Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
11. යවකලාපිසුත්තං
11. Yavakalāpisuttaṃ
248. ‘‘සෙය්යථාපි , භික්ඛවෙ, යවකලාපී චාතුමහාපථෙ නික්ඛිත්තා අස්ස. අථ ඡ පුරිසා ආගච්ඡෙය්යුං බ්යාභඞ්ගිහත්ථා. තෙ යවකලාපිං ඡහි බ්යාභඞ්ගීහි හනෙය්යුං. එවඤ්හි සා, භික්ඛවෙ, යවකලාපී සුහතා අස්ස ඡහි බ්යාභඞ්ගීහි හඤ්ඤමානා. අථ සත්තමො පුරිසො ආගච්ඡෙය්ය බ්යාභඞ්ගිහත්ථො. සො තං යවකලාපිං සත්තමාය බ්යාභඞ්ගියා හනෙය්ය. එවඤ්හි සා භික්ඛවෙ, යවකලාපී සුහතතරා අස්ස, සත්තමාය බ්යාභඞ්ගියා හඤ්ඤමානා. එවමෙව ඛො, භික්ඛවෙ, අස්සුතවා පුථුජ්ජනො චක්ඛුස්මිං හඤ්ඤති මනාපාමනාපෙහි රූපෙහි…පෙ.… ජිව්හාය හඤ්ඤති මනාපාමනාපෙහි රසෙහි…පෙ.… මනස්මිං හඤ්ඤති මනාපාමනාපෙහි ධම්මෙහි. සචෙ සො, භික්ඛවෙ, අස්සුතවා පුථුජ්ජනො ආයතිං පුනබ්භවාය චෙතෙති, එවඤ්හි සො, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසො සුහතතරො හොති, සෙය්යථාපි සා යවකලාපී සත්තමාය බ්යාභඞ්ගියා හඤ්ඤමානා.
248. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, yavakalāpī cātumahāpathe nikkhittā assa. Atha cha purisā āgaccheyyuṃ byābhaṅgihatthā. Te yavakalāpiṃ chahi byābhaṅgīhi haneyyuṃ. Evañhi sā, bhikkhave, yavakalāpī suhatā assa chahi byābhaṅgīhi haññamānā. Atha sattamo puriso āgaccheyya byābhaṅgihattho. So taṃ yavakalāpiṃ sattamāya byābhaṅgiyā haneyya. Evañhi sā bhikkhave, yavakalāpī suhatatarā assa, sattamāya byābhaṅgiyā haññamānā. Evameva kho, bhikkhave, assutavā puthujjano cakkhusmiṃ haññati manāpāmanāpehi rūpehi…pe… jivhāya haññati manāpāmanāpehi rasehi…pe… manasmiṃ haññati manāpāmanāpehi dhammehi. Sace so, bhikkhave, assutavā puthujjano āyatiṃ punabbhavāya ceteti, evañhi so, bhikkhave, moghapuriso suhatataro hoti, seyyathāpi sā yavakalāpī sattamāya byābhaṅgiyā haññamānā.
‘‘භූතපුබ්බං, භික්ඛවෙ, දෙවාසුරසඞ්ගාමො සමුපබ්යූළ්හො 1 අහොසි. අථ ඛො, භික්ඛවෙ, වෙපචිත්ති අසුරින්දො අසුරෙ ආමන්තෙසි – ‘සචෙ, මාරිසා, දෙවාසුරසඞ්ගාමෙ සමුපබ්යූළ්හෙ අසුරා ජිනෙය්යුං දෙවා පරාජිනෙය්යුං, යෙන නං සක්කං දෙවානමින්දං කණ්ඨපඤ්චමෙහි බන්ධනෙහි බන්ධිත්වා මම සන්තිකෙ ආනෙය්යාථ අසුරපුර’න්ති. සක්කොපි ඛො, භික්ඛවෙ, දෙවානමින්දො දෙවෙ තාවතිංසෙ ආමන්තෙසි – ‘සචෙ, මාරිසා, දෙවාසුරසඞ්ගාමෙ සමුපබ්යූළ්හෙ දෙවා ජිනෙය්යුං අසුරා පරාජිනෙය්යුං, යෙන නං වෙපචිත්තිං අසුරින්දං කණ්ඨපඤ්චමෙහි බන්ධනෙහි බන්ධිත්වා මම සන්තිකෙ ආනෙය්යාථ සුධම්මං දෙවසභ’න්ති. තස්මිං ඛො පන, භික්ඛවෙ, සඞ්ගාමෙ දෙවා ජිනිංසු, අසුරා පරාජිනිංසු . අථ ඛො, භික්ඛවෙ, දෙවා තාවතිංසා වෙපචිත්තිං අසුරින්දං කණ්ඨපඤ්චමෙහි බන්ධනෙහි බන්ධිත්වා සක්කස්ස දෙවානමින්දස්ස සන්තිකෙ ආනෙසුං සුධම්මං දෙවසභං. තත්ර සුදං, භික්ඛවෙ, වෙපචිත්ති අසුරින්දො කණ්ඨපඤ්චමෙහි බන්ධනෙහි බද්ධො 2 හොති. යදා ඛො, භික්ඛවෙ, වෙපචිත්තිස්ස අසුරින්දස්ස එවං හොති – ‘ධම්මිකා ඛො දෙවා, අධම්මිකා අසුරා , ඉධෙව දානාහං දෙවපුරං ගච්ඡාමී’ති. අථ කණ්ඨපඤ්චමෙහි බන්ධනෙහි මුත්තං අත්තානං සමනුපස්සති, දිබ්බෙහි ච පඤ්චහි කාමගුණෙහි සමප්පිතො සමඞ්ගීභූතො පරිචාරෙති. යදා ච ඛො, භික්ඛවෙ, වෙපචිත්තිස්ස අසුරින්දස්ස එවං හොති – ‘ධම්මිකා ඛො අසුරා, අධම්මිකා දෙවා, තත්ථෙව දානාහං අසුරපුරං ගමිස්සාමී’ති, අථ කණ්ඨපඤ්චමෙහි බන්ධනෙහි බද්ධං අත්තානං සමනුපස්සති. දිබ්බෙහි ච පඤ්චහි කාමගුණෙහි පරිහායති. එවං සුඛුමං ඛො, භික්ඛවෙ, වෙපචිත්තිබන්ධනං. තතො සුඛුමතරං මාරබන්ධනං. මඤ්ඤමානො ඛො, භික්ඛවෙ, බද්ධො මාරස්ස, අමඤ්ඤමානො මුත්තො පාපිමතො.
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, devāsurasaṅgāmo samupabyūḷho 3 ahosi. Atha kho, bhikkhave, vepacitti asurindo asure āmantesi – ‘sace, mārisā, devāsurasaṅgāme samupabyūḷhe asurā jineyyuṃ devā parājineyyuṃ, yena naṃ sakkaṃ devānamindaṃ kaṇṭhapañcamehi bandhanehi bandhitvā mama santike āneyyātha asurapura’nti. Sakkopi kho, bhikkhave, devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘sace, mārisā, devāsurasaṅgāme samupabyūḷhe devā jineyyuṃ asurā parājineyyuṃ, yena naṃ vepacittiṃ asurindaṃ kaṇṭhapañcamehi bandhanehi bandhitvā mama santike āneyyātha sudhammaṃ devasabha’nti. Tasmiṃ kho pana, bhikkhave, saṅgāme devā jiniṃsu, asurā parājiniṃsu . Atha kho, bhikkhave, devā tāvatiṃsā vepacittiṃ asurindaṃ kaṇṭhapañcamehi bandhanehi bandhitvā sakkassa devānamindassa santike ānesuṃ sudhammaṃ devasabhaṃ. Tatra sudaṃ, bhikkhave, vepacitti asurindo kaṇṭhapañcamehi bandhanehi baddho 4 hoti. Yadā kho, bhikkhave, vepacittissa asurindassa evaṃ hoti – ‘dhammikā kho devā, adhammikā asurā , idheva dānāhaṃ devapuraṃ gacchāmī’ti. Atha kaṇṭhapañcamehi bandhanehi muttaṃ attānaṃ samanupassati, dibbehi ca pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti. Yadā ca kho, bhikkhave, vepacittissa asurindassa evaṃ hoti – ‘dhammikā kho asurā, adhammikā devā, tattheva dānāhaṃ asurapuraṃ gamissāmī’ti, atha kaṇṭhapañcamehi bandhanehi baddhaṃ attānaṃ samanupassati. Dibbehi ca pañcahi kāmaguṇehi parihāyati. Evaṃ sukhumaṃ kho, bhikkhave, vepacittibandhanaṃ. Tato sukhumataraṃ mārabandhanaṃ. Maññamāno kho, bhikkhave, baddho mārassa, amaññamāno mutto pāpimato.
‘‘‘අස්මී’ති, භික්ඛවෙ, මඤ්ඤිතමෙතං, ‘අයමහමස්මී’ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘න භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘රූපී භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘අරූපී භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘සඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘අසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං, ‘නෙවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති මඤ්ඤිතමෙතං. මඤ්ඤිතං, භික්ඛවෙ, රොගො, මඤ්ඤිතං ගණ්ඩො, මඤ්ඤිතං සල්ලං. තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, ‘අමඤ්ඤමානෙන 5 චෙතසා විහරිස්සාමා’ති – එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බං.
‘‘‘Asmī’ti, bhikkhave, maññitametaṃ, ‘ayamahamasmī’ti maññitametaṃ, ‘bhavissa’nti maññitametaṃ, ‘na bhavissa’nti maññitametaṃ, ‘rūpī bhavissa’nti maññitametaṃ, ‘arūpī bhavissa’nti maññitametaṃ, ‘saññī bhavissa’nti maññitametaṃ, ‘asaññī bhavissa’nti maññitametaṃ, ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’nti maññitametaṃ. Maññitaṃ, bhikkhave, rogo, maññitaṃ gaṇḍo, maññitaṃ sallaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, ‘amaññamānena 6 cetasā viharissāmā’ti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
‘‘‘අස්මී’ති, භික්ඛවෙ, ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘අයමහමස්මී’ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘න භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘රූපී භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘අරූපී භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘සඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘අසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං, ‘නෙවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති ඉඤ්ජිතමෙතං. ඉඤ්ජිතං, භික්ඛවෙ , රොගො, ඉඤ්ජිතං ගණ්ඩො, ඉඤ්ජිතං සල්ලං. තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, ‘අනිඤ්ජමානෙන 7 චෙතසා විහරිස්සාමා’ති – එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බං.
‘‘‘Asmī’ti, bhikkhave, iñjitametaṃ, ‘ayamahamasmī’ti iñjitametaṃ, ‘bhavissa’nti iñjitametaṃ, ‘na bhavissa’nti iñjitametaṃ, ‘rūpī bhavissa’nti iñjitametaṃ, ‘arūpī bhavissa’nti iñjitametaṃ, ‘saññī bhavissa’nti iñjitametaṃ, ‘asaññī bhavissa’nti iñjitametaṃ, ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’nti iñjitametaṃ. Iñjitaṃ, bhikkhave , rogo, iñjitaṃ gaṇḍo, iñjitaṃ sallaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, ‘aniñjamānena 8 cetasā viharissāmā’ti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
‘‘‘අස්මී’ති , භික්ඛවෙ, ඵන්දිතමෙතං, ‘අයමහමස්මී’ති ඵන්දිතමෙතං, ‘භවිස්ස’න්ති…පෙ.… ‘න භවිස්ස’න්ති… ‘රූපී භවිස්ස’න්ති… ‘අරූපී භවිස්ස’න්ති… ‘සඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති… ‘අසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති… ‘නෙවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති ඵන්දිතමෙතං. ඵන්දිතං, භික්ඛවෙ, රොගො, ඵන්දිතං ගණ්ඩො, ඵන්දිතං සල්ලං. තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, ‘අඵන්දමානෙන 9 චෙතසා විහරිස්සාමා’ති – එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බං.
‘‘‘Asmī’ti , bhikkhave, phanditametaṃ, ‘ayamahamasmī’ti phanditametaṃ, ‘bhavissa’nti…pe… ‘na bhavissa’nti… ‘rūpī bhavissa’nti… ‘arūpī bhavissa’nti… ‘saññī bhavissa’nti… ‘asaññī bhavissa’nti… ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’nti phanditametaṃ. Phanditaṃ, bhikkhave, rogo, phanditaṃ gaṇḍo, phanditaṃ sallaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, ‘aphandamānena 10 cetasā viharissāmā’ti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
‘‘‘අස්මී’ති, භික්ඛවෙ, පපඤ්චිතමෙතං, ‘අයමහමස්මී’ති පපඤ්චිතමෙතං, ‘භවිස්ස’න්ති…පෙ.… ‘න භවිස්ස’න්ති… ‘රූපී භවිස්ස’න්ති… ‘අරූපී භවිස්ස’න්ති… ‘සඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති… ‘අසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති… ‘නෙවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති පපඤ්චිතමෙතං . පපඤ්චිතං, භික්ඛවෙ, රොගො, පපඤ්චිතං ගණ්ඩො, පපඤ්චිතං සල්ලං. තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, ‘නිප්පපඤ්චෙන චෙතසා විහරිස්සාමා’ති – එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බං.
‘‘‘Asmī’ti, bhikkhave, papañcitametaṃ, ‘ayamahamasmī’ti papañcitametaṃ, ‘bhavissa’nti…pe… ‘na bhavissa’nti… ‘rūpī bhavissa’nti… ‘arūpī bhavissa’nti… ‘saññī bhavissa’nti… ‘asaññī bhavissa’nti… ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’nti papañcitametaṃ . Papañcitaṃ, bhikkhave, rogo, papañcitaṃ gaṇḍo, papañcitaṃ sallaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, ‘nippapañcena cetasā viharissāmā’ti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
‘‘‘අස්මී’ති, භික්ඛවෙ, මානගතමෙතං, ‘අයමහමස්මී’ති මානගතමෙතං, ‘භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං, ‘න භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං, ‘රූපී භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං, ‘අරූපී භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං, ‘සඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං, ‘අසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං, ‘නෙවසඤ්ඤීනාසඤ්ඤී භවිස්ස’න්ති මානගතමෙතං. මානගතං, භික්ඛවෙ, රොගො, මානගතං ගණ්ඩො, මානගතං සල්ලං. තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, ‘නිහතමානෙන චෙතසා විහරිස්සාමා’ති – එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බ’’න්ති. එකාදසමං.
‘‘‘Asmī’ti, bhikkhave, mānagatametaṃ, ‘ayamahamasmī’ti mānagatametaṃ, ‘bhavissa’nti mānagatametaṃ, ‘na bhavissa’nti mānagatametaṃ, ‘rūpī bhavissa’nti mānagatametaṃ, ‘arūpī bhavissa’nti mānagatametaṃ, ‘saññī bhavissa’nti mānagatametaṃ, ‘asaññī bhavissa’nti mānagatametaṃ, ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’nti mānagatametaṃ. Mānagataṃ, bhikkhave, rogo, mānagataṃ gaṇḍo, mānagataṃ sallaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, ‘nihatamānena cetasā viharissāmā’ti – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Ekādasamaṃ.
ආසීවිසවග්ගො එකූනවීසතිමො.
Āsīvisavaggo ekūnavīsatimo.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
ආසීවිසො රථො කුම්මො, ද්වෙ දාරුක්ඛන්ධා අවස්සුතො;
Āsīviso ratho kummo, dve dārukkhandhā avassuto;
දුක්ඛධම්මා කිංසුකා වීණා, ඡප්පාණා යවකලාපීති.
Dukkhadhammā kiṃsukā vīṇā, chappāṇā yavakalāpīti.
සළායතනවග්ගෙ චතුත්ථපණ්ණාසකො සමත්තො.
Saḷāyatanavagge catutthapaṇṇāsako samatto.
තස්ස වග්ගුද්දානං –
Tassa vagguddānaṃ –
නන්දික්ඛයො සට්ඨිනයො, සමුද්දො උරගෙන ච;
Nandikkhayo saṭṭhinayo, samuddo uragena ca;
චතුපණ්ණාසකා එතෙ, නිපාතෙසු පකාසිතාති.
Catupaṇṇāsakā ete, nipātesu pakāsitāti.
සළායතනසංයුත්තං සමත්තං.
Saḷāyatanasaṃyuttaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 11. යවකලාපිසුත්තවණ්ණනා • 11. Yavakalāpisuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 11. යවකලාපිසුත්තවණ්ණනා • 11. Yavakalāpisuttavaṇṇanā