Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၁၅၃. ယာနာဒိပဋိက္ခေပကထာ
153. Yānādipaṭikkhepakathā
၂၅၃. ဣတ္ထိယုတ္တေနာတိ ဧတ္ထ ရူဠီဝသေန ဓေနုပိ ဣတ္ထီ နာမာတိ အာဟ ‘‘ဓေနုယုတ္တေနာ’’တိ။ ပုရိသန္တရေနာတိ ဧတ္ထ ပုရိသော ဧဝ အန္တရော အညော ဧတ္ထာတိ ပုရိသန္တရံ ယာနံ။ ပုရိသန္တရော နာမ အတ္ထတော သာရထီတိ အာဟ ‘‘ပုရိသသာရထိနာ’’တိ, ယာနေနာတိ ယောဇနာ။ ဂင္ဂာမဟိယာယာတိ ဧတ္ထ ဂင္ဂာ စ မဟီ စ ဂင္ဂာမဟီ, တတ္ထ ကီဠိကာ ဂင္ဂာမဟိယာတိ အတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဂင္ဂာမဟီကီဠိကာယာ’’တိ။ တတ္ထ ဟိ ဣတ္ထိပုရိသာ ယာနေဟိ ဥဒကကီဠံ ကီဠန္တိ။ ပုရိသယုတ္တံ ဟတ္ထဝဋ္ဋကန္တိ ဧတ္ထ ‘‘အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ပုရိသယုတ္တဉ္စ ဟတ္ထဝဋ္ဋကဉ္စာ’’တိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဧတ္ထာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ပုရိသယုတ္တန္တိ ပုရိသေန ယုဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ပုရိသယုတ္တံ ယာနံ။ ဟတ္ထဝဋ္ဋကန္တိ ဟတ္ထေန ဝဋ္ဋေတဗ္ဗန္တိ ဟတ္ထဝဋ္ဋကံ ယာနံ။ ယာနုဂ္ဃာတေနာတိ ယာနသ္သ ဥလ္လင္ဃိတ္ဝာ ဂမနေန။ ဟနဓာတု ဟိ ဂတ္ယတ္ထော။ တမတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ယာနံ အဘိရုဟန္တသ္သာ’’တိအာဒိ။ ‘‘တပ္ပစ္စယာ’’တိ ဣမိနာ ယာနုဂ္ဃာတေနာတိ ဧတ္ထ ဟေတ္ဝတ္ထေ ကရဏဝစနန္တိ ဒသ္သေတိ။ ပီဌကသိဝိကန္တိ ပီဌေန သဟ ကတံ သိဝိကံ။ ပဋပောဋလိကန္တိ ပဋမယံ ပောဋလိကံ။
253.Itthiyuttenāti ettha rūḷīvasena dhenupi itthī nāmāti āha ‘‘dhenuyuttenā’’ti. Purisantarenāti ettha puriso eva antaro añño etthāti purisantaraṃ yānaṃ. Purisantaro nāma atthato sārathīti āha ‘‘purisasārathinā’’ti, yānenāti yojanā. Gaṅgāmahiyāyāti ettha gaṅgā ca mahī ca gaṅgāmahī, tattha kīḷikā gaṅgāmahiyāti atthaṃ dassento āha ‘‘gaṅgāmahīkīḷikāyā’’ti. Tattha hi itthipurisā yānehi udakakīḷaṃ kīḷanti. Purisayuttaṃhatthavaṭṭakanti ettha ‘‘anujānāmi bhikkhave purisayuttañca hatthavaṭṭakañcā’’ti dassento āha ‘‘etthā’’tiādi. Tattha purisayuttanti purisena yujjitabbanti purisayuttaṃ yānaṃ. Hatthavaṭṭakanti hatthena vaṭṭetabbanti hatthavaṭṭakaṃ yānaṃ. Yānugghātenāti yānassa ullaṅghitvā gamanena. Hanadhātu hi gatyattho. Tamatthaṃ dassento āha ‘‘yānaṃ abhiruhantassā’’tiādi. ‘‘Tappaccayā’’ti iminā yānugghātenāti ettha hetvatthe karaṇavacananti dasseti. Pīṭhakasivikanti pīṭhena saha kataṃ sivikaṃ. Paṭapoṭalikanti paṭamayaṃ poṭalikaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၁၅၃. ယာနာဒိပဋိက္ခေပော • 153. Yānādipaṭikkhepo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ယာနာဒိပဋိက္ခေပကထာ • Yānādipaṭikkhepakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ယာနာဒိပဋိက္ခေပကထာဝဏ္ဏနာ • Yānādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အဇ္ဈာရာမေဥပာဟနပဋိက္ခေပကထာဒိဝဏ္ဏနာ • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā