| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi |
៥. យេភុយ្យសិកាកថា
5. Yebhuyyasikākathā
២០២. យេភុយ្យសិកាតិ ឯត្ថ យេភុយ្យេន បវត្តា យេភុយ្យសិកា, ធម្មវាទីនំ យេភុយ្យតាសម្បាទិកា កិរិយាតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘យស្សា កិរិយាយា’’តិអាទិ។ តត្ថ យស្សា កិរិយាយាតិ យស្សា យេភុយ្យតាសម្បាទិកាយ កិរិយាយ។ ឯសាតិ យេភុយ្យតាសម្បាទិកា កិរិយា។
202.Yebhuyyasikāti ettha yebhuyyena pavattā yebhuyyasikā, dhammavādīnaṃ yebhuyyatāsampādikā kiriyāti dassento āha ‘‘yassā kiriyāyā’’tiādi. Tattha yassā kiriyāyāti yassā yebhuyyatāsampādikāya kiriyāya. Esāti yebhuyyatāsampādikā kiriyā.
២០៤. ឱរមត្តកន្តិ ឯត្ថ ឱរសទ្ទោ ច មត្តសទ្ទោ ច សមូហំ កត្វា បរិត្តវាចកោ អប្បមត្តវាចកោតិ អាហ ‘‘បរិត្តំ អប្បមត្តក’’ន្តិ។ ‘‘ភណ្ឌនមត្តមេវា’’តិ ឥមិនា ន មហន្តំ វិវាទាធិករណំ ហោតីតិ ទស្សេតិ ។ ន ច គតិគតន្តិ ឯត្ថ ចិរកាលភាវំ ន ច គតន្តិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ទ្វេ តយោ…បេ.… អវិនិច្ឆិត’’ន្តិ។ តត្ថ តត្ថេវាតិ តស្មិំ តស្មិំ វិវាទាធិករណជាតអាវាសេ ឯវ, ន ច សរិតសារិតបទានំ សុទ្ធការិតកិរិយភាវំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘សយំ សរិតំ វា អញ្ញេហិ សារិតំ វា ន ហោតី’’តិ។ តេហិ ភិក្ខូហីតិ វិវាទការកេហិ ភិក្ខូហិ។ ‘‘សលាកំ គាហេន្តោ’’តិ ឥមិនា ‘‘ជានាតី’’តិ បទស្ស កត្តារំ ទស្សេតិ។ ឥមិនា នីហារេនាតិ ឥមិនា ការណេន។ អបិ នាមាតិ ឥមិនា អប្បេវនាមសទ្ទោ អបិនាមបរិយាយោតិ ទស្សេតិ។ អស្សូតិ ភវេយ្យុំ។ ឥមិនា ‘‘បាឡិយំ អធម្មវាទី ពហុតរា ភវេយ្យុំ, អប្បេវ នាម សាធូ’’តិ យោជនានយំ ទស្សេតិ។ ‘‘អយមស្ស អជ្ឈាសយោ ហោតី’’តិ ឥមិនា បាឋសេសំ ទស្សេតិ។ អស្សាតិ សលាកគាហស្ស។ ទ្វីសុបីតិ ‘‘ជានាតិ សង្ឃោ ភិជ្ជិស្សតី’’តិ ច ‘‘អប្បេវ នាម សង្ឃោ ភិជ្ជេយ្យា’’តិ ច ទ្វីសុបិ បទេសុ។
204.Oramattakanti ettha orasaddo ca mattasaddo ca samūhaṃ katvā parittavācako appamattavācakoti āha ‘‘parittaṃ appamattaka’’nti. ‘‘Bhaṇḍanamattamevā’’ti iminā na mahantaṃ vivādādhikaraṇaṃ hotīti dasseti . Na ca gatigatanti ettha cirakālabhāvaṃ na ca gatanti dassento āha ‘‘dve tayo…pe… avinicchita’’nti. Tattha tatthevāti tasmiṃ tasmiṃ vivādādhikaraṇajātaāvāse eva, na ca saritasāritapadānaṃ suddhakāritakiriyabhāvaṃ dassento āha ‘‘sayaṃ saritaṃ vā aññehi sāritaṃ vā na hotī’’ti. Tehi bhikkhūhīti vivādakārakehi bhikkhūhi. ‘‘Salākaṃ gāhento’’ti iminā ‘‘jānātī’’ti padassa kattāraṃ dasseti. Iminā nīhārenāti iminā kāraṇena. Api nāmāti iminā appevanāmasaddo apināmapariyāyoti dasseti. Assūti bhaveyyuṃ. Iminā ‘‘pāḷiyaṃ adhammavādī bahutarā bhaveyyuṃ, appeva nāma sādhū’’ti yojanānayaṃ dasseti. ‘‘Ayamassa ajjhāsayo hotī’’ti iminā pāṭhasesaṃ dasseti. Assāti salākagāhassa. Dvīsupīti ‘‘jānāti saṅgho bhijjissatī’’ti ca ‘‘appeva nāma saṅgho bhijjeyyā’’ti ca dvīsupi padesu.
‘‘អធម្មេន គណ្ហន្តី’’តិ ឯត្ថ ‘‘គណ្ហន្តី’’តិ កិរិយាបទស្ស អធម្មវាទិនោ ឯវ កត្តា នាមាតិ អាហ ‘‘អធម្មវាទិនោ’’តិ។ ‘‘ទ្វេ ធម្មវាទិនោ’’តិ ឥមិនា ‘‘វគ្គា គណ្ហន្តី’’តិ ឯត្ថ ‘‘គណ្ហន្តី’’តិ កិរិយាបទស្ស ធម្មវាទិនោ ឯវ កត្តា នាមាតិ ទស្សេតិ។ ន ច យថាទិដ្ឋិយា គណ្ហន្តីតិ ឯត្ថ ធម្មវាទិនោ ហុត្វា ធម្មវាទិសលាកំ អគ្គហេត្វា អធម្មវាទិសលាកស្ស គហណំ ន ច យថាទិដ្ឋិយា គណ្ហន្តិ នាមាតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ធម្មវាទិនោ ហុត្វា’’តិអាទិ។ បដិវត្តេត្វាតិ ឥមមេវត្ថំ បដិសេធេត្វា។ ‘‘បរិវត្តេត្វា’’តិបិ បាឋោ, ហេដ្ឋុបរិយាយំ កត្វាតិ អត្ថោ។ តេតិ ធម្មវាទិនោ។ ឯត្ថាតិ សមថក្ខន្ធកេ។
‘‘Adhammena gaṇhantī’’ti ettha ‘‘gaṇhantī’’ti kiriyāpadassa adhammavādino eva kattā nāmāti āha ‘‘adhammavādino’’ti. ‘‘Dve dhammavādino’’ti iminā ‘‘vaggā gaṇhantī’’ti ettha ‘‘gaṇhantī’’ti kiriyāpadassa dhammavādino eva kattā nāmāti dasseti. Na ca yathādiṭṭhiyā gaṇhantīti ettha dhammavādino hutvā dhammavādisalākaṃ aggahetvā adhammavādisalākassa gahaṇaṃ na ca yathādiṭṭhiyā gaṇhanti nāmāti dassento āha ‘‘dhammavādino hutvā’’tiādi. Paṭivattetvāti imamevatthaṃ paṭisedhetvā. ‘‘Parivattetvā’’tipi pāṭho, heṭṭhupariyāyaṃ katvāti attho. Teti dhammavādino. Etthāti samathakkhandhake.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / ៥. យេភុយ្យសិកា • 5. Yebhuyyasikā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / យេភុយ្យសិកាកថា • Yebhuyyasikākathā
