Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
యానట్ఠకథావణ్ణనా
Yānaṭṭhakathāvaṇṇanā
౧౦౦. యానట్ఠకథాయం ఉభోసు పస్సేసూతి చతున్నం థమ్భానం ఉపరి చతురస్సం దారుసఙ్ఘాటం ఆరోపేత్వా తస్స వామదక్ఖిణపస్సేసు ఉభోసు వాతాతపాదిపరిస్సయవినోదనత్థం గరుళపక్ఖినో ఉభో పక్ఖా వియ కతా సన్దమానికా. దుకయుత్తస్సాతి ద్వీహి గోణేహి యుత్తస్స. అయుత్తకన్తి గోణేహి అయుత్తం. కప్పకతాతి ద్విన్నం సిఖానం సన్ధిట్ఠానే గోసిఙ్గాని వియ ద్వే కోటియో ఠపేత్వా ఉపత్థమ్భనీ కప్పకతా నామ, సా ద్వీహిపి కోటీహి భూమియం పతిట్ఠాతి, తేనాహ ‘‘ఛ ఠానానీ’’తి. తీణి వా చత్తారి వా ఠానానీతి అకప్పకతాయ ఉపత్థమ్భనియా చ ద్విన్నం చక్కానఞ్చ వసేన తీణి ఠానాని, కప్పకతాయ వసేన చత్తారి ఠానాని, తథా పథవియం ఠపితస్స తీణి ఠానానీతి సమ్బన్ధో. అక్ఖసీసేహీతి అక్ఖదారునో ద్వీహి కోటీహి. అక్ఖుద్ధీహీతి అక్ఖదారునా సమ్పటిచ్ఛకా హేట్ఠిమభాగే కప్పకతా ద్వే దారుఖణ్డా అక్ఖుద్ధియో నామ, తాసం కప్పకతానం ద్విన్నం కప్పసీసాని చత్తారి ఇధ ‘‘అక్ఖుద్ధియో’’తి వుచ్చన్తి, తేనాహ ‘‘చతూహి చ అక్ఖుద్ధీహీ’’తి. తాహి పతిట్ఠితాహి పతిట్ఠితట్ఠానాని చత్తారి ధురేన పతిట్ఠితట్ఠానం ఏకన్తి పఞ్చ ఠానాని హోన్తి. ఉద్ధియోవ ‘‘ఉద్ధిఖాణుకా’’తి వుత్తా, ఉద్ధిఖాణుకానం అభావే అక్ఖసీసానం పతిట్ఠానోకాసం దస్సేన్తో ఆహ సమమేవ బాహం కత్వాతిఆది. తత్థ సమమేవాతి ఉద్ధియో హేట్ఠా అనోలమ్బేత్వా బాహునో హేట్ఠిమభాగం సమం కత్వా ద్విన్నం బాహుదారూనం మజ్ఝే అక్ఖసీసప్పమాణేన ఛిద్దం కత్వా తత్థ అక్ఖసీసాని పవేసితాని హోన్తి, తేన బాహానం హేట్ఠాభాగం సబ్బం భూమిం ఫుసిత్వా తిట్ఠతి, తేనాహ ‘‘సబ్బం పథవిం ఫుసిత్వా తిట్ఠతీ’’తి. సేసం నావాయం వుత్తసదిసన్తి ఇమినా యది పన తం ఏవం గచ్ఛన్తం పకతిగమనం పచ్ఛిన్దిత్వా అఞ్ఞం దిసాభాగం నేతి, పారాజికం. సయమేవ యం కిఞ్చి ఠానం సమ్పత్తం ఠానా అచాలేన్తోవ విక్కిణిత్వా గచ్ఛతి, నేవత్థి అవహారో, భణ్డదేయ్యం పన హోతీతి ఇమం నయం అతిదిసతి.
100. Yānaṭṭhakathāyaṃ ubhosu passesūti catunnaṃ thambhānaṃ upari caturassaṃ dārusaṅghāṭaṃ āropetvā tassa vāmadakkhiṇapassesu ubhosu vātātapādiparissayavinodanatthaṃ garuḷapakkhino ubho pakkhā viya katā sandamānikā. Dukayuttassāti dvīhi goṇehi yuttassa. Ayuttakanti goṇehi ayuttaṃ. Kappakatāti dvinnaṃ sikhānaṃ sandhiṭṭhāne gosiṅgāni viya dve koṭiyo ṭhapetvā upatthambhanī kappakatā nāma, sā dvīhipi koṭīhi bhūmiyaṃ patiṭṭhāti, tenāha ‘‘cha ṭhānānī’’ti. Tīṇi vā cattāri vā ṭhānānīti akappakatāya upatthambhaniyā ca dvinnaṃ cakkānañca vasena tīṇi ṭhānāni, kappakatāya vasena cattāri ṭhānāni, tathā pathaviyaṃ ṭhapitassa tīṇi ṭhānānīti sambandho. Akkhasīsehīti akkhadāruno dvīhi koṭīhi. Akkhuddhīhīti akkhadārunā sampaṭicchakā heṭṭhimabhāge kappakatā dve dārukhaṇḍā akkhuddhiyo nāma, tāsaṃ kappakatānaṃ dvinnaṃ kappasīsāni cattāri idha ‘‘akkhuddhiyo’’ti vuccanti, tenāha ‘‘catūhi ca akkhuddhīhī’’ti. Tāhi patiṭṭhitāhi patiṭṭhitaṭṭhānāni cattāri dhurena patiṭṭhitaṭṭhānaṃ ekanti pañca ṭhānāni honti. Uddhiyova ‘‘uddhikhāṇukā’’ti vuttā, uddhikhāṇukānaṃ abhāve akkhasīsānaṃ patiṭṭhānokāsaṃ dassento āha samameva bāhaṃ katvātiādi. Tattha samamevāti uddhiyo heṭṭhā anolambetvā bāhuno heṭṭhimabhāgaṃ samaṃ katvā dvinnaṃ bāhudārūnaṃ majjhe akkhasīsappamāṇena chiddaṃ katvā tattha akkhasīsāni pavesitāni honti, tena bāhānaṃ heṭṭhābhāgaṃ sabbaṃ bhūmiṃ phusitvā tiṭṭhati, tenāha ‘‘sabbaṃ pathaviṃ phusitvā tiṭṭhatī’’ti. Sesaṃ nāvāyaṃ vuttasadisanti iminā yadi pana taṃ evaṃ gacchantaṃ pakatigamanaṃ pacchinditvā aññaṃ disābhāgaṃ neti, pārājikaṃ. Sayameva yaṃ kiñci ṭhānaṃ sampattaṃ ṭhānā acālentova vikkiṇitvā gacchati, nevatthi avahāro, bhaṇḍadeyyaṃ pana hotīti imaṃ nayaṃ atidisati.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / యానట్ఠకథావణ్ణనా • Yānaṭṭhakathāvaṇṇanā