| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
५. येभुय्यसिकाकथा
5. Yebhuyyasikākathā
२०२. येभुय्यसिकाति एत्थ येभुय्येन पवत्ता येभुय्यसिका, धम्मवादीनं येभुय्यतासम्पादिका किरियाति दस्सेन्तो आह ‘‘यस्सा किरियाया’’तिआदि। तत्थ यस्सा किरियायाति यस्सा येभुय्यतासम्पादिकाय किरियाय। एसाति येभुय्यतासम्पादिका किरिया।
202.Yebhuyyasikāti ettha yebhuyyena pavattā yebhuyyasikā, dhammavādīnaṃ yebhuyyatāsampādikā kiriyāti dassento āha ‘‘yassā kiriyāyā’’tiādi. Tattha yassā kiriyāyāti yassā yebhuyyatāsampādikāya kiriyāya. Esāti yebhuyyatāsampādikā kiriyā.
२०४. ओरमत्तकन्ति एत्थ ओरसद्दो च मत्तसद्दो च समूहं कत्वा परित्तवाचको अप्पमत्तवाचकोति आह ‘‘परित्तं अप्पमत्तक’’न्ति। ‘‘भण्डनमत्तमेवा’’ति इमिना न महन्तं विवादाधिकरणं होतीति दस्सेति । न च गतिगतन्ति एत्थ चिरकालभावं न च गतन्ति दस्सेन्तो आह ‘‘द्वे तयो…पे॰… अविनिच्छित’’न्ति। तत्थ तत्थेवाति तस्मिं तस्मिं विवादाधिकरणजातआवासे एव, न च सरितसारितपदानं सुद्धकारितकिरियभावं दस्सेन्तो आह ‘‘सयं सरितं वा अञ्ञेहि सारितं वा न होती’’ति। तेहि भिक्खूहीति विवादकारकेहि भिक्खूहि। ‘‘सलाकं गाहेन्तो’’ति इमिना ‘‘जानाती’’ति पदस्स कत्तारं दस्सेति। इमिना नीहारेनाति इमिना कारणेन। अपि नामाति इमिना अप्पेवनामसद्दो अपिनामपरियायोति दस्सेति। अस्सूति भवेय्युं। इमिना ‘‘पाळियं अधम्मवादी बहुतरा भवेय्युं, अप्पेव नाम साधू’’ति योजनानयं दस्सेति। ‘‘अयमस्स अज्झासयो होती’’ति इमिना पाठसेसं दस्सेति। अस्साति सलाकगाहस्स। द्वीसुपीति ‘‘जानाति सङ्घो भिज्जिस्सती’’ति च ‘‘अप्पेव नाम सङ्घो भिज्जेय्या’’ति च द्वीसुपि पदेसु।
204.Oramattakanti ettha orasaddo ca mattasaddo ca samūhaṃ katvā parittavācako appamattavācakoti āha ‘‘parittaṃ appamattaka’’nti. ‘‘Bhaṇḍanamattamevā’’ti iminā na mahantaṃ vivādādhikaraṇaṃ hotīti dasseti . Na ca gatigatanti ettha cirakālabhāvaṃ na ca gatanti dassento āha ‘‘dve tayo…pe… avinicchita’’nti. Tattha tatthevāti tasmiṃ tasmiṃ vivādādhikaraṇajātaāvāse eva, na ca saritasāritapadānaṃ suddhakāritakiriyabhāvaṃ dassento āha ‘‘sayaṃ saritaṃ vā aññehi sāritaṃ vā na hotī’’ti. Tehi bhikkhūhīti vivādakārakehi bhikkhūhi. ‘‘Salākaṃ gāhento’’ti iminā ‘‘jānātī’’ti padassa kattāraṃ dasseti. Iminā nīhārenāti iminā kāraṇena. Api nāmāti iminā appevanāmasaddo apināmapariyāyoti dasseti. Assūti bhaveyyuṃ. Iminā ‘‘pāḷiyaṃ adhammavādī bahutarā bhaveyyuṃ, appeva nāma sādhū’’ti yojanānayaṃ dasseti. ‘‘Ayamassa ajjhāsayo hotī’’ti iminā pāṭhasesaṃ dasseti. Assāti salākagāhassa. Dvīsupīti ‘‘jānāti saṅgho bhijjissatī’’ti ca ‘‘appeva nāma saṅgho bhijjeyyā’’ti ca dvīsupi padesu.
‘‘अधम्मेन गण्हन्ती’’ति एत्थ ‘‘गण्हन्ती’’ति किरियापदस्स अधम्मवादिनो एव कत्ता नामाति आह ‘‘अधम्मवादिनो’’ति। ‘‘द्वे धम्मवादिनो’’ति इमिना ‘‘वग्गा गण्हन्ती’’ति एत्थ ‘‘गण्हन्ती’’ति किरियापदस्स धम्मवादिनो एव कत्ता नामाति दस्सेति। न च यथादिट्ठिया गण्हन्तीति एत्थ धम्मवादिनो हुत्वा धम्मवादिसलाकं अग्गहेत्वा अधम्मवादिसलाकस्स गहणं न च यथादिट्ठिया गण्हन्ति नामाति दस्सेन्तो आह ‘‘धम्मवादिनो हुत्वा’’तिआदि। पटिवत्तेत्वाति इममेवत्थं पटिसेधेत्वा। ‘‘परिवत्तेत्वा’’तिपि पाठो, हेट्ठुपरियायं कत्वाति अत्थो। तेति धम्मवादिनो। एत्थाति समथक्खन्धके।
‘‘Adhammena gaṇhantī’’ti ettha ‘‘gaṇhantī’’ti kiriyāpadassa adhammavādino eva kattā nāmāti āha ‘‘adhammavādino’’ti. ‘‘Dve dhammavādino’’ti iminā ‘‘vaggā gaṇhantī’’ti ettha ‘‘gaṇhantī’’ti kiriyāpadassa dhammavādino eva kattā nāmāti dasseti. Na ca yathādiṭṭhiyā gaṇhantīti ettha dhammavādino hutvā dhammavādisalākaṃ aggahetvā adhammavādisalākassa gahaṇaṃ na ca yathādiṭṭhiyā gaṇhanti nāmāti dassento āha ‘‘dhammavādino hutvā’’tiādi. Paṭivattetvāti imamevatthaṃ paṭisedhetvā. ‘‘Parivattetvā’’tipi pāṭho, heṭṭhupariyāyaṃ katvāti attho. Teti dhammavādino. Etthāti samathakkhandhake.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / ५. येभुय्यसिका • 5. Yebhuyyasikā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / येभुय्यसिकाकथा • Yebhuyyasikākathā
