Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ౭. యవపాలకవిమానవణ్ణనా

    7. Yavapālakavimānavaṇṇanā

    ఉచ్చమిదం మణిథూణం విమానన్తి యవపాలకవిమానం. తస్స కా ఉప్పత్తి? భగవా రాజగహే విహరతి వేళువనే. తేన సమయేన రాజగహే అఞ్ఞతరో దుగ్గతదారకో యవఖేత్తం రక్ఖతి. సో ఏకదివసం పాతరాసత్థాయ కుమ్మాసం లభిత్వా ‘‘ఖేత్తం గన్త్వా భుఞ్జిస్సామీ’’తి తం కుమ్మాసం గహేత్వా యవఖేత్తం గన్త్వా రుక్ఖమూలే నిసీది. తస్మిం ఖణే అఞ్ఞతరో ఖీణాసవత్థేరో మగ్గప్పటిపన్నో ఉపకట్ఠే కాలే తం ఠానం పత్వా యవపాలకేన నిసిన్నం రుక్ఖమూలం ఉపసఙ్కమి. యవపాలకో వేలం ఓలోకేత్వా ‘‘కచ్చి, భన్తే, ఆహారో లద్ధో’’తి ఆహ. థేరో తుణ్హీ అహోసి. సో అలద్ధభావం ఞత్వా ‘‘భన్తే, ఉపకట్ఠా వేలా, పిణ్డాయ చరిత్వా భుఞ్జితుం న సక్కా, మయ్హం అనుకమ్పాయ ఇమం కుమ్మాసం పరిభుఞ్జథా’’తి వత్వా థేరస్స తం కుమ్మాసం అదాసి. థేరో తం అనుకమ్పన్తో తస్స పస్సన్తస్సేవ తం పరిభుఞ్జిత్వా అనుమోదనం వత్వా పక్కామి. సోపి దారకో ‘‘సుదిన్నం వత మయా ఈదిసస్స కుమ్మాసదానం దదన్తేనా’’తి చిత్తం పసాదేత్వా అపరభాగే కాలం కత్వా తావతింసభవనే వుత్తనయేనేవ విమానే నిబ్బత్తి. తం ఆయస్మా మహామోగ్గల్లానత్థేరో ఇమాహి గాథాహి పటిపుచ్ఛి –

    Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti yavapālakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena rājagahe aññataro duggatadārako yavakhettaṃ rakkhati. So ekadivasaṃ pātarāsatthāya kummāsaṃ labhitvā ‘‘khettaṃ gantvā bhuñjissāmī’’ti taṃ kummāsaṃ gahetvā yavakhettaṃ gantvā rukkhamūle nisīdi. Tasmiṃ khaṇe aññataro khīṇāsavatthero maggappaṭipanno upakaṭṭhe kāle taṃ ṭhānaṃ patvā yavapālakena nisinnaṃ rukkhamūlaṃ upasaṅkami. Yavapālako velaṃ oloketvā ‘‘kacci, bhante, āhāro laddho’’ti āha. Thero tuṇhī ahosi. So aladdhabhāvaṃ ñatvā ‘‘bhante, upakaṭṭhā velā, piṇḍāya caritvā bhuñjituṃ na sakkā, mayhaṃ anukampāya imaṃ kummāsaṃ paribhuñjathā’’ti vatvā therassa taṃ kummāsaṃ adāsi. Thero taṃ anukampanto tassa passantasseva taṃ paribhuñjitvā anumodanaṃ vatvā pakkāmi. Sopi dārako ‘‘sudinnaṃ vata mayā īdisassa kummāsadānaṃ dadantenā’’ti cittaṃ pasādetvā aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane vuttanayeneva vimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero imāhi gāthāhi paṭipucchi –

    ౧౦౮౭.

    1087.

    ‘‘ఉచ్చమిదం మణిథూణం విమానం…పే॰…

    ‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ…pe…

    వణ్ణో చ తే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.

    Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    సోపి తస్స ఇమాహి గాథాహి బ్యాకాసి –

    Sopi tassa imāhi gāthāhi byākāsi –

    ౧౦౮౯. ‘‘సో దేవపుత్తో అత్తమనో…పే॰… యస్స కమ్మస్సిదం ఫలం’’.

    1089. ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ౧౦౯౦.

    1090.

    ‘‘అహం మనుస్సేసు మనుస్సభూతో, అహోసిం యవపాలకో;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, ahosiṃ yavapālako;

    అద్దసం విరజం భిక్ఖుం, విప్పసన్నమనావిలం.

    Addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ, vippasannamanāvilaṃ.

    ౧౦౯౧.

    1091.

    ‘‘తస్స అదాసహం భాగం, పసన్నో సేహి పాణిభి;

    ‘‘Tassa adāsahaṃ bhāgaṃ, pasanno sehi pāṇibhi;

    కుమ్మాసపిణ్డం దత్వాన, మోదామి నన్దనే వనే.

    Kummāsapiṇḍaṃ datvāna, modāmi nandane vane.

    ౧౦౯౨.

    1092.

    ‘‘తేన మేతాదిసో వణ్ణో…పే॰…

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…

    వణ్ణో చ మే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.

    Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    తత్థ గాథాసుపి అపుబ్బం నత్థి.

    Tattha gāthāsupi apubbaṃ natthi.

    యవపాలకవిమానవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Yavapālakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi / ౭. యవపాలకవిమానవత్థు • 7. Yavapālakavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact