Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
9. யஸோஜத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
9. Yasojattheragāthāvaṇṇanā
காலபப்³ப³ங்க³ஸங்காஸோதி ஆயஸ்மதோ யஸோஜத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஆராமகோ³பககுலே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் விபஸ்ஸிங் ப⁴க³வந்தங் ஆகாஸேன க³ச்ச²ந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ லபு³ஜப²லங் அதா³ஸி.
Kālapabbaṅgasaṅkāsoti āyasmato yasojattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle ārāmagopakakule nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ vipassiṃ bhagavantaṃ ākāsena gacchantaṃ disvā pasannamānaso labujaphalaṃ adāsi.
ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²னக³ரத்³வாரே கேவட்டகா³மே பஞ்சகுலஸதஜெட்ட²கஸ்ஸ கேவட்டஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி, யஸோஜோதிஸ்ஸ நாமங் அகங்ஸு. ஸோ வயப்பத்தோ அத்தனோ ஸஹாயேஹி கேவட்டபுத்தேஹி ஸத்³தி⁴ங் மச்ச²க³ஹணத்த²ங் அசிரவதியங் நதி³யங் ஜாலங் கி²பி. தத்தே²கோ ஸுவண்ணவண்ணோ மஹாமச்சோ² அந்தோஜாலங் பாவிஸி. தங் தே ரஞ்ஞோ பஸேனதி³ஸ்ஸ த³ஸ்ஸேஸுங் . ராஜா ‘‘இமஸ்ஸ ஸுவண்ணவண்ணஸ்ஸ மச்ச²ஸ்ஸ வண்ணகாரணங் ப⁴க³வா ஜானாதீ’’தி மச்ச²ங் கா³ஹாபெத்வா ப⁴க³வதோ த³ஸ்ஸேஸி. ப⁴க³வா ‘‘அயங் கஸ்ஸபஸ்ஸ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனே ஓஸக்கமானே பப்³ப³ஜித்வா மிச்சா² படிபஜ்ஜந்தோ ஸாஸனங் ஓஸக்காபெத்வா நிரயே நிப்³ப³த்தோ ஏகங் பு³த்³த⁴ந்தரங் நிரயே பச்சித்வா ததோ சுதோ அசிரவதியங் மச்சோ² ஹுத்வா நிப்³ப³த்தோ’’தி வத்வா தஸ்ஸ ப⁴கி³னீனஞ்ச நிரயே நிப்³ப³த்தபா⁴வங், தஸ்ஸ பா⁴திகத்தே²ரஸ்ஸ பரினிப்³பு³தபா⁴வஞ்ச தேனேவ கதா²பெத்வா இமிஸ்ஸா அட்டு²ப்பத்தியா கபிலஸுத்தங் தே³ஸேஸி.
So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthinagaradvāre kevaṭṭagāme pañcakulasatajeṭṭhakassa kevaṭṭassa putto hutvā nibbatti, yasojotissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto attano sahāyehi kevaṭṭaputtehi saddhiṃ macchagahaṇatthaṃ aciravatiyaṃ nadiyaṃ jālaṃ khipi. Tattheko suvaṇṇavaṇṇo mahāmaccho antojālaṃ pāvisi. Taṃ te rañño pasenadissa dassesuṃ . Rājā ‘‘imassa suvaṇṇavaṇṇassa macchassa vaṇṇakāraṇaṃ bhagavā jānātī’’ti macchaṃ gāhāpetvā bhagavato dassesi. Bhagavā ‘‘ayaṃ kassapassa sammāsambuddhassa sāsane osakkamāne pabbajitvā micchā paṭipajjanto sāsanaṃ osakkāpetvā niraye nibbatto ekaṃ buddhantaraṃ niraye paccitvā tato cuto aciravatiyaṃ maccho hutvā nibbatto’’ti vatvā tassa bhaginīnañca niraye nibbattabhāvaṃ, tassa bhātikattherassa parinibbutabhāvañca teneva kathāpetvā imissā aṭṭhuppattiyā kapilasuttaṃ desesi.
ஸத்து² தே³ஸனங் ஸுத்வா யஸோஜோ ஸங்வேக³ஜாதோ ஸத்³தி⁴ங் அத்தனோ ஸஹாயேஹி ப⁴க³வதோ ஸந்திகே பப்³ப³ஜித்வா பதிரூபே டா²னே வஸந்தோ ஏகதி³வஸங் ஸபரிஸோ ப⁴க³வந்தங் வந்தி³துங் ஜேதவனங் அக³மாஸி. தஸ்ஸ ஆக³மனே ஸேனாஸனபஞ்ஞாபனாதி³னா விஹாரே உச்சாஸத்³த³மஹாஸத்³தோ³ அஹோஸி. தங் ஸுத்வா ‘‘ப⁴க³வா ஸபரிஸங் யஸோஜங் பணாமேஸீ’’தி (உதா³॰ 23) ஸப்³ப³ங் உதா³னே ஆக³தனயேன வேதி³தப்³ப³ங். பணாமிதோ பன ஆயஸ்மா யஸோஜோ கஸாபி⁴ஹதோ ப⁴த்³தோ³ அஸ்ஸாஜானீயோ விய ஸங்விக்³க³மானஸோ ஸத்³தி⁴ங் பரிஸாய வக்³கு³முதா³ய நதி³யா தீரே வஸந்தோ க⁴டெந்தோ வாயமந்தோ விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அந்தோவஸ்ஸேயேவ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.47.32-39) –
Satthu desanaṃ sutvā yasojo saṃvegajāto saddhiṃ attano sahāyehi bhagavato santike pabbajitvā patirūpe ṭhāne vasanto ekadivasaṃ sapariso bhagavantaṃ vandituṃ jetavanaṃ agamāsi. Tassa āgamane senāsanapaññāpanādinā vihāre uccāsaddamahāsaddo ahosi. Taṃ sutvā ‘‘bhagavā saparisaṃ yasojaṃ paṇāmesī’’ti (udā. 23) sabbaṃ udāne āgatanayena veditabbaṃ. Paṇāmito pana āyasmā yasojo kasābhihato bhaddo assājānīyo viya saṃviggamānaso saddhiṃ parisāya vaggumudāya nadiyā tīre vasanto ghaṭento vāyamanto vipassanaṃ vaḍḍhetvā antovasseyeva chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.47.32-39) –
‘‘நக³ரே ப³ந்து⁴மதியா, ஆராமிகோ அஹங் ததா³;
‘‘Nagare bandhumatiyā, ārāmiko ahaṃ tadā;
அத்³த³ஸங் விரஜங் பு³த்³த⁴ங், க³ச்ச²ந்தங் அனிலஞ்ஜஸே.
Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, gacchantaṃ anilañjase.
‘‘லபு³ஜங் ப²லமாதா³ய, பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ஸ்ஸதா³ஸஹங்;
‘‘Labujaṃ phalamādāya, buddhaseṭṭhassadāsahaṃ;
ஆகாஸேவ டி²தோ ஸந்தோ, படிக்³க³ண்ஹி மஹாயஸோ.
Ākāseva ṭhito santo, paṭiggaṇhi mahāyaso.
‘‘வித்திஸஞ்ஜானநோ மய்ஹங், தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுகா²வஹோ;
‘‘Vittisañjānano mayhaṃ, diṭṭhadhammasukhāvaho;
ப²லங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ த³த்வான, விப்பஸன்னேன சேதஸா.
Phalaṃ buddhassa datvāna, vippasannena cetasā.
‘‘அதி⁴க³ஞ்சி²ங் ததா³ பீதிங், விபுலங் ஸுக²முத்தமங்;
‘‘Adhigañchiṃ tadā pītiṃ, vipulaṃ sukhamuttamaṃ;
உப்பஜ்ஜதேவ ரதனங், நிப்³ப³த்தஸ்ஸ தஹிங் தஹிங்.
Uppajjateva ratanaṃ, nibbattassa tahiṃ tahiṃ.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் ப²லங் அத³தி³ங் ததா³;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ப²லதா³னஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ச²ளபி⁴ஞ்ஞங் பன ஸமானங் ஸபரிஸங் ஆயஸ்மந்தங் யஸோஜங் ஸத்தா² பக்கோஸித்வா ஆனேஞ்ஜஸமாபத்தினா படிஸந்தா²ரமகாஸி. ஸோ ஸப்³பே³பி து⁴தங்க³த⁴ம்மே ஸமாதா³ய வத்ததி. தேனஸ்ஸ ஸரீரங் கிஸங் அஹோஸி லூக²ங் து³ப்³ப³ண்ணங், தங் ப⁴க³வா பரமப்பிச்ச²தாய பஸங்ஸந்தோ –
Chaḷabhiññaṃ pana samānaṃ saparisaṃ āyasmantaṃ yasojaṃ satthā pakkositvā āneñjasamāpattinā paṭisanthāramakāsi. So sabbepi dhutaṅgadhamme samādāya vattati. Tenassa sarīraṃ kisaṃ ahosi lūkhaṃ dubbaṇṇaṃ, taṃ bhagavā paramappicchatāya pasaṃsanto –
243.
243.
‘‘காலபப்³ப³ங்க³ஸங்காஸோ , கிஸோ த⁴மனிஸந்த²தோ;
‘‘Kālapabbaṅgasaṅkāso , kiso dhamanisanthato;
மத்தஞ்ஞூ அன்னபானம்ஹி, அதீ³னமானஸோ நரோ’’தி. – பட²மங் கா³த²மாஹ;
Mattaññū annapānamhi, adīnamānaso naro’’ti. – paṭhamaṃ gāthamāha;
தத்த² காலபப்³ப³ங்க³ஸங்காஸோதி மங்ஸூபசயவிக³மேன கிஸது³ஸண்டி²தஸரீராவயவதாய த³ந்திலதாபப்³ப³ஸதி³ஸங்கோ³, தேனாஹ ‘‘கிஸோ த⁴மனிஸந்த²தோ’’தி. கிஸோதி மோனெய்யபடிபதா³பூரணேன கிஸஸரீரோ. த⁴மனிஸந்த²தோதி த⁴மனீஹி ஸந்த²தக³த்தோ அப்பமங்ஸலோஹிததாய பாகடீஹி கண்ட³ரஸிராஹி விததஸரீரோ. மத்தஞ்ஞூதி பரியேஸனபடிக்³க³ஹணபரிபோ⁴க³விஸ்ஸஜ்ஜனேஸு பமாணஞ்ஞூ. அதீ³னமானஸோதி கோஸஜ்ஜாதீ³ஹி அனபி⁴பூ⁴தத்தா அலீனசித்தோ அகுஸீதவுத்தி. நரோதி புரிஸோ, போரிஸஸ்ஸ து⁴ரஸ்ஸ வஹனதோ போரிஸலக்க²ணஸம்பன்னோ புரிஸதோ⁴ரய்ஹோதி அதி⁴ப்பாயோ.
Tattha kālapabbaṅgasaṅkāsoti maṃsūpacayavigamena kisadusaṇṭhitasarīrāvayavatāya dantilatāpabbasadisaṅgo, tenāha ‘‘kiso dhamanisanthato’’ti. Kisoti moneyyapaṭipadāpūraṇena kisasarīro. Dhamanisanthatoti dhamanīhi santhatagatto appamaṃsalohitatāya pākaṭīhi kaṇḍarasirāhi vitatasarīro. Mattaññūti pariyesanapaṭiggahaṇaparibhogavissajjanesu pamāṇaññū. Adīnamānasoti kosajjādīhi anabhibhūtattā alīnacitto akusītavutti. Naroti puriso, porisassa dhurassa vahanato porisalakkhaṇasampanno purisadhorayhoti adhippāyo.
ஏவங் தே²ரோ ஸத்தா²ரா பஸட்டோ² பஸட்ட²பா⁴வானுரூபங் அத்தனோ அதி⁴வாஸனக²ந்திவீரியாரம்ப⁴விவேகாபி⁴ரதிகித்தனமுகே²ன பி⁴க்கூ²னங் த⁴ம்மங் கதெ²ந்தோ –
Evaṃ thero satthārā pasaṭṭho pasaṭṭhabhāvānurūpaṃ attano adhivāsanakhantivīriyārambhavivekābhiratikittanamukhena bhikkhūnaṃ dhammaṃ kathento –
244.
244.
‘‘பு²ட்டோ² ட³ங்ஸேஹி மகஸேஹி, அரஞ்ஞஸ்மிங் ப்³ரஹாவனே;
‘‘Phuṭṭho ḍaṃsehi makasehi, araññasmiṃ brahāvane;
நாகோ³ ஸங்கா³மஸீஸேவ, ஸதோ தத்ராதி⁴வாஸயே.
Nāgo saṅgāmasīseva, sato tatrādhivāsaye.
245.
245.
‘‘யதா² ப்³ரஹ்மா ததா² ஏகோ, யதா² தே³வோ ததா² து³வே;
‘‘Yathā brahmā tathā eko, yathā devo tathā duve;
யதா² கா³மோ ததா² தயோ, கோலாஹலங் ததுத்தரி’’ந்தி. –
Yathā gāmo tathā tayo, kolāhalaṃ tatuttari’’nti. –
இமா த்³வே கா³தா² அபா⁴ஸி.
Imā dve gāthā abhāsi.
தத்த² நாகோ³ ஸங்கா³மஸீஸேவாதி யதா² நாம ஆஜானெய்யோ ஹத்தி²னாகோ³ யுத்³த⁴மண்ட³லே அஸிஸத்திதோமராதி³ப்பஹாரே அதி⁴வாஸெத்வா பரஸேனங் வித்³த⁴ங்ஸேதி, ஏவங் பி⁴க்கு² அரஞ்ஞஸ்மிங் ப்³ரஹாவனே அரஞ்ஞானியங் ட³ங்ஸாதி³பரிஸ்ஸயே ஸதோ ஸம்பஜானோ அதி⁴வாஸெய்ய, அதி⁴வாஸெத்வா ச பா⁴வனாப³லேன மாரப³லங் வித⁴மெய்ய.
Tattha nāgo saṅgāmasīsevāti yathā nāma ājāneyyo hatthināgo yuddhamaṇḍale asisattitomarādippahāre adhivāsetvā parasenaṃ viddhaṃseti, evaṃ bhikkhu araññasmiṃ brahāvane araññāniyaṃ ḍaṃsādiparissaye sato sampajāno adhivāseyya, adhivāsetvā ca bhāvanābalena mārabalaṃ vidhameyya.
யதா² ப்³ரஹ்மாதி யதா² ப்³ரஹ்மா ஏககோ சித்தப்பகோபரஹிதோ ஜா²னஸுகே²ன நிச்சமேவ ஸுகி²தோ விஹரதி ததா² ஏகோதி பி⁴க்கு²பி ஏகோ அது³தியோ விவேகஸுக²மனுப்³ரூஹெந்தோ ஸுக²ங் விஹரதி. ஏகஸ்ஸ ஸாமஞ்ஞஸுக²ங் பணீதந்தி ஹி வுத்தங். ஏதேன ஏகவிஹாரீ பி⁴க்கு² ‘‘ப்³ரஹ்மஸமோ’’தி ஓவாத³ங் தே³தி. யதா² தே³வோ ததா² து³வேதி யதா² தே³வானங் அந்தரந்தரா சித்தப்பகோபோபி ஸியா, ததா² த்³வின்னங் பி⁴க்கூ²னங் ஸஹவாஸே க⁴ட்டனாபி ப⁴வெய்யாதி ஸது³தியவாஸேன பி⁴க்கு² ‘‘தே³வஸமோ’’தி வுத்தோ. யதா² கா³மோ ததா² தயோதி அஸ்மிமேவ பாடே² திண்ணங் பி⁴க்கூ²னங் ஸஹவாஸோ கா³மவாஸஸதி³ஸோ விவேகவாஸோ ந ஹோதீதி அதி⁴ப்பாயோ . கோலாஹலங் ததுத்தரிந்தி ததோ தயதோ உபரி ச ப³ஹூனங் ஸங்வாஸோ கோலாஹலங் உச்சாஸத்³த³மஹாஸத்³த³மஹாஜனஸன்னிபாதஸதி³ஸோ, தஸ்மா ஏகவிஹாரினா ப⁴விதப்³ப³ந்தி அதி⁴ப்பாயோதி.
Yathā brahmāti yathā brahmā ekako cittappakoparahito jhānasukhena niccameva sukhito viharati tathā ekoti bhikkhupi eko adutiyo vivekasukhamanubrūhento sukhaṃ viharati. Ekassa sāmaññasukhaṃ paṇītanti hi vuttaṃ. Etena ekavihārī bhikkhu ‘‘brahmasamo’’ti ovādaṃ deti. Yathā devo tathā duveti yathā devānaṃ antarantarā cittappakopopi siyā, tathā dvinnaṃ bhikkhūnaṃ sahavāse ghaṭṭanāpi bhaveyyāti sadutiyavāsena bhikkhu ‘‘devasamo’’ti vutto. Yathā gāmo tathā tayoti asmimeva pāṭhe tiṇṇaṃ bhikkhūnaṃ sahavāso gāmavāsasadiso vivekavāso na hotīti adhippāyo . Kolāhalaṃ tatuttarinti tato tayato upari ca bahūnaṃ saṃvāso kolāhalaṃ uccāsaddamahāsaddamahājanasannipātasadiso, tasmā ekavihārinā bhavitabbanti adhippāyoti.
யஸோஜத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Yasojattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 9. யஸோஜத்தே²ரகா³தா² • 9. Yasojattheragāthā