| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā
੧੩੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਉਭਤੋਤਿ ਦ੍વੀਹਿਪਿ ਪਕ੍ਖੇਹਿ। ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਮਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਾਤੁਮਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਮਾਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ। ਪਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਪਿਤੁਪਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਪਿਤਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ। ਸੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ। ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋਤਿ ਸਂਸੁਦ੍ਧਾਯ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ‘‘ਸਮવੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੋਧਾਤੁ ਗਹਣੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਿਤੁਪਿਤਾ ਪਿਤਾਮਹੋ, ਪਿਤਾਮਹਸ੍ਸ ਯੁਗਂ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ। ਯੁਗਨ੍ਤਿ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਭਿਲਾਪਮਤ੍ਤਮੇવ ਚੇਤਂ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਪਿਤਾਮਹੋਯੇવ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ। ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸਾ ਪਿਤਾਮਹਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਗਹਿਤਾ। ਏવਂ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਤਾવ ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ, ਅਥ વਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਪਨੇਥ ਏਤਂ, ਕਿਂ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨવਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ। ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋਤਿ ਨ ਉਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਨ ਅਕ੍ਕੋਸਂ વਾ ਨਿਨ੍ਦਂ વਾ ਪਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬੋ। ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ? ਜਾਤਿવਾਦੇਨ, ‘‘ਇਤਿਪਿ ਹੀਨਜਾਤਿਕੋ ਏਸੋ’’ਤਿ ਏવਰੂਪੇਨ વਚਨੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
134. Catutthe ubhatoti dvīhipi pakkhehi. Mātito ca pitito cāti yassa hi mātā khattiyā, mātumātā khattiyā, tassāpi mātā khattiyā. Pitā khattiyo, pitupitā khattiyo, tassapi pitā khattiyo. So ubhato sujāto mātito ca pitito ca. Saṃsuddhagahaṇikoti saṃsuddhāya mātukucchiyā samannāgato. ‘‘Samavepākiniyā gahaṇiyā’’ti ettha pana kammajatejodhātu gahaṇīti vuccati. Yāva sattamā pitāmahayugāti ettha pitupitā pitāmaho, pitāmahassa yugaṃ pitāmahayugaṃ. Yuganti āyuppamāṇaṃ vuccati. Abhilāpamattameva cetaṃ, atthato pana pitāmahoyeva pitāmahayugaṃ. Tato uddhaṃ sabbepi pubbapurisā pitāmahaggahaṇeneva gahitā. Evaṃ yāva sattamo puriso, tāva saṃsuddhagahaṇiko, atha vā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādenāti dasseti. Akkhittoti ‘‘apanetha etaṃ, kiṃ iminā’’ti evaṃ akkhitto anavakkhitto. Anupakkuṭṭhoti na upakkuṭṭho na akkosaṃ vā nindaṃ vā pattapubbo. Kena kāraṇenāti? Jātivādena, ‘‘itipi hīnajātiko eso’’ti evarūpena vacanenāti attho.
ਅਡ੍ਢੋਤਿਆਦੀਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਨ વਿਭવੇਨ ਅਡ੍ਢੋ ਹੋਤਿ। ਇਧ ਪਨ ਨ ਕੇવਲਂ ਅਡ੍ਢੋਯੇવ, ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਤਾ ਅਪਰਿਮਾਣਸਙ੍ਖੇਨ ਧਨੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣવਸੇਨ ਮਹਨ੍ਤਾ ਉਲ਼ਾਰਾ ਭੋਗਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਭੋਗੋ। ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋਤਿ ਕੋਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਂ, ਨਿਦਹਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤੇਨ ਧਨੇਨ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸੋ, ਧਞ੍ਞੇਨ ਚ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਕੋਸੋ ਹਤ੍ਥੀ ਅਸ੍ਸਾ ਰਥਾ ਰਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਿવਿਧਂ ਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਧਨਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ ਧਞ੍ਞਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਂ વਤ੍ਥਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਕੋਸਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰੋ। ਅਸ੍ਸવਾਯਾਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਧਨਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੇਨਾ ਨ ਸੁਣਾਤਿ, ਸਾ ਅਨਸ੍ਸવਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੁਣਾਤਿਯੇવ, ਅਯਂ ਅਸ੍ਸવਾ ਨਾਮ। ਓવਾਦਪਟਿਕਰਾਯਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ વੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ, ਇਦਂ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਓવਾਦਕਰਾਯ। ਪਣ੍ਡਿਤੋਤਿ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਬ੍ਯਤ੍ਤੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾવੇਯ੍ਯਤ੍ਤਿਯੇਨ ਯੁਤ੍ਤੋ। ਮੇਧਾવੀਤਿ ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਪਟਿਬਲੋਤਿ ਸਮਤ੍ਥੋ। ਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਨ੍ਤਿ વਡ੍ਢਿਅਤ੍ਥੇ ਚਿਨ੍ਤੇਤੁਂ। ਸੋ ਹਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਅਤ੍ਥવਸੇਨੇવ ‘‘ਅਤੀਤੇਪਿ ਏવਂ ਅਹੇਸੁਂ, ਅਨਾਗਤੇਪਿ ਏવਂ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤਿ। વਿਜਿਤਾવੀਨਨ੍ਤਿ વਿਜਿਤવਿਜਯਾਨਂ, ਮਹਨ੍ਤੇਨ વਾ વਿਜਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ। વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ વਿਮੁਤ੍ਤੀਹਿ વਿਮੁਤ੍ਤਮਾਨਸਾਨਂ।
Aḍḍhotiādīsu yo koci attano santakena vibhavena aḍḍho hoti. Idha pana na kevalaṃ aḍḍhoyeva, mahaddhano mahatā aparimāṇasaṅkhena dhanena samannāgatoti attho. Pañcakāmaguṇavasena mahantā uḷārā bhogā assāti mahābhogo. Paripuṇṇakosakoṭṭhāgāroti koso vuccati bhaṇḍāgāraṃ, nidahitvā ṭhapitena dhanena paripuṇṇakoso, dhaññena ca paripuṇṇakoṭṭhāgāroti attho. Atha vā catubbidho koso hatthī assā rathā raṭṭhanti, tividhaṃ koṭṭhāgāraṃ dhanakoṭṭhāgāraṃ dhaññakoṭṭhāgāraṃ vatthakoṭṭhāgāranti. Taṃ sabbampi paripuṇṇamassāti paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro. Assavāyāti kassaci bahumpi dhanaṃ dentassa senā na suṇāti, sā anassavā nāma hoti. Kassaci adentassāpi suṇātiyeva, ayaṃ assavā nāma. Ovādapaṭikarāyāti ‘‘idaṃ vo kattabba, idaṃ na kattabba’’nti dinnaovādakarāya. Paṇḍitoti paṇḍiccena samannāgato. Byattoti paññāveyyattiyena yutto. Medhāvīti ṭhānuppattikapaññāya samannāgato. Paṭibaloti samattho. Atthe cintetunti vaḍḍhiatthe cintetuṃ. So hi paccuppannaatthavaseneva ‘‘atītepi evaṃ ahesuṃ, anāgatepi evaṃ bhavissantī’’ti cinteti. Vijitāvīnanti vijitavijayānaṃ, mahantena vā vijayena samannāgatānaṃ. Vimuttacittānanti pañcahi vimuttīhi vimuttamānasānaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Yassaṃdisaṃsuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੪. ਯਸ੍ਸਂਦਿਸਂਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Yassaṃdisaṃsuttavaṇṇanā
