Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    11. යවකලාපිසුත්‌තවණ්‌ණනා

    11. Yavakalāpisuttavaṇṇanā

    248. යවපුඤ්‌ජො සුපරිපක්‌කයවසමුදායො. කාජහත්‌ථාති දණ්‌ඩහත්‌ථා. පොථෙය්‍යුන්‌ති යථා යවසඞ්‌ඛාතං ධඤ්‌ඤං වණ්‌ටතො මුච්‌චති, එවං පොථෙය්‍යුං. යවෙ සාවෙත්‌වාති යවසීසතො යවෙ පොථනෙන මොචෙත්‌වා විවෙචෙත්‌වා.

    248.Yavapuñjo suparipakkayavasamudāyo. Kājahatthāti daṇḍahatthā. Potheyyunti yathā yavasaṅkhātaṃ dhaññaṃ vaṇṭato muccati, evaṃ potheyyuṃ. Yave sāvetvāti yavasīsato yave pothanena mocetvā vivecetvā.

    චතුමහාපථො විය ඡ ආයතනානි ආරම්‌මණදණ්‌ඩකෙහි හනනට්‌ඨානත්‌තා. යවකලාපී විය සත්‌තො තෙහි හඤ්‌ඤමානත්‌තා. ඡ බ්‍යාභඞ්‌ගියො විය සභාවතො ඡධාපි පච්‌චෙකං ඉට්‌ඨානිට්‌ඨමජ්‌ඣත්‌තවසෙන අට්‌ඨාරස ආරම්‌මණානි යවකලාපට්‌ඨානියස්‌ස සත්‌තස්‌ස හනනතො. භවපත්‌ථනාය අපරාපරුප්‌පත්‌තිං සන්‌ධාය ‘‘භවපත්‌ථනා කිලෙසා’’ති බහුවචනනිද්‌දෙසො. භවපත්‌ථනා ච තස්‌ස පච්‌චයභූතා කිලෙසා චාති භවපත්‌ථනාකිලෙසාති එවං වා එත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. යස්‌මා සත්‌තානං වට්‌ටදුක්‌ඛං නාම සබ්‌බම්‌පි තං භවපත්‌ථනාමූලකං, තස්‌මා වුත්‌තං ‘‘එවං සත්‌තා’’තිආදි. භවපත්‌ථනකිලෙසාති ච භවපත්‌ථනාමූලකං කිලෙසං.

    Catumahāpatho viya cha āyatanāni ārammaṇadaṇḍakehi hananaṭṭhānattā. Yavakalāpī viya satto tehi haññamānattā. Cha byābhaṅgiyo viya sabhāvato chadhāpi paccekaṃ iṭṭhāniṭṭhamajjhattavasena aṭṭhārasa ārammaṇāni yavakalāpaṭṭhāniyassa sattassa hananato. Bhavapatthanāya aparāparuppattiṃ sandhāya ‘‘bhavapatthanā kilesā’’ti bahuvacananiddeso. Bhavapatthanā ca tassa paccayabhūtā kilesā cāti bhavapatthanākilesāti evaṃ vā ettha attho daṭṭhabbo. Yasmā sattānaṃ vaṭṭadukkhaṃ nāma sabbampi taṃ bhavapatthanāmūlakaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘evaṃ sattā’’tiādi. Bhavapatthanakilesāti ca bhavapatthanāmūlakaṃ kilesaṃ.

    භුම්‌මන්‌ති සමීපත්‌ථෙ භුම්‌මං. තෙනාහ ‘‘සුධම්‌මාය ද්‌වාරෙ’’ති. න කතන්‌ති දුක්‌ඛුප්‌පාදනං න කතං. නවගූථසූකරං වියාති නවගූථභක්‌ඛසූකරං විය. චිත්‌තෙනෙවාති යො බජ්‌ඣති, තස්‌ස චිත්‌තෙනෙව . තස්‌මාති යස්‌මා වෙපචිත්‌තිබන්‌ධනස්‌ස බන්‌ධනමුච්‌චනං විය, තස්‌මා ‘‘වෙපචිත්‌තිබන්‌ධන’’න්‌ති වුත්‌තං. ඤාණමොක්‌ඛං බන්‌ධනන්‌ති ඤාණෙන මුච්‌චනං බන්‌ධනං.

    Bhummanti samīpatthe bhummaṃ. Tenāha ‘‘sudhammāya dvāre’’ti. Na katanti dukkhuppādanaṃ na kataṃ. Navagūthasūkaraṃ viyāti navagūthabhakkhasūkaraṃ viya. Cittenevāti yo bajjhati, tassa citteneva . Tasmāti yasmā vepacittibandhanassa bandhanamuccanaṃ viya, tasmā ‘‘vepacittibandhana’’nti vuttaṃ. Ñāṇamokkhaṃ bandhananti ñāṇena muccanaṃ bandhanaṃ.

    මඤ්‌ඤමානොති පරිකප්‌පිතතණ්‌හාවසෙන ‘‘එතං මමා’’ති, දිට්‌ඨිවසෙන ‘‘එසො මෙ අත්‌තා’’ති, මානවසෙන ‘‘එසොහමස්‌මී’’ති මඤ්‌ඤන්‌තො. ඛන්‌ධවිනිමුත්‌තස්‌ස මඤ්‌ඤමානවත්‌ථුනො අභාවා ‘‘ඛන්‌ධෙ මඤ්‌ඤන්‌තො’’ති වුත්‌තං. එතන්‌ති ‘‘මාරස්‌සා’’ති එතං සාමිවචනං. කිලෙසමාරෙන බද්‌ධොති කිලෙසමාරෙන තෙනෙව කිලෙසබන්‌ධනෙන බද්‌ධො. මුත්‌තොති එත්‌ථාපි එසෙව නයො.

    Maññamānoti parikappitataṇhāvasena ‘‘etaṃ mamā’’ti, diṭṭhivasena ‘‘eso me attā’’ti, mānavasena ‘‘esohamasmī’’ti maññanto. Khandhavinimuttassa maññamānavatthuno abhāvā ‘‘khandhe maññanto’’ti vuttaṃ. Etanti ‘‘mārassā’’ti etaṃ sāmivacanaṃ. Kilesamārena baddhoti kilesamārena teneva kilesabandhanena baddho. Muttoti etthāpi eseva nayo.

    තණ්‌හාමඤ්‌ඤනාය සති දිට්‌ඨිමානමඤ්‌ඤනානං පසඞ්‌ගො එව නත්‌ථීති යථා ‘‘අස්‌මී’’ති පදෙන දිට්‌ඨිමානමඤ්‌ඤනා වුත්‌තා හොන්‌ති, එවං තණ්‌හාමඤ්‌ඤිතාපීති වුත්‌තං ‘‘අස්‌මීති පදෙන තණ්‌හාමඤ්‌ඤිතං වුත්‌ත’’න්‌ති. අයමහමස්‌මීති පදෙන දිට්‌ඨිමඤ්‌ඤිතන්‌ති එතරහි ලබ්‌භමානදිට්‌ඨිවත්‌ථුවසෙනෙව. භවිස්‌සන්‌ති අනාගතදිට්‌ඨිවත්‌ථුපරිකප්‌පනවසෙනෙව දිට්‌ඨිමඤ්‌ඤිතං. යෙභුය්‍යෙන හි අනාගතාලිඞ්‌ගනා සස්‌සතදිට්‌ඨි. උච්‌ඡෙදවසෙන දිට්‌ඨිමඤ්‌ඤිතමෙවාති ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධො. රූපීතිආදීනි පදානි. සස්‌සතස්‌සෙවාති සස්‌සතගාහස්‌සෙව පභෙදදීපනානි. යස්‌මා මඤ්‌ඤිතං ආබාධවසෙන රොගො, අන්‌තොදොසවසෙන ගණ්‌ඩො, අඞ්‌ගනිකන්‌තවසෙන සල්‌ලං, තස්‌මා ඉමෙහි තණ්‌හාදීහි කිලෙසෙහි පාකටචලනවසෙන ඉඤ්‌ජන්‌ති චෙව, අපාකටසඤ්‌චලනවසෙන ඵන්‌දන්‌ති ච. පපඤ්‌චිතං සංසාරෙ චිරායනං දට්‌ඨබ්‌බං, ඛන්‌ධසන්‌තානස්‌ස වා විත්‌ථාරණං. පමත්‌තාකාරප්‌පත්‌තා මුච්‌ඡනාකාරප්‌පත්‌තා. තෙසන්‌ති තණ්‌හාදිට්‌ඨිකිලෙසානං. ආකාරදස්‌සනත්‌ථන්‌ති පවත්‌තිආකාරදස්‌සනත්‌ථං.

    Taṇhāmaññanāya sati diṭṭhimānamaññanānaṃ pasaṅgo eva natthīti yathā ‘‘asmī’’ti padena diṭṭhimānamaññanā vuttā honti, evaṃ taṇhāmaññitāpīti vuttaṃ ‘‘asmīti padena taṇhāmaññitaṃ vutta’’nti. Ayamahamasmīti padena diṭṭhimaññitanti etarahi labbhamānadiṭṭhivatthuvaseneva. Bhavissanti anāgatadiṭṭhivatthuparikappanavaseneva diṭṭhimaññitaṃ. Yebhuyyena hi anāgatāliṅganā sassatadiṭṭhi. Ucchedavasena diṭṭhimaññitamevāti ānetvā sambandho. Rūpītiādīni padāni. Sassatassevāti sassatagāhasseva pabhedadīpanāni. Yasmā maññitaṃ ābādhavasena rogo, antodosavasena gaṇḍo, aṅganikantavasena sallaṃ, tasmā imehi taṇhādīhi kilesehi pākaṭacalanavasena iñjanti ceva, apākaṭasañcalanavasena phandanti ca. Papañcitaṃ saṃsāre cirāyanaṃ daṭṭhabbaṃ, khandhasantānassa vā vitthāraṇaṃ. Pamattākārappattā mucchanākārappattā. Tesanti taṇhādiṭṭhikilesānaṃ. Ākāradassanatthanti pavattiākāradassanatthaṃ.

    මානො නාම ‘‘සෙය්‍යොහමස්‌මී’’තිආදිනා මජ්‌ජනාකාරප්‌පවත්‌ති. තණ්‌හාය සම්‌පයුත්‌තමානවසෙනාති කස්‌මා වුත්‌තං? නනු සබ්‌බො මානො තණ්‌හාසම්‌පයුත්‌තො? සති හි බ්‍යභිචාරෙ විසෙසනං ඉච්‌ඡිතබ්‌බන්‌ති. සච්‌චමෙතං, තණ්‌හා පන අත්‌ථි මානස්‌ස පච්‌චයභූතා, අත්‌ථි මානස්‌ස අප්‌පච්‌චයභූතා, යතො මානො අනියතො වුච්‌චති. තථා හි පට්‌ඨානෙ ‘‘සංයොජනං ධම්‌මං පටිච්‌ච සංයොජනො ධම්‌මො උප්‌පජ්‌ජති හෙතුපච්‌චයා’’ති එත්‌ථ සංයොජනානි සංයොජනෙහි යථාලාභං යොජෙත්‌වා දස්‌සිතයොජනාය ‘‘කාමරාගසංයොජනං පටිච්‌ච මානසංයොජනං අවිජ්‌ජාසංයොජන’’න්‌ති වත්‌වා ‘‘කාමරාගසංයොජනං පටිච්‌ච අවිජ්‌ජාසංයොජන’’න්‌ති, ‘‘මානසංයොජනං පටිච්‌ච භවරාගසංයොජනං අවිජ්‌ජාසංයොජන’’න්‌ති ච වත්‌වා ‘‘භවරාගසංයොජනං පටිච්‌ච අවිජ්‌ජාසංයොජන’’න්‌ති වුත්‌තං. එත්‌ථ ච කාමරාගභවරාගසංයොජනෙහි මානස්‌ස අනියතභාවො පකාසිතො. තත්‌ථ යා තණ්‌හා බලවතී, තං සන්‌ධාය ඉදං වුත්‌තං ‘‘තණ්‌හාය සම්‌පයුත්‌තමානවසෙනා’’ති. බලවතණ්‌හාසම්‌පයුත්‌තො හි මානො සයම්‌පි බලවා හුත්‌වා අස්‌මීති සවිසෙසං මජ්‌ජනවසෙන පවත්‌තතීති.

    Māno nāma ‘‘seyyohamasmī’’tiādinā majjanākārappavatti. Taṇhāya sampayuttamānavasenāti kasmā vuttaṃ? Nanu sabbo māno taṇhāsampayutto? Sati hi byabhicāre visesanaṃ icchitabbanti. Saccametaṃ, taṇhā pana atthi mānassa paccayabhūtā, atthi mānassa appaccayabhūtā, yato māno aniyato vuccati. Tathā hi paṭṭhāne ‘‘saṃyojanaṃ dhammaṃ paṭicca saṃyojano dhammo uppajjati hetupaccayā’’ti ettha saṃyojanāni saṃyojanehi yathālābhaṃ yojetvā dassitayojanāya ‘‘kāmarāgasaṃyojanaṃ paṭicca mānasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojana’’nti vatvā ‘‘kāmarāgasaṃyojanaṃ paṭicca avijjāsaṃyojana’’nti, ‘‘mānasaṃyojanaṃ paṭicca bhavarāgasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojana’’nti ca vatvā ‘‘bhavarāgasaṃyojanaṃ paṭicca avijjāsaṃyojana’’nti vuttaṃ. Ettha ca kāmarāgabhavarāgasaṃyojanehi mānassa aniyatabhāvo pakāsito. Tattha yā taṇhā balavatī, taṃ sandhāya idaṃ vuttaṃ ‘‘taṇhāya sampayuttamānavasenā’’ti. Balavataṇhāsampayutto hi māno sayampi balavā hutvā asmīti savisesaṃ majjanavasena pavattatīti.

    දිට්‌ඨිවසෙනාති මානමූලකදිට්‌ඨිවසෙන. ‘‘සෙය්‍යොහමස්‌මී’’තිආදිනා හි බහුලමානුපෙතස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස රූපාදීසු එකං උද්‌දිස්‌ස අයමහමස්‌මීති දිට්‌ඨියා උප්‌පන්‌නාය මානස්‌ස අප්‌පහීනත්‌තා මානොපි තත්‌ථ තත්‌ථෙව උප්‌පජ්‌ජති. ඉති මානමූලකං දිට්‌ඨිං සන්‌ධායාහ ‘‘අයමහමස්‌මීති දිට්‌ඨිවසෙන වුත්‌ත’’න්‌ති. චොදකො පන ඉමමත්‌ථං අජානන්‌තො අනුපලබ්‌භමානමෙව සම්‌පයොගත්‌ථං ගහෙත්‌වා ‘‘නනු චා’’තිආදිනා චොදෙති. ඉතරො ‘‘ආම නත්‌ථී’’ති තමත්‌ථං සම්‌පටිච්‌ඡිත්‌වා ‘‘මානස්‌ස පනා’’තිආදිනා පරිහාරමාහ. තස්‌සත්‌ථො වුත්‌තො එව.

    Diṭṭhivasenāti mānamūlakadiṭṭhivasena. ‘‘Seyyohamasmī’’tiādinā hi bahulamānupetassa puggalassa rūpādīsu ekaṃ uddissa ayamahamasmīti diṭṭhiyā uppannāya mānassa appahīnattā mānopi tattha tattheva uppajjati. Iti mānamūlakaṃ diṭṭhiṃ sandhāyāha ‘‘ayamahamasmīti diṭṭhivasena vutta’’nti. Codako pana imamatthaṃ ajānanto anupalabbhamānameva sampayogatthaṃ gahetvā ‘‘nanu cā’’tiādinā codeti. Itaro ‘‘āma natthī’’ti tamatthaṃ sampaṭicchitvā ‘‘mānassa panā’’tiādinā parihāramāha. Tassattho vutto eva.

    යවකලාපිසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Yavakalāpisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ආසීවිසවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Āsīvisavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.

    චතුත්‌ථො පණ්‌ණාසකො.

    Catuttho paṇṇāsako.

    සළායතනසංයුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Saḷāyatanasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 11. යවකලාපිසුත්‌තං • 11. Yavakalāpisuttaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 11. යවකලාපිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 11. Yavakalāpisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact