Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ధమ్మపదపాళి • Dhammapadapāḷi |
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ఖుద్దకనికాయే
Khuddakanikāye
ధమ్మపదపాళి
Dhammapadapāḷi
౧. యమకవగ్గో
1. Yamakavaggo
౧.
1.
మనోపుబ్బఙ్గమా ధమ్మా, మనోసేట్ఠా మనోమయా;
Manopubbaṅgamā dhammā, manoseṭṭhā manomayā;
మనసా చే పదుట్ఠేన, భాసతి వా కరోతి వా;
Manasā ce paduṭṭhena, bhāsati vā karoti vā;
తతో నం దుక్ఖమన్వేతి, చక్కంవ వహతో పదం.
Tato naṃ dukkhamanveti, cakkaṃva vahato padaṃ.
౨.
2.
మనోపుబ్బఙ్గమా ధమ్మా, మనోసేట్ఠా మనోమయా;
Manopubbaṅgamā dhammā, manoseṭṭhā manomayā;
మనసా చే పసన్నేన, భాసతి వా కరోతి వా;
Manasā ce pasannena, bhāsati vā karoti vā;
౩.
3.
యే చ తం ఉపనయ్హన్తి, వేరం తేసం న సమ్మతి.
Ye ca taṃ upanayhanti, veraṃ tesaṃ na sammati.
౪.
4.
అక్కోచ్ఛి మం అవధి మం, అజిని మం అహాసి మే;
Akkocchi maṃ avadhi maṃ, ajini maṃ ahāsi me;
యే చ తం నుపనయ్హన్తి, వేరం తేసూపసమ్మతి.
Ye ca taṃ nupanayhanti, veraṃ tesūpasammati.
౫.
5.
న హి వేరేన వేరాని, సమ్మన్తీధ కుదాచనం;
Na hi verena verāni, sammantīdha kudācanaṃ;
అవేరేన చ సమ్మన్తి, ఏస ధమ్మో సనన్తనో.
Averena ca sammanti, esa dhammo sanantano.
౬.
6.
పరే చ న విజానన్తి, మయమేత్థ యమామసే;
Pare ca na vijānanti, mayamettha yamāmase;
యే చ తత్థ విజానన్తి, తతో సమ్మన్తి మేధగా.
Ye ca tattha vijānanti, tato sammanti medhagā.
౭.
7.
సుభానుపస్సిం విహరన్తం, ఇన్ద్రియేసు అసంవుతం;
Subhānupassiṃ viharantaṃ, indriyesu asaṃvutaṃ;
భోజనమ్హి చామత్తఞ్ఞుం, కుసీతం హీనవీరియం;
Bhojanamhi cāmattaññuṃ, kusītaṃ hīnavīriyaṃ;
తం వే పసహతి మారో, వాతో రుక్ఖంవ దుబ్బలం.
Taṃ ve pasahati māro, vāto rukkhaṃva dubbalaṃ.
౮.
8.
అసుభానుపస్సిం విహరన్తం, ఇన్ద్రియేసు సుసంవుతం;
Asubhānupassiṃ viharantaṃ, indriyesu susaṃvutaṃ;
భోజనమ్హి చ మత్తఞ్ఞుం, సద్ధం ఆరద్ధవీరియం;
Bhojanamhi ca mattaññuṃ, saddhaṃ āraddhavīriyaṃ;
తం వే నప్పసహతి మారో, వాతో సేలంవ పబ్బతం.
Taṃ ve nappasahati māro, vāto selaṃva pabbataṃ.
౯.
9.
అనిక్కసావో కాసావం, యో వత్థం పరిదహిస్సతి;
Anikkasāvo kāsāvaṃ, yo vatthaṃ paridahissati;
అపేతో దమసచ్చేన, న సో కాసావమరహతి.
Apeto damasaccena, na so kāsāvamarahati.
౧౦.
10.
యో చ వన్తకసావస్స, సీలేసు సుసమాహితో;
Yo ca vantakasāvassa, sīlesu susamāhito;
ఉపేతో దమసచ్చేన, స వే కాసావమరహతి.
Upeto damasaccena, sa ve kāsāvamarahati.
౧౧.
11.
అసారే సారమతినో, సారే చాసారదస్సినో;
Asāre sāramatino, sāre cāsāradassino;
తే సారం నాధిగచ్ఛన్తి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పగోచరా.
Te sāraṃ nādhigacchanti, micchāsaṅkappagocarā.
౧౨.
12.
సారఞ్చ సారతో ఞత్వా, అసారఞ్చ అసారతో;
Sārañca sārato ñatvā, asārañca asārato;
తే సారం అధిగచ్ఛన్తి, సమ్మాసఙ్కప్పగోచరా.
Te sāraṃ adhigacchanti, sammāsaṅkappagocarā.
౧౩.
13.
యథా అగారం దుచ్ఛన్నం, వుట్ఠీ సమతివిజ్ఝతి;
Yathā agāraṃ ducchannaṃ, vuṭṭhī samativijjhati;
ఏవం అభావితం చిత్తం, రాగో సమతివిజ్ఝతి.
Evaṃ abhāvitaṃ cittaṃ, rāgo samativijjhati.
౧౪.
14.
యథా అగారం సుఛన్నం, వుట్ఠీ న సమతివిజ్ఝతి;
Yathā agāraṃ suchannaṃ, vuṭṭhī na samativijjhati;
ఏవం సుభావితం చిత్తం, రాగో న సమతివిజ్ఝతి.
Evaṃ subhāvitaṃ cittaṃ, rāgo na samativijjhati.
౧౫.
15.
ఇధ సోచతి పేచ్చ సోచతి, పాపకారీ ఉభయత్థ సోచతి;
Idha socati pecca socati, pāpakārī ubhayattha socati;
సో సోచతి సో విహఞ్ఞతి, దిస్వా కమ్మకిలిట్ఠమత్తనో.
So socati so vihaññati, disvā kammakiliṭṭhamattano.
౧౬.
16.
ఇధ మోదతి పేచ్చ మోదతి, కతపుఞ్ఞో ఉభయత్థ మోదతి;
Idha modati pecca modati, katapuñño ubhayattha modati;
సో మోదతి సో పమోదతి, దిస్వా కమ్మవిసుద్ధిమత్తనో.
So modati so pamodati, disvā kammavisuddhimattano.
౧౭.
17.
ఇధ తప్పతి పేచ్చ తప్పతి, పాపకారీ 5 ఉభయత్థ తప్పతి;
Idha tappati pecca tappati, pāpakārī 6 ubhayattha tappati;
‘‘పాపం మే కత’’న్తి తప్పతి, భియ్యో 7 తప్పతి దుగ్గతిం గతో.
‘‘Pāpaṃ me kata’’nti tappati, bhiyyo 8 tappati duggatiṃ gato.
౧౮.
18.
ఇధ నన్దతి పేచ్చ నన్దతి, కతపుఞ్ఞో ఉభయత్థ నన్దతి;
Idha nandati pecca nandati, katapuñño ubhayattha nandati;
‘‘పుఞ్ఞం మే కత’’న్తి నన్దతి, భియ్యో నన్దతి సుగ్గతిం గతో.
‘‘Puññaṃ me kata’’nti nandati, bhiyyo nandati suggatiṃ gato.
౧౯.
19.
బహుమ్పి చే సంహిత 9 భాసమానో, న తక్కరో హోతి నరో పమత్తో;
Bahumpi ce saṃhita 10 bhāsamāno, na takkaro hoti naro pamatto;
గోపోవ గావో గణయం పరేసం, న భాగవా సామఞ్ఞస్స హోతి.
Gopova gāvo gaṇayaṃ paresaṃ, na bhāgavā sāmaññassa hoti.
౨౦.
20.
అప్పమ్పి చే సంహిత భాసమానో, ధమ్మస్స హోతి 11 అనుధమ్మచారీ;
Appampi ce saṃhita bhāsamāno, dhammassa hoti 12 anudhammacārī;
రాగఞ్చ దోసఞ్చ పహాయ మోహం, సమ్మప్పజానో సువిముత్తచిత్తో;
Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sammappajāno suvimuttacitto;
అనుపాదియానో ఇధ వా హురం వా, స భాగవా సామఞ్ఞస్స హోతి.
Anupādiyāno idha vā huraṃ vā, sa bhāgavā sāmaññassa hoti.
యమకవగ్గో పఠమో నిట్ఠితో.
Yamakavaggo paṭhamo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ధమ్మపద-అట్ఠకథా • Dhammapada-aṭṭhakathā / ౧. యమకవగ్గో • 1. Yamakavaggo