Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ൭. യവപാലകവിമാനവണ്ണനാ

    7. Yavapālakavimānavaṇṇanā

    ഉച്ചമിദം മണിഥൂണം വിമാനന്തി യവപാലകവിമാനം. തസ്സ കാ ഉപ്പത്തി? ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ. തേന സമയേന രാജഗഹേ അഞ്ഞതരോ ദുഗ്ഗതദാരകോ യവഖേത്തം രക്ഖതി. സോ ഏകദിവസം പാതരാസത്ഥായ കുമ്മാസം ലഭിത്വാ ‘‘ഖേത്തം ഗന്ത്വാ ഭുഞ്ജിസ്സാമീ’’തി തം കുമ്മാസം ഗഹേത്വാ യവഖേത്തം ഗന്ത്വാ രുക്ഖമൂലേ നിസീദി. തസ്മിം ഖണേ അഞ്ഞതരോ ഖീണാസവത്ഥേരോ മഗ്ഗപ്പടിപന്നോ ഉപകട്ഠേ കാലേ തം ഠാനം പത്വാ യവപാലകേന നിസിന്നം രുക്ഖമൂലം ഉപസങ്കമി. യവപാലകോ വേലം ഓലോകേത്വാ ‘‘കച്ചി, ഭന്തേ, ആഹാരോ ലദ്ധോ’’തി ആഹ. ഥേരോ തുണ്ഹീ അഹോസി. സോ അലദ്ധഭാവം ഞത്വാ ‘‘ഭന്തേ, ഉപകട്ഠാ വേലാ, പിണ്ഡായ ചരിത്വാ ഭുഞ്ജിതും ന സക്കാ, മയ്ഹം അനുകമ്പായ ഇമം കുമ്മാസം പരിഭുഞ്ജഥാ’’തി വത്വാ ഥേരസ്സ തം കുമ്മാസം അദാസി. ഥേരോ തം അനുകമ്പന്തോ തസ്സ പസ്സന്തസ്സേവ തം പരിഭുഞ്ജിത്വാ അനുമോദനം വത്വാ പക്കാമി. സോപി ദാരകോ ‘‘സുദിന്നം വത മയാ ഈദിസസ്സ കുമ്മാസദാനം ദദന്തേനാ’’തി ചിത്തം പസാദേത്വാ അപരഭാഗേ കാലം കത്വാ താവതിംസഭവനേ വുത്തനയേനേവ വിമാനേ നിബ്ബത്തി. തം ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരോ ഇമാഹി ഗാഥാഹി പടിപുച്ഛി –

    Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti yavapālakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena rājagahe aññataro duggatadārako yavakhettaṃ rakkhati. So ekadivasaṃ pātarāsatthāya kummāsaṃ labhitvā ‘‘khettaṃ gantvā bhuñjissāmī’’ti taṃ kummāsaṃ gahetvā yavakhettaṃ gantvā rukkhamūle nisīdi. Tasmiṃ khaṇe aññataro khīṇāsavatthero maggappaṭipanno upakaṭṭhe kāle taṃ ṭhānaṃ patvā yavapālakena nisinnaṃ rukkhamūlaṃ upasaṅkami. Yavapālako velaṃ oloketvā ‘‘kacci, bhante, āhāro laddho’’ti āha. Thero tuṇhī ahosi. So aladdhabhāvaṃ ñatvā ‘‘bhante, upakaṭṭhā velā, piṇḍāya caritvā bhuñjituṃ na sakkā, mayhaṃ anukampāya imaṃ kummāsaṃ paribhuñjathā’’ti vatvā therassa taṃ kummāsaṃ adāsi. Thero taṃ anukampanto tassa passantasseva taṃ paribhuñjitvā anumodanaṃ vatvā pakkāmi. Sopi dārako ‘‘sudinnaṃ vata mayā īdisassa kummāsadānaṃ dadantenā’’ti cittaṃ pasādetvā aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane vuttanayeneva vimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero imāhi gāthāhi paṭipucchi –

    ൧൦൮൭.

    1087.

    ‘‘ഉച്ചമിദം മണിഥൂണം വിമാനം…പേ॰…

    ‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ…pe…

    വണ്ണോ ച തേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.

    Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    സോപി തസ്സ ഇമാഹി ഗാഥാഹി ബ്യാകാസി –

    Sopi tassa imāhi gāthāhi byākāsi –

    ൧൦൮൯. ‘‘സോ ദേവപുത്തോ അത്തമനോ…പേ॰… യസ്സ കമ്മസ്സിദം ഫലം’’.

    1089. ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ൧൦൯൦.

    1090.

    ‘‘അഹം മനുസ്സേസു മനുസ്സഭൂതോ, അഹോസിം യവപാലകോ;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, ahosiṃ yavapālako;

    അദ്ദസം വിരജം ഭിക്ഖും, വിപ്പസന്നമനാവിലം.

    Addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ, vippasannamanāvilaṃ.

    ൧൦൯൧.

    1091.

    ‘‘തസ്സ അദാസഹം ഭാഗം, പസന്നോ സേഹി പാണിഭി;

    ‘‘Tassa adāsahaṃ bhāgaṃ, pasanno sehi pāṇibhi;

    കുമ്മാസപിണ്ഡം ദത്വാന, മോദാമി നന്ദനേ വനേ.

    Kummāsapiṇḍaṃ datvāna, modāmi nandane vane.

    ൧൦൯൨.

    1092.

    ‘‘തേന മേതാദിസോ വണ്ണോ…പേ॰…

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…

    വണ്ണോ ച മേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.

    Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    തത്ഥ ഗാഥാസുപി അപുബ്ബം നത്ഥി.

    Tattha gāthāsupi apubbaṃ natthi.

    യവപാലകവിമാനവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Yavapālakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi / ൭. യവപാലകവിമാനവത്ഥു • 7. Yavapālakavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact