Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්ග-අට්ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
යානාදිපටික්ඛෙපකථා
Yānādipaṭikkhepakathā
253. ඉත්ථියුත්තෙනාති ධෙනුයුත්තෙන. පුරිසන්තරෙනාති පුරිසසාරථිනා. පුරිසයුත්තෙනාති ගොණයුත්තෙන. ඉත්ථන්තරෙනාති ඉත්ථිසාරථිනා. ගඞ්ගාමහියායාති ගඞ්ගාමහකීළිකාය. පුරිසයුත්තං හත්ථවට්ටකන්ති එත්ථ පුරිසයුත්තං ඉත්ථිසාරථි වා හොතු, පුරිසසාරථි වා වට්ටති. හත්ථවට්ටකං පන ඉත්ථියො වා වට්ටෙන්තු පුරිසා වා, වට්ටතියෙව. යානුග්ඝාතෙනාති යානං අභිරුහන්තස්ස සබ්බො කායො චලති තප්පච්චයා. සිවිකන්ති පීඨකසිවිකං. පාටඞ්කින්ති වංසෙ ලග්ගෙත්වා කතං පටපොතලිකං.
253.Itthiyuttenāti dhenuyuttena. Purisantarenāti purisasārathinā. Purisayuttenāti goṇayuttena. Itthantarenāti itthisārathinā. Gaṅgāmahiyāyāti gaṅgāmahakīḷikāya. Purisayuttaṃ hatthavaṭṭakanti ettha purisayuttaṃ itthisārathi vā hotu, purisasārathi vā vaṭṭati. Hatthavaṭṭakaṃ pana itthiyo vā vaṭṭentu purisā vā, vaṭṭatiyeva. Yānugghātenāti yānaṃ abhiruhantassa sabbo kāyo calati tappaccayā. Sivikanti pīṭhakasivikaṃ. Pāṭaṅkinti vaṃse laggetvā kataṃ paṭapotalikaṃ.
254. උච්චාසයනමහාසයනනානීති එත්ථ උච්චාසයනන්ති පමාණාතික්කන්තං මඤ්චං. මහාසයනන්ති අකප්පියත්ථරණං, ආසන්දීආදීසු ආසන්දීති පමාණාතික්කන්තාසනං. පල්ලඞ්කොති පාදෙසු වාළරූපානි ඨපෙත්වා කතො. ගොනකොති දීඝලොමකො මහාකොජවො; චතුරඞ්ගුලාධිකානි කිර තස්ස ලොමානි. චිත්තකාති වානචිත්රො උණ්ණාමයත්ථරණො. පටිකාති උණ්ණාමයො සෙතත්ථරණො. පටලිකාති ඝනපුප්ඵකො උණ්ණාමයලොහිතත්ථරණො; යො ආමලකපට්ටොතිපි වුච්චති. තූලිකාති පකතිතූලිකායෙව. විකතිකාති සීහබ්යග්ඝාදිරූපවිචිත්රො උණ්ණාමයත්ථරණො. උද්දලොමීති එකතො උග්ගතලොමං උණ්ණාමයත්ථරණං; ‘‘උද්ධලොමී’’තිපි පාඨො. එකන්තලොමීති උභතො උග්ගතලොමං උණ්ණාමයත්ථරණං. කට්ටිස්සන්ති රතනපරිසිබ්බිතං කොසෙය්යකට්ටිස්සමයං පච්චත්ථරණං . කොසෙය්යන්ති රතනපරිසිබ්බිතං කොසියසුත්තමයං පච්චත්ථරණං; සුද්ධකොසෙය්යං පන වට්ටති.
254.Uccāsayanamahāsayananānīti ettha uccāsayananti pamāṇātikkantaṃ mañcaṃ. Mahāsayananti akappiyattharaṇaṃ, āsandīādīsu āsandīti pamāṇātikkantāsanaṃ. Pallaṅkoti pādesu vāḷarūpāni ṭhapetvā kato. Gonakoti dīghalomako mahākojavo; caturaṅgulādhikāni kira tassa lomāni. Cittakāti vānacitro uṇṇāmayattharaṇo. Paṭikāti uṇṇāmayo setattharaṇo. Paṭalikāti ghanapupphako uṇṇāmayalohitattharaṇo; yo āmalakapaṭṭotipi vuccati. Tūlikāti pakatitūlikāyeva. Vikatikāti sīhabyagghādirūpavicitro uṇṇāmayattharaṇo. Uddalomīti ekato uggatalomaṃ uṇṇāmayattharaṇaṃ; ‘‘uddhalomī’’tipi pāṭho. Ekantalomīti ubhato uggatalomaṃ uṇṇāmayattharaṇaṃ. Kaṭṭissanti ratanaparisibbitaṃ koseyyakaṭṭissamayaṃ paccattharaṇaṃ . Koseyyanti ratanaparisibbitaṃ kosiyasuttamayaṃ paccattharaṇaṃ; suddhakoseyyaṃ pana vaṭṭati.
කුත්තකන්ති සොළසන්නං නාටකිත්ථීනං ඨත්වා නච්චනයොග්ගං උණ්ණාමයඅත්ථරණං. හත්ථත්ථරඅස්සත්ථරාති හත්ථිඅස්සපිට්ඨීසු අත්ථරණකඅත්ථරණා එව. රථත්ථරෙපි එසෙව නයො. අජිනප්පවෙණීති අජිනචම්මෙහි මඤ්චප්පමාණෙන සිබ්බිත්වා කතා පවෙණී. කදලීමිගපවරපච්චත්ථරණන්ති කදලීමිගචම්මං නාම අත්ථි, තෙන කතං පවරපච්චත්ථරණං, උත්තමපච්චත්ථරණන්ති අත්ථො. තං කිර සෙතවත්ථස්ස උපරි කදලීමිගචම්මං පත්ථරිත්වා සිබ්බිත්වා කරොන්ති. සඋත්තරච්ඡදන්ති සහ උත්තරච්ඡදනෙන; උපරිබද්ධෙන රත්තවිතානෙන සද්ධින්ති අත්ථො . සෙතවිතානම්පි හෙට්ඨා අකප්පියපච්චත්ථරණෙ සති න වට්ටති, අසති පන වට්ටති. උභතොලොහිතකූපධානන්ති සීසූපධානඤ්ච පාදූපධානඤ්චාති මඤ්චස්ස උභතොලොහිතකූපධානං, එතං න කප්පති. යං පන එකමෙව උපධානං උභොසු පස්සෙසු රත්තං වා හොති, පදුමවණ්ණං වා චිත්රං වා, සචෙ පමාණයුත්තං, වට්ටති. මහාඋපධානං පන පටික්ඛිත්තං.
Kuttakanti soḷasannaṃ nāṭakitthīnaṃ ṭhatvā naccanayoggaṃ uṇṇāmayaattharaṇaṃ. Hatthattharaassattharāti hatthiassapiṭṭhīsu attharaṇakaattharaṇā eva. Rathattharepi eseva nayo. Ajinappaveṇīti ajinacammehi mañcappamāṇena sibbitvā katā paveṇī. Kadalīmigapavarapaccattharaṇanti kadalīmigacammaṃ nāma atthi, tena kataṃ pavarapaccattharaṇaṃ, uttamapaccattharaṇanti attho. Taṃ kira setavatthassa upari kadalīmigacammaṃ pattharitvā sibbitvā karonti. Sauttaracchadanti saha uttaracchadanena; uparibaddhena rattavitānena saddhinti attho . Setavitānampi heṭṭhā akappiyapaccattharaṇe sati na vaṭṭati, asati pana vaṭṭati. Ubhatolohitakūpadhānanti sīsūpadhānañca pādūpadhānañcāti mañcassa ubhatolohitakūpadhānaṃ, etaṃ na kappati. Yaṃ pana ekameva upadhānaṃ ubhosu passesu rattaṃ vā hoti, padumavaṇṇaṃ vā citraṃ vā, sace pamāṇayuttaṃ, vaṭṭati. Mahāupadhānaṃ pana paṭikkhittaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්ගපාළි • Mahāvaggapāḷi
153. යානාදිපටික්ඛෙපො • 153. Yānādipaṭikkhepo
154. උච්චාසයනමහාසයනපටික්ඛෙපො • 154. Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepo
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā
යානාදිපටික්ඛෙපකථාවණ්ණනා • Yānādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
උච්චාසයනමහාසයනපටික්ඛෙපකථාවණ්ණනා • Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / යානාදිපටික්ඛෙපකථාවණ්ණනා • Yānādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අජ්ඣාරාමෙඋපාහනපටික්ඛෙපකථාදිවණ්ණනා • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi
153. යානාදිපටික්ඛෙපකථා • 153. Yānādipaṭikkhepakathā
154. උච්චාසයනමහාසයනපටික්ඛෙපකථා • 154. Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepakathā