Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਪਦਪਾਲ਼ਿ • Dhammapadapāḷi |
॥ ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯੇ
Khuddakanikāye
ਧਮ੍ਮਪਦਪਾਲ਼ਿ
Dhammapadapāḷi
੧. ਯਮਕવਗ੍ਗੋ
1. Yamakavaggo
੧.
1.
ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਮਨੋਸੇਟ੍ਠਾ ਮਨੋਮਯਾ।
Manopubbaṅgamā dhammā, manoseṭṭhā manomayā;
ਮਨਸਾ ਚੇ ਪਦੁਟ੍ਠੇਨ, ਭਾਸਤਿ વਾ ਕਰੋਤਿ વਾ।
Manasā ce paduṭṭhena, bhāsati vā karoti vā;
ਤਤੋ ਨਂ ਦੁਕ੍ਖਮਨ੍વੇਤਿ, ਚਕ੍ਕਂવ વਹਤੋ ਪਦਂ॥
Tato naṃ dukkhamanveti, cakkaṃva vahato padaṃ.
੨.
2.
ਮਨੋਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਮਨੋਸੇਟ੍ਠਾ ਮਨੋਮਯਾ।
Manopubbaṅgamā dhammā, manoseṭṭhā manomayā;
ਮਨਸਾ ਚੇ ਪਸਨ੍ਨੇਨ, ਭਾਸਤਿ વਾ ਕਰੋਤਿ વਾ।
Manasā ce pasannena, bhāsati vā karoti vā;
੩.
3.
ਯੇ ਚ ਤਂ ਉਪਨਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, વੇਰਂ ਤੇਸਂ ਨ ਸਮ੍ਮਤਿ॥
Ye ca taṃ upanayhanti, veraṃ tesaṃ na sammati.
੪.
4.
ਅਕ੍ਕੋਚ੍ਛਿ ਮਂ ਅવਧਿ ਮਂ, ਅਜਿਨਿ ਮਂ ਅਹਾਸਿ ਮੇ।
Akkocchi maṃ avadhi maṃ, ajini maṃ ahāsi me;
ਯੇ ਚ ਤਂ ਨੁਪਨਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, વੇਰਂ ਤੇਸੂਪਸਮ੍ਮਤਿ॥
Ye ca taṃ nupanayhanti, veraṃ tesūpasammati.
੫.
5.
ਨ ਹਿ વੇਰੇਨ વੇਰਾਨਿ, ਸਮ੍ਮਨ੍ਤੀਧ ਕੁਦਾਚਨਂ।
Na hi verena verāni, sammantīdha kudācanaṃ;
ਅવੇਰੇਨ ਚ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ, ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨਨ੍ਤਨੋ॥
Averena ca sammanti, esa dhammo sanantano.
੬.
6.
ਪਰੇ ਚ ਨ વਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇਤ੍ਥ ਯਮਾਮਸੇ।
Pare ca na vijānanti, mayamettha yamāmase;
ਯੇ ਚ ਤਤ੍ਥ વਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਧਗਾ॥
Ye ca tattha vijānanti, tato sammanti medhagā.
੭.
7.
ਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸਿਂ વਿਹਰਨ੍ਤਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਅਸਂવੁਤਂ।
Subhānupassiṃ viharantaṃ, indriyesu asaṃvutaṃ;
ਭੋਜਨਮ੍ਹਿ ਚਾਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਂ, ਕੁਸੀਤਂ ਹੀਨવੀਰਿਯਂ।
Bhojanamhi cāmattaññuṃ, kusītaṃ hīnavīriyaṃ;
ਤਂ વੇ ਪਸਹਤਿ ਮਾਰੋ, વਾਤੋ ਰੁਕ੍ਖਂવ ਦੁਬ੍ਬਲਂ॥
Taṃ ve pasahati māro, vāto rukkhaṃva dubbalaṃ.
੮.
8.
ਅਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸਿਂ વਿਹਰਨ੍ਤਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਸੁਸਂવੁਤਂ।
Asubhānupassiṃ viharantaṃ, indriyesu susaṃvutaṃ;
ਭੋਜਨਮ੍ਹਿ ਚ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਂ, ਸਦ੍ਧਂ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯਂ।
Bhojanamhi ca mattaññuṃ, saddhaṃ āraddhavīriyaṃ;
ਤਂ વੇ ਨਪ੍ਪਸਹਤਿ ਮਾਰੋ, વਾਤੋ ਸੇਲਂવ ਪਬ੍ਬਤਂ॥
Taṃ ve nappasahati māro, vāto selaṃva pabbataṃ.
੯.
9.
ਅਨਿਕ੍ਕਸਾવੋ ਕਾਸਾવਂ, ਯੋ વਤ੍ਥਂ ਪਰਿਦਹਿਸ੍ਸਤਿ।
Anikkasāvo kāsāvaṃ, yo vatthaṃ paridahissati;
ਅਪੇਤੋ ਦਮਸਚ੍ਚੇਨ, ਨ ਸੋ ਕਾਸਾવਮਰਹਤਿ॥
Apeto damasaccena, na so kāsāvamarahati.
੧੦.
10.
ਯੋ ਚ વਨ੍ਤਕਸਾવਸ੍ਸ, ਸੀਲੇਸੁ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ।
Yo ca vantakasāvassa, sīlesu susamāhito;
ਉਪੇਤੋ ਦਮਸਚ੍ਚੇਨ, ਸ વੇ ਕਾਸਾવਮਰਹਤਿ॥
Upeto damasaccena, sa ve kāsāvamarahati.
੧੧.
11.
ਅਸਾਰੇ ਸਾਰਮਤਿਨੋ, ਸਾਰੇ ਚਾਸਾਰਦਸ੍ਸਿਨੋ।
Asāre sāramatino, sāre cāsāradassino;
ਤੇ ਸਾਰਂ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਗੋਚਰਾ॥
Te sāraṃ nādhigacchanti, micchāsaṅkappagocarā.
੧੨.
12.
ਸਾਰਞ੍ਚ ਸਾਰਤੋ ਞਤ੍વਾ, ਅਸਾਰਞ੍ਚ ਅਸਾਰਤੋ।
Sārañca sārato ñatvā, asārañca asārato;
ਤੇ ਸਾਰਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਗੋਚਰਾ॥
Te sāraṃ adhigacchanti, sammāsaṅkappagocarā.
੧੩.
13.
ਯਥਾ ਅਗਾਰਂ ਦੁਚ੍ਛਨ੍ਨਂ, વੁਟ੍ਠੀ ਸਮਤਿવਿਜ੍ਝਤਿ।
Yathā agāraṃ ducchannaṃ, vuṭṭhī samativijjhati;
ਏવਂ ਅਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਰਾਗੋ ਸਮਤਿવਿਜ੍ਝਤਿ॥
Evaṃ abhāvitaṃ cittaṃ, rāgo samativijjhati.
੧੪.
14.
ਯਥਾ ਅਗਾਰਂ ਸੁਛਨ੍ਨਂ, વੁਟ੍ਠੀ ਨ ਸਮਤਿવਿਜ੍ਝਤਿ।
Yathā agāraṃ suchannaṃ, vuṭṭhī na samativijjhati;
ਏવਂ ਸੁਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਰਾਗੋ ਨ ਸਮਤਿવਿਜ੍ਝਤਿ॥
Evaṃ subhāvitaṃ cittaṃ, rāgo na samativijjhati.
੧੫.
15.
ਇਧ ਸੋਚਤਿ ਪੇਚ੍ਚ ਸੋਚਤਿ, ਪਾਪਕਾਰੀ ਉਭਯਤ੍ਥ ਸੋਚਤਿ।
Idha socati pecca socati, pāpakārī ubhayattha socati;
ਸੋ ਸੋਚਤਿ ਸੋ વਿਹਞ੍ਞਤਿ, ਦਿਸ੍વਾ ਕਮ੍ਮਕਿਲਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਨੋ॥
So socati so vihaññati, disvā kammakiliṭṭhamattano.
੧੬.
16.
ਇਧ ਮੋਦਤਿ ਪੇਚ੍ਚ ਮੋਦਤਿ, ਕਤਪੁਞ੍ਞੋ ਉਭਯਤ੍ਥ ਮੋਦਤਿ।
Idha modati pecca modati, katapuñño ubhayattha modati;
ਸੋ ਮੋਦਤਿ ਸੋ ਪਮੋਦਤਿ, ਦਿਸ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਿਸੁਦ੍ਧਿਮਤ੍ਤਨੋ॥
So modati so pamodati, disvā kammavisuddhimattano.
੧੭.
17.
ਇਧ ਤਪ੍ਪਤਿ ਪੇਚ੍ਚ ਤਪ੍ਪਤਿ, ਪਾਪਕਾਰੀ 5 ਉਭਯਤ੍ਥ ਤਪ੍ਪਤਿ।
Idha tappati pecca tappati, pāpakārī 6 ubhayattha tappati;
‘‘ਪਾਪਂ ਮੇ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਤਪ੍ਪਤਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ 7 ਤਪ੍ਪਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਗਤੋ॥
‘‘Pāpaṃ me kata’’nti tappati, bhiyyo 8 tappati duggatiṃ gato.
੧੮.
18.
ਇਧ ਨਨ੍ਦਤਿ ਪੇਚ੍ਚ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਕਤਪੁਞ੍ਞੋ ਉਭਯਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਤਿ।
Idha nandati pecca nandati, katapuñño ubhayattha nandati;
‘‘ਪੁਞ੍ਞਂ ਮੇ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦਤਿ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਨਨ੍ਦਤਿ ਸੁਗ੍ਗਤਿਂ ਗਤੋ॥
‘‘Puññaṃ me kata’’nti nandati, bhiyyo nandati suggatiṃ gato.
੧੯.
19.
ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਚੇ ਸਂਹਿਤ 9 ਭਾਸਮਾਨੋ, ਨ ਤਕ੍ਕਰੋ ਹੋਤਿ ਨਰੋ ਪਮਤ੍ਤੋ।
Bahumpi ce saṃhita 10 bhāsamāno, na takkaro hoti naro pamatto;
ਗੋਪੋવ ਗਾવੋ ਗਣਯਂ ਪਰੇਸਂ, ਨ ਭਾਗવਾ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹੋਤਿ॥
Gopova gāvo gaṇayaṃ paresaṃ, na bhāgavā sāmaññassa hoti.
੨੦.
20.
ਅਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਚੇ ਸਂਹਿਤ ਭਾਸਮਾਨੋ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਹੋਤਿ 11 ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ।
Appampi ce saṃhita bhāsamāno, dhammassa hoti 12 anudhammacārī;
ਰਾਗਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਪਹਾਯ ਮੋਹਂ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ।
Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sammappajāno suvimuttacitto;
ਅਨੁਪਾਦਿਯਾਨੋ ਇਧ વਾ ਹੁਰਂ વਾ, ਸ ਭਾਗવਾ ਸਾਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹੋਤਿ॥
Anupādiyāno idha vā huraṃ vā, sa bhāgavā sāmaññassa hoti.
ਯਮਕવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Yamakavaggo paṭhamo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਧਮ੍ਮਪਦ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Dhammapada-aṭṭhakathā / ੧. ਯਮਕવਗ੍ਗੋ • 1. Yamakavaggo