| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi |
ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾવਿਨਯੋ
Yebhuyyasikāvinayo
੨੩੪. ‘‘ਤੇ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਾਯ વੂਪਸਮੇਤੁਂ, ਤੇਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਦੇਤਬ੍ਬਂ – ‘ਨ ਮਯਂ 1, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕ੍ਕੋਮ ਇਮਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਾਯ વੂਪਸਮੇਤੁਂ, ਸਙ੍ਘੋવ ਇਮਂ ਅਧਿਕਰਣਂ વੂਪਸਮੇਤੂ’ਤਿ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਰੂਪਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ વੂਪਸਮੇਤੁਂ। ਪਞ੍ਚਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕੋ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬੋ – ਯੋ ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਗਹਿਤਾਗਹਿਤਞ੍ਚ ਜਾਨੇਯ੍ਯ…ਪੇ॰… ਏવਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤਬ੍ਬੋ। ਪਠਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬੋ, ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਸਙ੍ਘੋ ਞਾਪੇਤਬ੍ਬੋ –
234. ‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū na sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ ubbāhikāya vūpasametuṃ, tehi, bhikkhave, bhikkhūhi taṃ adhikaraṇaṃ saṅghassa niyyādetabbaṃ – ‘na mayaṃ 2, bhante, sakkoma imaṃ adhikaraṇaṃ ubbāhikāya vūpasametuṃ, saṅghova imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametū’ti. Anujānāmi, bhikkhave, evarūpaṃ adhikaraṇaṃ yebhuyyasikāya vūpasametuṃ. Pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu salākaggāhāpako sammannitabbo – yo na chandāgatiṃ gaccheyya, na dosāgatiṃ gaccheyya, na mohāgatiṃ gaccheyya, na bhayāgatiṃ gaccheyya, gahitāgahitañca jāneyya…pe… evañca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Paṭhamaṃ bhikkhu yācitabbo, yācitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨੇਯ੍ਯ। ਏਸਾ ਞਤ੍ਤਿ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ salākaggāhāpakaṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਸਙ੍ਘੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਤਿ। ਯਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਖਮਤਿ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਤਿ, ਸੋ ਤੁਣ੍ਹਸ੍ਸ; ਯਸ੍ਸ ਨਕ੍ਖਮਤਿ, ਸੋ ਭਾਸੇਯ੍ਯ।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ salākaggāhāpakaṃ sammannati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno salākaggāhāpakassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ਸਮ੍ਮਤੋ ਸਙ੍ਘੇਨ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕੋ। ਖਮਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਣ੍ਹੀ, ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Sammato saṅghena itthannāmo bhikkhu salākaggāhāpako. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
‘‘ਤੇਨ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਲਾਕਾ ਗਾਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਯਥਾ ਬਹੁਤਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ વਦਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ વੂਪਸਮੇਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਧਿਕਰਣਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ। ਕੇਨ વੂਪਸਨ੍ਤਂ? ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ, ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ ਚ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਸ੍ਮਿਂ? ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ, ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਖਤਾ, વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਕਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ? ਯਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਤੇ ਆਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਛਨ੍ਦਾਰਹਾਨਂ ਛਨ੍ਦੋ ਆਹਟੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਾ ਨ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਕਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਖਤਾ, વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ? ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਯੇਨ વਿਨਯੇਨ ਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇਨ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ – ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਖਤਾ, વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ । ਕਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਸਮ੍ਮੁਖਤਾ? ਯੋ ਚ વਿવਦਤਿ, ਯੇਨ ਚ વਿવਦਤਿ, ਉਭੋ ਅਤ੍ਥਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਕਾ ਚ ਤਤ੍ਥ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ? ਯਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਾ ਕਰਣਂ ਉਪਗਮਨਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਮਨਂ ਅਧਿવਾਸਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨਾ – ਅਯਂ ਤਤ੍ਥ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ। ਏવਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਕਾਰਕੋ ਉਕ੍ਕੋਟੇਤਿ, ਉਕ੍ਕੋਟਨਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ; ਛਨ੍ਦਦਾਯਕੋ ਖੀਯਤਿ, ਖੀਯਨਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Tena salākaggāhāpakena bhikkhunā salākā gāhetabbā. Yathā bahutarā bhikkhū dhammavādino vadanti tathā taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametabbaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, yebhuyyasikāya ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā. Kā ca tattha saṅghasammukhatā? Yāvatikā bhikkhū kammappattā te āgatā honti, chandārahānaṃ chando āhaṭo hoti, sammukhībhūtā na paṭikkosanti – ayaṃ tattha saṅghasammukhatā. Kā ca tattha dhammasammukhatā, vinayasammukhatā? Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammati – ayaṃ tattha dhammasammukhatā, vinayasammukhatā . Kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca vivadati, yena ca vivadati, ubho atthapaccatthikā sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Kā ca tattha yebhuyyasikāya? Yā yebhuyyasikākammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – ayaṃ tattha yebhuyyasikāya. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiya’’nti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮਨਸਮਥਕਥਾ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੯. ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮਨਸਮਥਕਥਾ • 9. Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā
