
282. Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena andhakavindaṃ tena cārikaṃ pakkāmi, mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ, aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena jānapadā manussā bahuṃ loṇampi, telampi, taṇḍulampi, khādanīyampi sakaṭesu āropetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa piṭṭhito piṭṭhito anubandhā honti – yadā paṭipāṭiṃ labhissāma tadā bhattaṃ karissāmāti, pañcamattāni ca vighāsādasatāni. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena andhakavindaṃ tadavasari. Atha kho aññatarassa brāhmaṇassa paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi – ‘‘atītāni 3 kho me dve māsāni buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ anubandhantassa ‘yadā paṭipāṭiṃ labhissāmi tadā bhattaṃ karissāmī’ti, na ca me paṭipāṭi labbhati, ahañcamhi ekattako 4, bahu ca me gharāvāsattho hāyati. Yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ; yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo bhattaggaṃ olokento dve nāddasa – yāguñca madhugoḷakañca . Atha kho so brāhmaṇo yenāyasmā ānando tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘idha me, bho ānanda, paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi ‘atītāni kho me dve māsāni buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ anubandhantassa, yadā paṭipāṭiṃ labhissāmi tadā bhattaṃ karissāmīti. Na ca me paṭipāṭi labbhati , ahañcamhi ekattako, bahu ca me gharāvāsattho hāyati. Yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ; yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’nti. So kho ahaṃ, bho ānanda, bhattaggaṃ olokento dve nāddasaṃ – yāguñca madhugoḷakañca. Sacāhaṃ, bho ānanda, paṭiyādeyyaṃ yāguñca madhugoḷakañca, paṭiggaṇheyya me bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, bhagavantaṃ paṭipucchissāmī’’ti. Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Tena hānanda, paṭiyādetūti. Tena hi, brāhmaṇa, paṭiyādehīti. Atha kho so brāhmaṇo tassā rattiyā accayena pahūtaṃ yāguñca madhugoḷakañca paṭiyādāpetvā bhagavato upanāmesi – paṭiggaṇhātu me bhavaṃ gotamo yāguñca madhugoḷakañcāti. Tena hi, brāhmaṇa, bhikkhūnaṃ dehīti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjathāti. Atha kho so brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ pahūtāya yāguyā ca madhugoḷakena ca sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ dhotahatthaṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca –
కాలేన సక్కచ్చ దదాతి యాగుం;
Kālena sakkacca dadāti yāguṃ;
దసస్స ఠానాని అనుప్పవేచ్ఛతి;
Dasassa ṭhānāni anuppavecchati;
ఆయుఞ్చ వణ్ణఞ్చ సుఖం బలఞ్చ.
Āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca.
పటిభానమస్స ఉపజాయతే తతో;
Paṭibhānamassa upajāyate tato;
ఖుద్దం పిపాసఞ్చ బ్యపనేతి వాతం;
Khuddaṃ pipāsañca byapaneti vātaṃ;
సోధేతి వత్థిం పరిణామేతి భుత్తం;
Sodheti vatthiṃ pariṇāmeti bhuttaṃ;
భేసజ్జమేతం సుగతేన వణ్ణితం.
Bhesajjametaṃ sugatena vaṇṇitaṃ.
తస్మా హి యాగుం అలమేవ దాతుం;
Tasmā hi yāguṃ alameva dātuṃ;
నిచ్చం మనుస్సేన సుఖత్థికేన;
Niccaṃ manussena sukhatthikena;
దిబ్బాని వా పత్థయతా సుఖాని;
Dibbāni vā patthayatā sukhāni;
మనుస్ససోభగ్యతమిచ్ఛతా వాతి.
Manussasobhagyatamicchatā vāti.
అథ ఖో భగవా తం బ్రాహ్మణం ఇమాహి గాథాహి అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, యాగుఞ్చ మధుగోళకఞ్చా’’తి.
Atha kho bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ imāhi gāthāhi anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yāguñca madhugoḷakañcā’’ti.
యాగుమధుగోళకానుజాననా నిట్ఠితా.
Yāgumadhugoḷakānujānanā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / యాగుమధుగోళకాదికథా • Yāgumadhugoḷakādikathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / యాగుమధుగోళకాదికథావణ్ణనా • Yāgumadhugoḷakādikathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / యాగుమధుగోళకాదికథావణ్ణనా • Yāgumadhugoḷakādikathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౭౦. యాగుమధుగోళకాదికథా • 170. Yāgumadhugoḷakādikathā