Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೧೫೩. ಯಾನಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ
153. Yānādipaṭikkhepakathā
೨೫೩. ಇತ್ಥಿಯುತ್ತೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ರೂಳೀವಸೇನ ಧೇನುಪಿ ಇತ್ಥೀ ನಾಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ಧೇನುಯುತ್ತೇನಾ’’ತಿ। ಪುರಿಸನ್ತರೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಪುರಿಸೋ ಏವ ಅನ್ತರೋ ಅಞ್ಞೋ ಏತ್ಥಾತಿ ಪುರಿಸನ್ತರಂ ಯಾನಂ। ಪುರಿಸನ್ತರೋ ನಾಮ ಅತ್ಥತೋ ಸಾರಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪುರಿಸಸಾರಥಿನಾ’’ತಿ, ಯಾನೇನಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಗಙ್ಗಾಮಹಿಯಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಗಙ್ಗಾ ಚ ಮಹೀ ಚ ಗಙ್ಗಾಮಹೀ, ತತ್ಥ ಕೀಳಿಕಾ ಗಙ್ಗಾಮಹಿಯಾತಿ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಗಙ್ಗಾಮಹೀಕೀಳಿಕಾಯಾ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಹಿ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾ ಯಾನೇಹಿ ಉದಕಕೀಳಂ ಕೀಳನ್ತಿ। ಪುರಿಸಯುತ್ತಂ ಹತ್ಥವಟ್ಟಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ಪುರಿಸಯುತ್ತಞ್ಚ ಹತ್ಥವಟ್ಟಕಞ್ಚಾ’’ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಏತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಪುರಿಸಯುತ್ತನ್ತಿ ಪುರಿಸೇನ ಯುಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಪುರಿಸಯುತ್ತಂ ಯಾನಂ। ಹತ್ಥವಟ್ಟಕನ್ತಿ ಹತ್ಥೇನ ವಟ್ಟೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಹತ್ಥವಟ್ಟಕಂ ಯಾನಂ। ಯಾನುಗ್ಘಾತೇನಾತಿ ಯಾನಸ್ಸ ಉಲ್ಲಙ್ಘಿತ್ವಾ ಗಮನೇನ। ಹನಧಾತು ಹಿ ಗತ್ಯತ್ಥೋ। ತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯಾನಂ ಅಭಿರುಹನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯಾನುಗ್ಘಾತೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಹೇತ್ವತ್ಥೇ ಕರಣವಚನನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪೀಠಕಸಿವಿಕನ್ತಿ ಪೀಠೇನ ಸಹ ಕತಂ ಸಿವಿಕಂ। ಪಟಪೋಟಲಿಕನ್ತಿ ಪಟಮಯಂ ಪೋಟಲಿಕಂ।
253.Itthiyuttenāti ettha rūḷīvasena dhenupi itthī nāmāti āha ‘‘dhenuyuttenā’’ti. Purisantarenāti ettha puriso eva antaro añño etthāti purisantaraṃ yānaṃ. Purisantaro nāma atthato sārathīti āha ‘‘purisasārathinā’’ti, yānenāti yojanā. Gaṅgāmahiyāyāti ettha gaṅgā ca mahī ca gaṅgāmahī, tattha kīḷikā gaṅgāmahiyāti atthaṃ dassento āha ‘‘gaṅgāmahīkīḷikāyā’’ti. Tattha hi itthipurisā yānehi udakakīḷaṃ kīḷanti. Purisayuttaṃhatthavaṭṭakanti ettha ‘‘anujānāmi bhikkhave purisayuttañca hatthavaṭṭakañcā’’ti dassento āha ‘‘etthā’’tiādi. Tattha purisayuttanti purisena yujjitabbanti purisayuttaṃ yānaṃ. Hatthavaṭṭakanti hatthena vaṭṭetabbanti hatthavaṭṭakaṃ yānaṃ. Yānugghātenāti yānassa ullaṅghitvā gamanena. Hanadhātu hi gatyattho. Tamatthaṃ dassento āha ‘‘yānaṃ abhiruhantassā’’tiādi. ‘‘Tappaccayā’’ti iminā yānugghātenāti ettha hetvatthe karaṇavacananti dasseti. Pīṭhakasivikanti pīṭhena saha kataṃ sivikaṃ. Paṭapoṭalikanti paṭamayaṃ poṭalikaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೫೩. ಯಾನಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ • 153. Yānādipaṭikkhepo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಯಾನಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ • Yānādipaṭikkhepakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಯಾನಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Yānādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅಜ್ಝಾರಾಮೇಉಪಾಹನಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā