| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๓. ยมกสุตฺตวณฺณนา
3. Yamakasuttavaṇṇanā
๘๕. ทิฎฺฐิ เอว ทิฎฺฐิคตํ ‘‘คูถคตํ มุตฺตคต’’นฺติ (ม. นิ. ๒.๑๑๙; อ. นิ. ๙.๑๑) ยถาฯ ทิฎฺฐิคตํ นาม ชาตํ ขนฺธวินิมุตฺตสฺส สตฺตสฺส คหิตตฺตาฯ
85. Diṭṭhi eva diṭṭhigataṃ ‘‘gūthagataṃ muttagata’’nti (ma. ni. 2.119; a. ni. 9.11) yathā. Diṭṭhigataṃ nāma jātaṃ khandhavinimuttassa sattassa gahitattā.
กุปิเตติ ทิฎฺฐิสงฺขาตโรเคน กุปิเตฯ ปคฺคยฺหาติ เตสํ ภิกฺขูนํ สนฺติเก วิย เถรสฺส สาริปุตฺตสฺส สมฺมุขา อตฺตโน ลทฺธิํ ปคฺคยฺห ‘‘เอวํ ขฺวาห’’นฺติ เอวํ นิจฺฉเยน วตฺตุํ อสโกฺกโนฺตฯ
Kupiteti diṭṭhisaṅkhātarogena kupite. Paggayhāti tesaṃ bhikkhūnaṃ santike viya therassa sāriputtassa sammukhā attano laddhiṃ paggayha ‘‘evaṃ khvāha’’nti evaṃ nicchayena vattuṃ asakkonto.
อนุโยควตฺตํ นาม เยน ยุโตฺต, ตสฺส อตฺตโน คาหํ นิชฺฌานกฺขนฺติยาว ยาถาวโต ปเวทนํฯ เถรสฺส อนุโยเค ภุมฺมนฺติ ‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ, อาวุโส ยมกา’’ติอาทินา เถเรน กถิตปุจฺฉาย ภุมฺมนิเทฺทโสฯ สเจ ตํ อาวุโสติ อิทนฺติ ‘‘สเจ ตํ, อาวุโส’’ติ เอวมาทิกํ อิทํ วจนํฯ เอตนฺติ ยมกเตฺถรํฯ อญฺญนฺติ อรหตฺตํฯ วตฺตพฺพากาเรน วทโนฺต อตฺถโต อรหตฺตํ พฺยากโรโนฺต นาม โหตีติ อธิปฺปาเยน วทติฯ
Anuyogavattaṃ nāma yena yutto, tassa attano gāhaṃ nijjhānakkhantiyāva yāthāvato pavedanaṃ. Therassa anuyoge bhummanti ‘‘taṃ kiṃ maññasi, āvuso yamakā’’tiādinā therena kathitapucchāya bhummaniddeso. Sace taṃ āvusoti idanti ‘‘sace taṃ, āvuso’’ti evamādikaṃ idaṃ vacanaṃ. Etanti yamakattheraṃ. Aññanti arahattaṃ. Vattabbākārena vadanto atthato arahattaṃ byākaronto nāma hotīti adhippāyena vadati.
เอตสฺส ปฐมมคฺคสฺสาติ เอตสฺส อิทานิเยว ติปริวฎฺฎเทสนาวสาเน ตยา อธิคตสฺส ปฐมมคฺคสฺส ฯ จตูหิ โยเคหีติ อตฺตโต ปิยโต อุทาสินโต เวริโตติ จตูหิปิ อุปฺปชฺชนอนตฺถโยเคหิฯ
Etassa paṭhamamaggassāti etassa idāniyeva tiparivaṭṭadesanāvasāne tayā adhigatassa paṭhamamaggassa . Catūhi yogehīti attato piyato udāsinato veritoti catūhipi uppajjanaanatthayogehi.
อุเปตีติ ตณฺหุปยทิฎฺฐุปเยหิ อุปาทิยติ ตณฺหาทิฎฺฐิวตฺถุํ ปโปฺปติฯ อุปาทิยตีติ ทฬฺหคฺคาหํ คณฺหาติฯ อธิติฎฺฐตีติ อภินิวิสฺส ติฎฺฐติฯ กินฺติ? ‘‘อตฺตา เม’’ติฯ ปจฺจตฺถิกา เม เอเตติ เอเต รูปเวทนาทโย ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา มยฺหํ ปจฺจตฺถิกา อนตฺถาวหตฺตาติ วิปสฺสนาญาเณน ญตฺวาฯ วิปสฺสนาย โยเชตฺวาติ วิปสฺสนาย ขเนฺธ โยเชตฺวาฯ
Upetīti taṇhupayadiṭṭhupayehi upādiyati taṇhādiṭṭhivatthuṃ pappoti. Upādiyatīti daḷhaggāhaṃ gaṇhāti. Adhitiṭṭhatīti abhinivissa tiṭṭhati. Kinti? ‘‘Attā me’’ti. Paccatthikā me eteti ete rūpavedanādayo pañcupādānakkhandhā mayhaṃ paccatthikā anatthāvahattāti vipassanāñāṇena ñatvā. Vipassanāya yojetvāti vipassanāya khandhe yojetvā.
ยมกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Yamakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๓. ยมกสุตฺตํ • 3. Yamakasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓. ยมกสุตฺตวณฺณนา • 3. Yamakasuttavaṇṇanā
