| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อุทานปาฬิ • Udānapāḷi |
๔. ยกฺขปหารสุตฺตํ
4. Yakkhapahārasuttaṃ
๓๔. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา จ สาริปุโตฺต อายสฺมา จ มหาโมคฺคลฺลาโน กโปตกนฺทรายํ วิหรนฺติฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา สาริปุโตฺต ชุณฺหาย รตฺติยา นโวโรปิเตหิ เกเสหิ อโพฺภกาเส นิสิโนฺน โหติ อญฺญตรํ สมาธิํ สมาปชฺชิตฺวาฯ
34. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahāmoggallāno kapotakandarāyaṃ viharanti. Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto juṇhāya rattiyā navoropitehi kesehi abbhokāse nisinno hoti aññataraṃ samādhiṃ samāpajjitvā.
เตน โข ปน สมเยน เทฺว ยกฺขา สหายกา อุตฺตราย ทิสาย ทกฺขิณํ ทิสํ คจฺฉนฺติ เกนจิเทว กรณีเยนฯ อทฺทสํสุ โข เต ยกฺขา อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ ชุณฺหาย รตฺติยา นโวโรปิเตหิ เกเสหิ อโพฺภกาเส นิสินฺนํฯ ทิสฺวาน เอโก ยโกฺข ทุติยํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘ปฎิภาติ มํ, สมฺม, อิมสฺส สมณสฺส สีเส ปหารํ ทาตุ’’นฺติฯ เอวํ วุเตฺต, โส ยโกฺข ตํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘อลํ, สมฺม, มา สมณํ อาสาเทสิฯ อุฬาโร โส, สมฺม, สมโณ มหิทฺธิโก มหานุภาโว’’ติฯ
Tena kho pana samayena dve yakkhā sahāyakā uttarāya disāya dakkhiṇaṃ disaṃ gacchanti kenacideva karaṇīyena. Addasaṃsu kho te yakkhā āyasmantaṃ sāriputtaṃ juṇhāya rattiyā navoropitehi kesehi abbhokāse nisinnaṃ. Disvāna eko yakkho dutiyaṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ, samma, imassa samaṇassa sīse pahāraṃ dātu’’nti. Evaṃ vutte, so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, samma, mā samaṇaṃ āsādesi. Uḷāro so, samma, samaṇo mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.
ทุติยมฺปิ โข โส ยโกฺข ตํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘ปฎิภาติ มํ, สมฺม, อิมสฺส สมณสฺส สีเส ปหารํ ทาตุ’’นฺติฯ ทุติยมฺปิ โข โส ยโกฺข ตํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘อลํ, สมฺม, มา สมณํ อาสาเทสิฯ อุฬาโร โส, สมฺม, สมโณ มหิทฺธิโก มหานุภาโว’’ติฯ ตติยมฺปิ โข โส ยโกฺข ตํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘ปฎิภาติ มํ, สมฺม, อิมสฺส สมณสฺส สีเส ปหารํ ทาตุ’’นฺติฯ ตติยมฺปิ โข โส ยโกฺข ตํ ยกฺขํ เอตทโวจ – ‘‘อลํ, สมฺม, มา สมณํ อาสาเทสิฯ อุฬาโร โส, สมฺม, สมโณ มหิทฺธิโก มหานุภาโว’’ติฯ
Dutiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ, samma, imassa samaṇassa sīse pahāraṃ dātu’’nti. Dutiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, samma, mā samaṇaṃ āsādesi. Uḷāro so, samma, samaṇo mahiddhiko mahānubhāvo’’ti. Tatiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ, samma, imassa samaṇassa sīse pahāraṃ dātu’’nti. Tatiyampi kho so yakkho taṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, samma, mā samaṇaṃ āsādesi. Uḷāro so, samma, samaṇo mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.
อถ โข โส ยโกฺข ตํ ยกฺขํ อนาทิยิตฺวา อายสฺมโต สาริปุตฺตเตฺถรสฺส สีเส ปหารํ อทาสิฯ ตาว มหา ปหาโร อโหสิ, อปิ เตน ปหาเรน สตฺตรตนํ วา อฑฺฒฎฺฐมรตนํ วา นาคํ โอสาเทยฺย, มหนฺตํ วา ปพฺพตกูฎํ ปทาเลยฺยฯ อถ จ ปน โส ยโกฺข ‘ฑยฺหามิ ฑยฺหามี’ติ วตฺวา ตเตฺถว มหานิรยํ อปตาสิ 1ฯ
Atha kho so yakkho taṃ yakkhaṃ anādiyitvā āyasmato sāriputtattherassa sīse pahāraṃ adāsi. Tāva mahā pahāro ahosi, api tena pahārena sattaratanaṃ vā aḍḍhaṭṭhamaratanaṃ vā nāgaṃ osādeyya, mahantaṃ vā pabbatakūṭaṃ padāleyya. Atha ca pana so yakkho ‘ḍayhāmi ḍayhāmī’ti vatvā tattheva mahānirayaṃ apatāsi 2.
อทฺทสา โข อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ทิเพฺพน จกฺขุนา วิสุเทฺธน อติกฺกนฺตมานุสเกน เตน ยเกฺขน อายสฺมโต สาริปุตฺตเตฺถรสฺส สีเส ปหารํ ทียมานํฯ ทิสฺวา เยน อายสฺมา สาริปุโตฺต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กจฺจิ เต, อาวุโส, ขมนียํ, กจฺจิ ยาปนียํ, กจฺจิ น กิญฺจิ ทุกฺข’’นฺติ ? ‘‘ขมนียํ เม, อาวุโส โมคฺคลฺลาน, ยาปนียํ เม, อาวุโส โมคฺคลฺลาน; อปิ จ เม สีสํ โถกํ ทุกฺข’’นฺติฯ
Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tena yakkhena āyasmato sāriputtattherassa sīse pahāraṃ dīyamānaṃ. Disvā yena āyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘kacci te, āvuso, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci na kiñci dukkha’’nti ? ‘‘Khamanīyaṃ me, āvuso moggallāna, yāpanīyaṃ me, āvuso moggallāna; api ca me sīsaṃ thokaṃ dukkha’’nti.
‘‘อจฺฉริยํ, อาวุโส สาริปุตฺต, อพฺภุตํ, อาวุโส สาริปุตฺต! ยาว 3 มหิทฺธิโก อายสฺมา สาริปุโตฺต มหานุภาโว! อิธ เต, อาวุโส สาริปุตฺต, อญฺญตโร ยโกฺข สีเส ปหารํ อทาสิฯ ตาว มหา ปหาโร อโหสิ, อปิ เตน ปหาเรน สตฺตรตนํ วา อฑฺฒฎฺฐมรตนํ วา นาคํ โอสาเทยฺย, มหนฺตํ วา ปพฺพตกูฎํ ปทาเลยฺย, อถ จ ปนายสฺมา สาริปุโตฺต เอวมาห – ‘ขมนียํ เม, อาวุโส โมคฺคลฺลาน, ยาปนียํ เม, อาวุโส โมคฺคลฺลาน; อปิ จ เม สีสํ โถกํ ทุกฺข’’’นฺติฯ
‘‘Acchariyaṃ, āvuso sāriputta, abbhutaṃ, āvuso sāriputta! Yāva 4 mahiddhiko āyasmā sāriputto mahānubhāvo! Idha te, āvuso sāriputta, aññataro yakkho sīse pahāraṃ adāsi. Tāva mahā pahāro ahosi, api tena pahārena sattaratanaṃ vā aḍḍhaṭṭhamaratanaṃ vā nāgaṃ osādeyya, mahantaṃ vā pabbatakūṭaṃ padāleyya, atha ca panāyasmā sāriputto evamāha – ‘khamanīyaṃ me, āvuso moggallāna, yāpanīyaṃ me, āvuso moggallāna; api ca me sīsaṃ thokaṃ dukkha’’’nti.
‘‘อจฺฉริยํ, อาวุโส โมคฺคลฺลาน, อพฺภุตํ, อาวุโส โมคฺคลฺลาน! ยาว 5 มหิทฺธิโก อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน มหานุภาโว ยตฺร หิ นาม ยกฺขมฺปิ ปสฺสิสฺสติ! มยํ ปเนตรหิ ปํสุปิสาจกมฺปิ น ปสฺสามา’’ติฯ
‘‘Acchariyaṃ, āvuso moggallāna, abbhutaṃ, āvuso moggallāna! Yāva 6 mahiddhiko āyasmā mahāmoggallāno mahānubhāvo yatra hi nāma yakkhampi passissati! Mayaṃ panetarahi paṃsupisācakampi na passāmā’’ti.
อโสฺสสิ โข ภควา ทิพฺพาย โสตธาตุยา วิสุทฺธาย อติกฺกนฺตมานุสิกาย เตสํ อุภินฺนํ มหานาคานํ อิมํ เอวรูปํ กถาสลฺลาปํฯ
Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya tesaṃ ubhinnaṃ mahānāgānaṃ imaṃ evarūpaṃ kathāsallāpaṃ.
อถ โข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ยสฺส เสลูปมํ จิตฺตํ, ฐิตํ นานุปกมฺปติ;
‘‘Yassa selūpamaṃ cittaṃ, ṭhitaṃ nānupakampati;
วิรตฺตํ รชนีเยสุ, โกปเนเยฺย น กุปฺปติ;
Virattaṃ rajanīyesu, kopaneyye na kuppati;
ยเสฺสวํ ภาวิตํ จิตฺตํ, กุโต ตํ ทุกฺขเมสฺสตี’’ติฯ จตุตฺถํ;
Yassevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ, kuto taṃ dukkhamessatī’’ti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อุทาน-อฎฺฐกถา • Udāna-aṭṭhakathā / ๔. ยกฺขปหารสุตฺตวณฺณนา • 4. Yakkhapahārasuttavaṇṇanā
