Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi

    ൧൭൦. യാഗുമധുഗോളകാനുജാനനാ

    170. Yāgumadhugoḷakānujānanā

    ൨൮൨. അഥ ഖോ ഭഗവാ ബാരാണസിയം യഥാഭിരന്തം വിഹരിത്വാ യേന അന്ധകവിന്ദം തേന ചാരികം പക്കാമി, മഹതാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന സദ്ധിം, അഡ്ഢതേലസേഹി ഭിക്ഖുസതേഹി. തേന ഖോ പന സമയേന ജാനപദാ മനുസ്സാ ബഹും ലോണമ്പി, തേലമ്പി, തണ്ഡുലമ്പി, ഖാദനീയമ്പി സകടേസു ആരോപേത്വാ ബുദ്ധപ്പമുഖസ്സ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധാ ഹോന്തി – യദാ പടിപാടിം ലഭിസ്സാമ തദാ ഭത്തം കരിസ്സാമാതി, പഞ്ചമത്താനി ച വിഘാസാദസതാനി. അഥ ഖോ ഭഗവാ അനുപുബ്ബേന ചാരികം ചരമാനോ യേന അന്ധകവിന്ദം തദവസരി. അഥ ഖോ അഞ്ഞതരസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ പടിപാടിം അലഭന്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘അതീതാനി 1 ഖോ മേ ദ്വേ മാസാനി ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം അനുബന്ധന്തസ്സ ‘യദാ പടിപാടിം ലഭിസ്സാമി തദാ ഭത്തം കരിസ്സാമീ’തി, ന ച മേ പടിപാടി ലബ്ഭതി, അഹഞ്ചമ്ഹി ഏകത്തകോ 2, ബഹു ച മേ ഘരാവാസത്ഥോ ഹായതി. യംനൂനാഹം ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേയ്യം; യം ഭത്തഗ്ഗേ നാസ്സ, തം പടിയാദേയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേന്തോ ദ്വേ നാദ്ദസ – യാഗുഞ്ച മധുഗോളകഞ്ച . അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ യേനായസ്മാ ആനന്ദോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘ഇധ മേ, ഭോ ആനന്ദ, പടിപാടിം അലഭന്തസ്സ ഏതദഹോസി ‘അതീതാനി ഖോ മേ ദ്വേ മാസാനി ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം അനുബന്ധന്തസ്സ, യദാ പടിപാടിം ലഭിസ്സാമി തദാ ഭത്തം കരിസ്സാമീതി. ന ച മേ പടിപാടി ലബ്ഭതി , അഹഞ്ചമ്ഹി ഏകത്തകോ, ബഹു ച മേ ഘരാവാസത്ഥോ ഹായതി. യംനൂനാഹം ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേയ്യം; യം ഭത്തഗ്ഗേ നാസ്സ, തം പടിയാദേയ്യ’ന്തി. സോ ഖോ അഹം, ഭോ ആനന്ദ, ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേന്തോ ദ്വേ നാദ്ദസം – യാഗുഞ്ച മധുഗോളകഞ്ച. സചാഹം, ഭോ ആനന്ദ, പടിയാദേയ്യം യാഗുഞ്ച മധുഗോളകഞ്ച, പടിഗ്ഗണ്ഹേയ്യ മേ ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘തേന ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ഭഗവന്തം പടിപുച്ഛിസ്സാമീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. തേന ഹാനന്ദ, പടിയാദേതൂതി. തേന ഹി, ബ്രാഹ്മണ, പടിയാദേഹീതി. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പഹൂതം യാഗുഞ്ച മധുഗോളകഞ്ച പടിയാദാപേത്വാ ഭഗവതോ ഉപനാമേസി – പടിഗ്ഗണ്ഹാതു മേ ഭവം ഗോതമോ യാഗുഞ്ച മധുഗോളകഞ്ചാതി. തേന ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ഭിക്ഖൂനം ദേഹീതി. ഭിക്ഖൂ കുക്കുച്ചായന്താ ന പടിഗ്ഗണ്ഹന്തി. പടിഗ്ഗണ്ഹഥ, ഭിക്ഖവേ, പരിഭുഞ്ജഥാതി. അഥ ഖോ സോ ബ്രാഹ്മണോ ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം പഹൂതായ യാഗുയാ ച മധുഗോളകേന ച സഹത്ഥാ സന്തപ്പേത്വാ സമ്പവാരേത്വാ ഭഗവന്തം ധോതഹത്ഥം ഓനീതപത്തപാണിം ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ തം ബ്രാഹ്മണം ഭഗവാ ഏതദവോച –

    282. Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena andhakavindaṃ tena cārikaṃ pakkāmi, mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ, aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena jānapadā manussā bahuṃ loṇampi, telampi, taṇḍulampi, khādanīyampi sakaṭesu āropetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa piṭṭhito piṭṭhito anubandhā honti – yadā paṭipāṭiṃ labhissāma tadā bhattaṃ karissāmāti, pañcamattāni ca vighāsādasatāni. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena andhakavindaṃ tadavasari. Atha kho aññatarassa brāhmaṇassa paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi – ‘‘atītāni 3 kho me dve māsāni buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ anubandhantassa ‘yadā paṭipāṭiṃ labhissāmi tadā bhattaṃ karissāmī’ti, na ca me paṭipāṭi labbhati, ahañcamhi ekattako 4, bahu ca me gharāvāsattho hāyati. Yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ; yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo bhattaggaṃ olokento dve nāddasa – yāguñca madhugoḷakañca . Atha kho so brāhmaṇo yenāyasmā ānando tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘idha me, bho ānanda, paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi ‘atītāni kho me dve māsāni buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ anubandhantassa, yadā paṭipāṭiṃ labhissāmi tadā bhattaṃ karissāmīti. Na ca me paṭipāṭi labbhati , ahañcamhi ekattako, bahu ca me gharāvāsattho hāyati. Yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ; yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’nti. So kho ahaṃ, bho ānanda, bhattaggaṃ olokento dve nāddasaṃ – yāguñca madhugoḷakañca. Sacāhaṃ, bho ānanda, paṭiyādeyyaṃ yāguñca madhugoḷakañca, paṭiggaṇheyya me bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, bhagavantaṃ paṭipucchissāmī’’ti. Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Tena hānanda, paṭiyādetūti. Tena hi, brāhmaṇa, paṭiyādehīti. Atha kho so brāhmaṇo tassā rattiyā accayena pahūtaṃ yāguñca madhugoḷakañca paṭiyādāpetvā bhagavato upanāmesi – paṭiggaṇhātu me bhavaṃ gotamo yāguñca madhugoḷakañcāti. Tena hi, brāhmaṇa, bhikkhūnaṃ dehīti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjathāti. Atha kho so brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ pahūtāya yāguyā ca madhugoḷakena ca sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ dhotahatthaṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca –

    ‘‘ദസയിമേ, ബ്രാഹ്മണ, ആനിസംസാ യാഗുയാ. കതമേ ദസ? യാഗും ദേന്തോ ആയും ദേതി, വണ്ണം ദേതി, സുഖം ദേതി, ബലം ദേതി, പടിഭാനം ദേതി, യാഗു പീതാ ഖുദ്ദം 5 പടിഹനതി, പിപാസം വിനേതി, വാതം അനുലോമേതി, വത്ഥിം സോധേതി, ആമാവസേസം പാചേതി – ഇമേ ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ദസാനിസംസാ യാഗുയാ’’തി 6.

    ‘‘Dasayime, brāhmaṇa, ānisaṃsā yāguyā. Katame dasa? Yāguṃ dento āyuṃ deti, vaṇṇaṃ deti, sukhaṃ deti, balaṃ deti, paṭibhānaṃ deti, yāgu pītā khuddaṃ 7 paṭihanati, pipāsaṃ vineti, vātaṃ anulometi, vatthiṃ sodheti, āmāvasesaṃ pāceti – ime kho, brāhmaṇa, dasānisaṃsā yāguyā’’ti 8.

    9 യോ സഞ്ഞതാനം പരദത്തഭോജിനം;

    10 Yo saññatānaṃ paradattabhojinaṃ;

    കാലേന സക്കച്ച ദദാതി യാഗും;

    Kālena sakkacca dadāti yāguṃ;

    ദസസ്സ ഠാനാനി അനുപ്പവേച്ഛതി;

    Dasassa ṭhānāni anuppavecchati;

    ആയുഞ്ച വണ്ണഞ്ച സുഖം ബലഞ്ച.

    Āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca.

    പടിഭാനമസ്സ ഉപജായതേ തതോ;

    Paṭibhānamassa upajāyate tato;

    ഖുദ്ദം പിപാസഞ്ച ബ്യപനേതി വാതം;

    Khuddaṃ pipāsañca byapaneti vātaṃ;

    സോധേതി വത്ഥിം പരിണാമേതി ഭുത്തം;

    Sodheti vatthiṃ pariṇāmeti bhuttaṃ;

    ഭേസജ്ജമേതം സുഗതേന വണ്ണിതം.

    Bhesajjametaṃ sugatena vaṇṇitaṃ.

    തസ്മാ ഹി യാഗും അലമേവ ദാതും;

    Tasmā hi yāguṃ alameva dātuṃ;

    നിച്ചം മനുസ്സേന സുഖത്ഥികേന;

    Niccaṃ manussena sukhatthikena;

    ദിബ്ബാനി വാ പത്ഥയതാ സുഖാനി;

    Dibbāni vā patthayatā sukhāni;

    മനുസ്സസോഭഗ്യതമിച്ഛതാ വാതി.

    Manussasobhagyatamicchatā vāti.

    അഥ ഖോ ഭഗവാ തം ബ്രാഹ്മണം ഇമാഹി ഗാഥാഹി അനുമോദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, യാഗുഞ്ച മധുഗോളകഞ്ചാ’’തി.

    Atha kho bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ imāhi gāthāhi anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yāguñca madhugoḷakañcā’’ti.

    യാഗുമധുഗോളകാനുജാനനാ നിട്ഠിതാ.

    Yāgumadhugoḷakānujānanā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. അധികാനി (സീ॰ സ്യാ॰)
    2. ഏകതോ (സീ॰ സ്യാ॰)
    3. adhikāni (sī. syā.)
    4. ekato (sī. syā.)
    5. ഖുദം (സീ॰ സ്യാ॰)
    6. പച്ഛിമാ പഞ്ച ആനിസംസാ അ॰ നി॰ ൫.൨൦൭
    7. khudaṃ (sī. syā.)
    8. pacchimā pañca ānisaṃsā a. ni. 5.207
    9. അ॰ നി॰ ൪.൫൮-൫൯ ഥോകം വിസദിസം
    10. a. ni. 4.58-59 thokaṃ visadisaṃ



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / യാഗുമധുഗോളകാദികഥാ • Yāgumadhugoḷakādikathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / യാഗുമധുഗോളകാദികഥാവണ്ണനാ • Yāgumadhugoḷakādikathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / യാഗുമധുഗോളകാദികഥാവണ്ണനാ • Yāgumadhugoḷakādikathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൭൦. യാഗുമധുഗോളകാദികഥാ • 170. Yāgumadhugoḷakādikathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact