Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤਂ
4. Yassaṃdisaṃsuttaṃ
੧੩੪. ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਾਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸਂ ਯਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ વਿਹਰਤਿ, ਸਕਸ੍ਮਿਂਯੇવ વਿਜਿਤੇ વਿਹਰਤਿ।
134. ‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rājā khattiyo muddhāvasitto yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, sakasmiṃyeva vijite viharati.
‘‘ਕਤਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਾਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਹੋਤਿ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ, ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ, ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ; ਅਡ੍ਢੋ ਹੋਤਿ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ; ਬਲવਾ ਖੋ ਪਨ ਹੋਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਸ੍ਸવਾਯ ਓવਾਦਪਟਿਕਰਾਯ; ਪਰਿਣਾਯਕੋ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਟਿਬਲੋ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ; ਤਸ੍ਸਿਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ ਯਸਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਯਸਪਞ੍ਚਮੇਨ 1 ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਸ੍ਸਂ ਯਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ વਿਹਰਤਿ, ਸਕਸ੍ਮਿਂਯੇવ વਿਜਿਤੇ વਿਹਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਹੋਤਿ વਿਜਿਤਾવੀਨਂ।
‘‘Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, rājā khattiyo muddhāvasitto ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; aḍḍho hoti mahaddhano mahābhogo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; balavā kho pana hoti caturaṅginiyā senāya samannāgato assavāya ovādapaṭikarāya; pariṇāyako kho panassa hoti paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ; tassime cattāro dhammā yasaṃ paripācenti. So iminā yasapañcamena 2 dhammena samannāgato yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, sakasmiṃyeva vijite viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti vijitāvīnaṃ.
‘‘ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਸ੍ਸਂ ਯਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ વਿਹਰਤਿ, વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋવ 3 વਿਹਰਤਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ વਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾવੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ – ਰਾਜਾવ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ; ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤਧਰੋ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋ, ਯੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਭਿવਦਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਰੂਪਾਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਧਾਤਾ વਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ – ਰਾਜਾવ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ; ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ વਿਹਰਤਿ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਥਾਮવਾ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ – ਰਾਜਾવ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਬਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ; ਪਞ੍ਞવਾ ਹੋਤਿ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ – ਰਾਜਾવ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਣਾਯਕਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ; ਤਸ੍ਸਿਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਧਮ੍ਮਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ । ਸੋ ਇਮਿਨਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਞ੍ਚਮੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯਸ੍ਸਂ ਯਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ વਿਹਰਤਿ વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋવ વਿਹਰਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਹੋਤਿ વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati, vimuttacittova 4 viharati. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu – rājāva khattiyo muddhāvasitto jātisampanno; bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā – rājāva khattiyo muddhāvasitto aḍḍho mahaddhano mahābhogo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro; āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu – rājāva khattiyo muddhāvasitto balasampanno; paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā – rājāva khattiyo muddhāvasitto pariṇāyakasampanno; tassime cattāro dhammā vimuttiṃ paripācenti . So iminā vimuttipañcamena dhammena samannāgato yassaṃ yassaṃ disāyaṃ viharati vimuttacittova viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti vimuttacittāna’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā