| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੧੧. ਯવਕਲਾਪਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
11. Yavakalāpisuttavaṇṇanā
੨੪੮. ਏਕਾਦਸਮੇ ਯવਕਲਾਪੀਤਿ ਲਾਯਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤਯવਪੁਞ੍ਜੋ। ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗਿਹਤ੍ਥਾਤਿ ਕਾਜਹਤ੍ਥਾ। ਛਹਿ ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗੀਹਿ ਹਨੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਛਹਿ ਪੁਥੁਲਕਾਜਦਣ੍ਡਕੇਹਿ ਪੋਥੇਯ੍ਯੁਂ। ਸਤ੍ਤਮੋਤਿ ਤੇਸੁ ਛਸੁ ਜਨੇਸੁ ਯવੇ ਪੋਥੇਤ੍વਾ ਪਸਿਬ੍ਬਕੇ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਆਦਾਯ ਗਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞੋ ਸਤ੍ਤਮੋ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਸੁਹਤਤਰਾ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਅવਸਿਟ੍ਠਂ ਅਤ੍ਥਿ ਭੁਸਪਲਾਪਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਤ੍ਥਂ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਹਤਾ।
248. Ekādasame yavakalāpīti lāyitvā ṭhapitayavapuñjo. Byābhaṅgihatthāti kājahatthā. Chahi byābhaṅgīhi haneyyunti chahi puthulakājadaṇḍakehi potheyyuṃ. Sattamoti tesu chasu janesu yave pothetvā pasibbake pūretvā ādāya gatesu añño sattamo āgaccheyya. Suhatatarā assāti yaṃ tattha avasiṭṭhaṃ atthi bhusapalāpamattampi, tassa gahaṇatthaṃ suṭṭhutaraṃ hatā.
ਏવਮੇવ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਤੁਮਹਾਪਥੋ વਿਯ ਛ ਆਯਤਨਾਨਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਿ, ਚਤੁਮਹਾਪਥੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਯવਕਲਾਪੀ વਿਯ ਸਤ੍ਤੋ, ਛ ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗਿਯੋ વਿਯ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਮਜ੍ਝਤ੍ਤવਸੇਨ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ, ਸਤ੍ਤਮਾ ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗੀ વਿਯ ਭવਪਤ੍ਥਨਾ ਕਿਲੇਸਾ। ਯਥਾ ਚਤੁਮਹਾਪਥੇ ਠਪਿਤਾ ਯવਕਲਾਪੀ ਛਹਿ ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗੀਹਿ ਹਞ੍ਞਤਿ, ਏવਮਿਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣਦਣ੍ਡਕੇਹਿ ਛਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਮੇਨ ਸੁਹਤਤਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਸਤ੍ਤਾ ਭવਪਤ੍ਥਨਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸੁਹਤਤਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਭવੇਮੂਲਕਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭવਮਾਨਾ।
Evameva khoti ettha catumahāpatho viya cha āyatanāni daṭṭhabbāni, catumahāpathe nikkhittayavakalāpī viya satto, cha byābhaṅgiyo viya iṭṭhāniṭṭhamajjhattavasena aṭṭhārasa ārammaṇāni, sattamā byābhaṅgī viya bhavapatthanā kilesā. Yathā catumahāpathe ṭhapitā yavakalāpī chahi byābhaṅgīhi haññati, evamime sattā aṭṭhārasahi ārammaṇadaṇḍakehi chasu āyatanesu haññanti. Yathā sattamena suhatatarā honti, evaṃ sattā bhavapatthanakilesehi suhatatarā honti bhavemūlakaṃ dukkhaṃ anubhavamānā.
ਇਦਾਨਿ ਨੇਸਂ ਤਂ ਭવਪਤ੍ਥਨਕਿਲੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਸੁਧਮ੍ਮਾਯਂ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਸੁਧਮ੍ਮਾਯ ਦੇવਸਭਾਯ ਦ੍વਾਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਖੋ ਦੇવਾਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਏਤੇ ਦੇવਾ ਨਾਮ, ਯੇਹਿ ਮਾਦਿਸਂ ਅਸੁਰਾਧਿਪਤਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਯ੍ਹਂ ਭੇਦਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਦੇવਾਤਿ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਏਤੇ ਦੇવਾ ਨਾਮ, ਯੇ ਮਾਦਿਸਂ ਅਸੁਰਾਧਿਪਤਿਂ ਨવਗੂਥਸੂਕਰਂ વਿਯ ਕਣ੍ਠਪਞ੍ਚਮੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਸੁਖੁਮਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੇਪਚਿਤ੍ਤਿਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਕਿਰ ਪਦੁਮਨਾਲ਼ਸੁਤ੍ਤਂ વਿਯ ਮਕ੍ਕਟਜਾਲਸੁਤ੍ਤਂ વਿਯ ਚ ਸੁਖੁਮਂ ਹੋਤਿ, ਛੇਤ੍ਤੁਂ ਪਨ ਨੇવ વਾਸਿਯਾ ਨ ਫਰਸੁਨਾ ਸਕ੍ਕਾ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਬਜ੍ਝਤਿ, ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘વੇਪਚਿਤ੍ਤਿਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Idāni nesaṃ taṃ bhavapatthanakilesaṃ dassetuṃ bhūtapubbaṃ, bhikkhavetiādimāha. Tatrāti sudhammāyaṃ bhummaṃ, sudhammāya devasabhāya dvāreti attho. Dhammikā kho devāti dhammikā ete devā nāma, yehi mādisaṃ asurādhipatiṃ gahetvā mayhaṃ bhedanamattampi na katanti sandhāya vadati. Adhammikā devāti adhammikā ete devā nāma, ye mādisaṃ asurādhipatiṃ navagūthasūkaraṃ viya kaṇṭhapañcamehi bandhanehi bandhitvā nisīdāpenti. Evaṃ sukhumaṃ kho, bhikkhave, vepacittibandhananti taṃ kira padumanāḷasuttaṃ viya makkaṭajālasuttaṃ viya ca sukhumaṃ hoti, chettuṃ pana neva vāsiyā na pharasunā sakkā. Yasmā pana citteneva bajjhati, cittena muccati, tasmā ‘‘vepacittibandhana’’nti vuttaṃ.
ਤਤੋ ਸੁਖੁਮਤਰਂ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨਂ ਪਨੇਸਂ ਤਤੋਪਿ ਸੁਖੁਮਤਰਂ, ਨੇવ ਚਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਇਰਿਯਾਪਥਂ ਨਿવਾਰੇਤਿ। ਤੇਨ ਹਿ ਬਦ੍ਧਾ ਸਤ੍ਤਾ ਪਥવਿਤਲੇਪਿ ਆਕਾਸੇਪਿ ਯੋਜਨਸਤਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਪਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਪਿ। ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਪਨੇਤਂ ਞਾਣੇਨੇવ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ‘‘ਞਾਣਮੋਕ੍ਖਂ ਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
Tato sukhumataraṃ mārabandhananti kilesabandhanaṃ panesaṃ tatopi sukhumataraṃ, neva cakkhussa āpāthaṃ gacchati, na iriyāpathaṃ nivāreti. Tena hi baddhā sattā pathavitalepi ākāsepi yojanasatampi yojanasahassampi gacchantipi āgacchantipi. Chijjamānaṃ panetaṃ ñāṇeneva chijjati, na aññenāti ‘‘ñāṇamokkhaṃ bandhana’’ntipi vuccati.
ਮਞ੍ਞਮਾਨੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਾਨਂ વਸੇਨ ਖਨ੍ਧੇ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੋ। ਬਦ੍ਧੋ ਮਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਰਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧੋ। ਕਰਣਤ੍ਥੇ વਾ ਏਤਂ ਸਾਮਿવਚਨਂ, ਕਿਲੇਸਮਾਰੇਨ ਬਦ੍ਧੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮੁਤ੍ਤੋ ਪਾਪਿਮਤੋਤਿ ਮਾਰਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਮੁਤ੍ਤੋ। ਕਰਣਤ੍ਥੇਯੇવ વਾ ਇਦਂ ਸਾਮਿવਚਨਂ, ਪਾਪਿਮਤਾ ਕਿਲੇਸਬਨ੍ਧਨੇਨ ਮੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Maññamānoti taṇhādiṭṭhimānānaṃ vasena khandhe maññanto. Baddho mārassāti mārabandhanena baddho. Karaṇatthe vā etaṃ sāmivacanaṃ, kilesamārena baddhoti attho. Mutto pāpimatoti mārassa bandhanena mutto. Karaṇattheyeva vā idaṃ sāmivacanaṃ, pāpimatā kilesabandhanena muttoti attho.
ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਪਦੇਨ ਤਣ੍ਹਾਮਞ੍ਞਿਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਮਹਸ੍ਮੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਮਞ੍ਞਿਤਂ। ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤવਸੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿਮਞ੍ਞਿਤਮੇવ। ਨ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ। ਰੂਪੀਤਿਆਦੀਨਿ ਸਸ੍ਸਤਸ੍ਸੇવ ਪਭੇਦਦੀਪਨਾਨਿ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਞ੍ਞਿਤਂ ਆਬਾਧਂ ਅਨ੍ਤੋਦੋਸਨਿਕਨ੍ਤਨવਸੇਨ ਰੋਗੋ ਚੇવ ਗਣ੍ਡੋ ਚ ਸਲ੍ਲਞ੍ਚ, ਤਸ੍ਮਾ। ਇਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਇਮੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਇਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚੇવ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਚ ਪਪਞ੍ਚਿਤਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਮਤ੍ਤਾਕਾਰਪਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਆਕਾਰਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਾਨਿ।
Asmīti padena taṇhāmaññitaṃ vuttaṃ. Ayamahasmīti diṭṭhimaññitaṃ. Bhavissanti sassatavasena diṭṭhimaññitameva. Na bhavissanti ucchedavasena. Rūpītiādīni sassatasseva pabhedadīpanāni. Tasmāti yasmā maññitaṃ ābādhaṃ antodosanikantanavasena rogo ceva gaṇḍo ca sallañca, tasmā. Iñjitantiādīni yasmā imehi kilesehi sattā iñjanti ceva phandanti ca papañcitā ca honti pamattākārapattā, tasmā tesaṃ ākāradassanatthaṃ vuttāni.
ਮਾਨਗਤવਾਰੇ ਪਨ ਮਾਨਸ੍ਸ ਗਤਂ ਮਾਨਗਤਂ, ਮਾਨਪવਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਾਨੋਯੇવ ਮਾਨਗਤਂ ਗੂਥਗਤਂ ਮੁਤ੍ਤਗਤਂ વਿਯ। ਤਤ੍ਥ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਇਦਂ ਤਣ੍ਹਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਮਾਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਮਹਮਸ੍ਮੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ। ਨਨੁ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਮਾਨੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ? ਆਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਾਨਸ੍ਸ ਪਨ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਮਾਨਮੂਲਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Mānagatavāre pana mānassa gataṃ mānagataṃ, mānapavattīti attho. Mānoyeva mānagataṃ gūthagataṃ muttagataṃ viya. Tattha asmīti idaṃ taṇhāya sampayuttamānavasena vuttaṃ. Ayamahamasmīti diṭṭhivasena. Nanu ca diṭṭhisampayutto nāma māno natthīti? Āma natthi, mānassa pana appahīnattā diṭṭhi nāma hoti. Mānamūlakaṃ diṭṭhiṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਆਸੀવਿਸવਗ੍ਗੋ।
Āsīvisavaggo.
ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਪਣ੍ਣਾਸਕੋ।
Catuttho paṇṇāsako.
ਸਲ਼ਾਯਤਨਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Saḷāyatanasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੧. ਯવਕਲਾਪਿਸੁਤ੍ਤਂ • 11. Yavakalāpisuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੧. ਯવਕਲਾਪਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 11. Yavakalāpisuttavaṇṇanā
