Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
யேவாபனகவண்ணனா
Yevāpanakavaṇṇanā
ரூபாபா⁴வேனாதி ருப்பனாபா⁴வேன. த⁴ம்மாதி ஏதஸ்ஸ அத்தோ² ஸபா⁴வதோ உபலப்³ப⁴மானாதி. மெத்தாபுப்³ப³பா⁴கோ³தி அப்பனாப்பத்தாய மெத்தாய புப்³ப³பா⁴கோ³ , பரிகம்மமெத்தா ஏதஸ்மிங் சித்தே அத்தீ²தி அத்தோ². விரதிவஸேனாதி வசீபவத்தியா ந பூரேதி, கிந்து விரதியோகே³னாதி அத்தோ². அபண்ணகங்கா³னீதி அவிரத்³த⁴ங்கா³னி. யதா² ததா² வா ஆரம்மணே வினிச்ச²யனங் அதி⁴முச்சனங். ந ஹி அனதி⁴முச்சந்தோ பாணாதிபாதாதீ³ஸு தா³னாதீ³ஸு வா பவத்ததி, ஸத்³தா⁴ பன பஸாத³னீயேஸு பஸாதா³தி⁴மொக்கோ²தி அயமேதேஸங் விஸேஸோ. தா³ரகஸ்ஸ விய இதோ சிதோ ச ஸங்ஸப்பனஸ்ஸ கரிஸ்ஸாமி ந கரிஸ்ஸாமீதி அவினிச்ச²யஸ்ஸ படிபக்க²கிரியா அஸங்ஸப்பனங். புரிமமனதோதி ப⁴வங்க³தோ. விஸதி³ஸங் வீதி²ஜவனங் மனங் கரோதீதி மனஸிகாரஸாமஞ்ஞேன வீதி²ஜவனபடிபாத³கே த³ஸ்ஸேதி. தேஸு த⁴ம்மேஸூதி சித்தசேதஸிகத⁴ம்மேஸு. அததா³ரம்மணத்தேபி ஹி தேஸு ஸமப்பவத்தேஸு உதா³ஸீனபா⁴வதோ தத்ரமஜ்ஜ²த்ததாதி வுச்சதி. அலீனானுத்³த⁴தப்பவத்திபச்சயத்தா ஊனாதி⁴கனிவாரணரஸா. காயது³ச்சரிதாதி³வத்தூ²னந்தி பாணாதீ³னங். அமத்³த³னா மத்³த³னபடிபக்க²பா⁴வோவ.
Rūpābhāvenāti ruppanābhāvena. Dhammāti etassa attho sabhāvato upalabbhamānāti. Mettāpubbabhāgoti appanāppattāya mettāya pubbabhāgo , parikammamettā etasmiṃ citte atthīti attho. Virativasenāti vacīpavattiyā na pūreti, kintu viratiyogenāti attho. Apaṇṇakaṅgānīti aviraddhaṅgāni. Yathā tathā vā ārammaṇe vinicchayanaṃ adhimuccanaṃ. Na hi anadhimuccanto pāṇātipātādīsu dānādīsu vā pavattati, saddhā pana pasādanīyesu pasādādhimokkhoti ayametesaṃ viseso. Dārakassa viya ito cito ca saṃsappanassa karissāmi na karissāmīti avinicchayassa paṭipakkhakiriyā asaṃsappanaṃ. Purimamanatoti bhavaṅgato. Visadisaṃ vīthijavanaṃ manaṃ karotīti manasikārasāmaññena vīthijavanapaṭipādake dasseti. Tesu dhammesūti cittacetasikadhammesu. Atadārammaṇattepi hi tesu samappavattesu udāsīnabhāvato tatramajjhattatāti vuccati. Alīnānuddhatappavattipaccayattā ūnādhikanivāraṇarasā. Kāyaduccaritādivatthūnanti pāṇādīnaṃ. Amaddanā maddanapaṭipakkhabhāvova.
தங்தங்ராஸிகிச்சவஸேன விபா⁴க³ரஹிதா அவிப⁴த்திகா. எத்தா²தி ஏதேஸு ஸவிப⁴த்திகேஸு து³தியட்டா²னாதீ³ஸுபி பா⁴ஜியமானேஸு அபுப்³ப³ங் நத்தீ²தி அத்தோ². பத³ங் பூரிதந்தி ஜா²னாதி³பத³ங் பஞ்சகாதி³வஸேன பூரிதங். பஞ்ச ஹி அங்கா³னி ஜா²னபத³ஸ்ஸ அத்தோ², தேஸு ஏகஸ்மிஞ்ச ஊனே ஜா²னபத³ங் ஊனங் ஹோதீதி. பத³ஸமூஹோ பத³கொட்டா²ஸோ வா தங் தமேவ வா பத³ங், அவுத்தங் ஹாபிதங் நாம ஹோதீதி வுத்தங் ‘‘பூரித’’ந்தி. வுத்தஸ்மிஞ்ஞேவ வுச்சமானே அனேகேஸங் புரிஸஸத்³தா³னங் விய கோசி ஸம்ப³ந்தோ⁴ நத்தீ²தி மஞ்ஞமானோ ஆஹ ‘‘அனநுஸந்தி⁴கா கதா²’’தி. அந்தரந்தரா வுத்தஸ்மிஞ்ஞேவ வுச்சமானே அனுக்கமேன த⁴ம்மா கதி²தா ந ஹொந்தீதி ஆஹ ‘‘உப்படிபாடியா’’தி. ப²ஸ்ஸபஞ்சமகராஸி ஸப்³ப³சித்துப்பாத³ஸாதா⁴ரணவஸேன சதுக்க²ந்த⁴தப்பச்சயஸங்க³ஹவஸேன ச வுத்தோ. யதா²வுத்தேஸு பன ராஸீஸு ஏகராஸிகிச்சஸ்ஸபி அபா⁴வா ச²ந்தா³த³யோ யேவாபனகவஸேன வுத்தா. வுத்தானம்பி ச த⁴ம்மானங் யதா² வேத³னாதீ³னங் ஜா²னங்கா³தி³பா⁴வோ வுத்தோ, ந ஏவங் ஸோவசஸ்ஸதாகல்யாணமித்ததாதி³விஸேஸோ வுத்தோதி தஸ்ஸ ஸங்க³ண்ஹனத்த²ங் கேசி த⁴ம்மே விஸுங் ட²பெத்வா தே ச தஞ்ச விஸேஸங் ‘‘யே வா பனா’’தி ஆஹ. வேனெய்யஜ்ஜா²ஸயவஸேன வா ஸாவஸேஸே த⁴ம்மே வத்வா ‘‘யே வா பனா’’தி வுத்தங்.
Taṃtaṃrāsikiccavasena vibhāgarahitā avibhattikā. Etthāti etesu savibhattikesu dutiyaṭṭhānādīsupi bhājiyamānesu apubbaṃ natthīti attho. Padaṃ pūritanti jhānādipadaṃ pañcakādivasena pūritaṃ. Pañca hi aṅgāni jhānapadassa attho, tesu ekasmiñca ūne jhānapadaṃ ūnaṃ hotīti. Padasamūho padakoṭṭhāso vā taṃ tameva vā padaṃ, avuttaṃ hāpitaṃ nāma hotīti vuttaṃ ‘‘pūrita’’nti. Vuttasmiññeva vuccamāne anekesaṃ purisasaddānaṃ viya koci sambandho natthīti maññamāno āha ‘‘ananusandhikā kathā’’ti. Antarantarā vuttasmiññeva vuccamāne anukkamena dhammā kathitā na hontīti āha ‘‘uppaṭipāṭiyā’’ti. Phassapañcamakarāsi sabbacittuppādasādhāraṇavasena catukkhandhatappaccayasaṅgahavasena ca vutto. Yathāvuttesu pana rāsīsu ekarāsikiccassapi abhāvā chandādayo yevāpanakavasena vuttā. Vuttānampi ca dhammānaṃ yathā vedanādīnaṃ jhānaṅgādibhāvo vutto, na evaṃ sovacassatākalyāṇamittatādiviseso vuttoti tassa saṅgaṇhanatthaṃ keci dhamme visuṃ ṭhapetvā te ca tañca visesaṃ ‘‘ye vā panā’’ti āha. Veneyyajjhāsayavasena vā sāvasese dhamme vatvā ‘‘ye vā panā’’ti vuttaṃ.
யேவாபனகவண்ணனா நிட்டி²தா.
Yevāpanakavaṇṇanā niṭṭhitā.
த⁴ம்முத்³தே³ஸவாரகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dhammuddesavārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / யேவாபனகவண்ணனா • Yevāpanakavaṇṇanā