| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
153. යානාදිපටික්‌ඛෙපකථා
153. Yānādipaṭikkhepakathā
253. ඉත්‌ථියුත්‌තෙනාති එත්‌ථ රූළීවසෙන ධෙනුපි ඉත්‌ථී නාමාති ආහ ‘‘ධෙනුයුත්‌තෙනා’’ති. පුරිසන්‌තරෙනාති එත්‌ථ පුරිසො එව අන්‌තරො අඤ්‌ඤො එත්‌ථාති පුරිසන්‌තරං යානං. පුරිසන්‌තරො නාම අත්‌ථතො සාරථීති ආහ ‘‘පුරිසසාරථිනා’’ති, යානෙනාති යොජනා. ගඞ්‌ගාමහියායාති එත්‌ථ ගඞ්‌ගා ච මහී ච ගඞ්‌ගාමහී, තත්‌ථ කීළිකා ගඞ්‌ගාමහියාති අත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘ගඞ්‌ගාමහීකීළිකායා’’ති. තත්‌ථ හි ඉත්‌ථිපුරිසා යානෙහි උදකකීළං කීළන්‌ති. පුරිසයුත්‌තං හත්‌ථවට්‌ටකන්‌ති එත්‌ථ ‘‘අනුජානාමි භික්‌ඛවෙ පුරිසයුත්‌තඤ්‌ච හත්‌ථවට්‌ටකඤ්‌චා’’ති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘එත්‌ථා’’තිආදි. තත්‌ථ පුරිසයුත්‌තන්‌ති පුරිසෙන යුජ්‌ජිතබ්‌බන්‌ති පුරිසයුත්‌තං යානං. හත්‌ථවට්‌ටකන්‌ති හත්‌ථෙන වට්‌ටෙතබ්‌බන්‌ති හත්‌ථවට්‌ටකං යානං. යානුග්‌ඝාතෙනාති යානස්‌ස උල්‌ලඞ්‌ඝිත්‌වා ගමනෙන. හනධාතු හි ගත්‍යත්‌ථො. තමත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘යානං අභිරුහන්‌තස්‌සා’’තිආදි. ‘‘තප්‌පච්‌චයා’’ති ඉමිනා යානුග්‌ඝාතෙනාති එත්‌ථ හෙත්‌වත්‌ථෙ කරණවචනන්‌ති දස්‌සෙති. පීඨකසිවිකන්‌ති පීඨෙන සහ කතං සිවිකං. පටපොටලිකන්‌ති පටමයං පොටලිකං.
253.Itthiyuttenāti ettha rūḷīvasena dhenupi itthī nāmāti āha ‘‘dhenuyuttenā’’ti. Purisantarenāti ettha puriso eva antaro añño etthāti purisantaraṃ yānaṃ. Purisantaro nāma atthato sārathīti āha ‘‘purisasārathinā’’ti, yānenāti yojanā. Gaṅgāmahiyāyāti ettha gaṅgā ca mahī ca gaṅgāmahī, tattha kīḷikā gaṅgāmahiyāti atthaṃ dassento āha ‘‘gaṅgāmahīkīḷikāyā’’ti. Tattha hi itthipurisā yānehi udakakīḷaṃ kīḷanti. Purisayuttaṃhatthavaṭṭakanti ettha ‘‘anujānāmi bhikkhave purisayuttañca hatthavaṭṭakañcā’’ti dassento āha ‘‘etthā’’tiādi. Tattha purisayuttanti purisena yujjitabbanti purisayuttaṃ yānaṃ. Hatthavaṭṭakanti hatthena vaṭṭetabbanti hatthavaṭṭakaṃ yānaṃ. Yānugghātenāti yānassa ullaṅghitvā gamanena. Hanadhātu hi gatyattho. Tamatthaṃ dassento āha ‘‘yānaṃ abhiruhantassā’’tiādi. ‘‘Tappaccayā’’ti iminā yānugghātenāti ettha hetvatthe karaṇavacananti dasseti. Pīṭhakasivikanti pīṭhena saha kataṃ sivikaṃ. Paṭapoṭalikanti paṭamayaṃ poṭalikaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 153. යානාදිපටික්‌ඛෙපො • 153. Yānādipaṭikkhepo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / යානාදිපටික්‌ඛෙපකථා • Yānādipaṭikkhepakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / යානාදිපටික්‌ඛෙපකථාවණ්‌ණනා • Yānādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අජ්‌ඣාරාමෙඋපාහනපටික්‌ඛෙපකථාදිවණ්‌ණනා • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā
