Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ధమ్మసఙ్గణీ-అనుటీకా • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
యేవాపనకవణ్ణనా
Yevāpanakavaṇṇanā
యథా తథా వాతి సమ్మా మిచ్ఛా వా. అనధిముచ్చన్తోతి ‘‘ఇదం కరిస్సామి, ఏతం కరిస్సామీ’’తి ఏవం పవత్తపుబ్బభాగసన్నిట్ఠానహేతుకేన పయోగకాలసన్నిట్ఠానేన అనిచ్ఛినన్తో. యత్థ హి అనిచ్ఛయో, తత్థ అప్పటిపత్తి ఏవాతి. సంసప్పనం సంసయో. సో హి ‘‘ఆసప్పనా పరిసప్పనా’’తి వుత్తో. అసతిపి బ్యాపారే తత్రమజ్ఝత్తతాయ సతి తంసమ్పయుత్తధమ్మా సకసకకిచ్చవసేన అనూనానధికతాయ అలీనఅనుద్ధతతాయ చ సంవత్తన్తీతి సా తేసం తథాపవత్తియా పచ్చయభూతా ఊనాధికభావం నివారేతి వియాతి ఊనాధికనివారణరసా వుత్తా. తథా పవత్తిపచ్చయత్తాయేవ తేసు ధమ్మేసు మజ్ఝత్తతాతి చ వుత్తా.
Yathātathā vāti sammā micchā vā. Anadhimuccantoti ‘‘idaṃ karissāmi, etaṃ karissāmī’’ti evaṃ pavattapubbabhāgasanniṭṭhānahetukena payogakālasanniṭṭhānena anicchinanto. Yattha hi anicchayo, tattha appaṭipatti evāti. Saṃsappanaṃ saṃsayo. So hi ‘‘āsappanā parisappanā’’ti vutto. Asatipi byāpāre tatramajjhattatāya sati taṃsampayuttadhammā sakasakakiccavasena anūnānadhikatāya alīnaanuddhatatāya ca saṃvattantīti sā tesaṃ tathāpavattiyā paccayabhūtā ūnādhikabhāvaṃ nivāreti viyāti ūnādhikanivāraṇarasā vuttā. Tathā pavattipaccayattāyeva tesu dhammesu majjhattatāti ca vuttā.
ఝానపదస్సాతి ఝానసద్దస్స. తేసూతి పఞ్చసు. పఞ్చ హి అఙ్గాని ఝానపదస్స అత్థోతి ఇదం సంవణ్ణియమానత్తాయేవ ఇమం చిత్తుప్పాదం సన్ధాయ వుత్తం. న హి సబ్బస్మిం చిత్తుప్పాదే పఞ్చేవ ఝానఙ్గాని. పదసమూహో వాక్యం, పదకోట్ఠాసో వా ఫస్సపఞ్చమకాది ధమ్మరాసి. వుత్తం పూరితన్తి ఛపణ్ణాసాదితాయ పూరణవసేన. ఫస్సపచ్చయా వేదనా ‘‘ఫుట్ఠో వేదేతి, ఫుట్ఠో సఞ్జానాతీ’’తిఆదివచనతో (సం॰ ని॰ ౪.౯౩) ఫస్సో వేదనాదీనం పచ్చయో. యదిపి ఛన్దాదయో యథావుత్తరాసికిచ్చాభావతో తేసు న వత్తబ్బా, విసుం రాసిఅన్తరభావేన పన సరూపతో వత్తబ్బాతి చోదనం మనసి కత్వా ‘‘వుత్తానమ్పీ’’తిఆదిమాహ.
Jhānapadassāti jhānasaddassa. Tesūti pañcasu. Pañca hi aṅgāni jhānapadassa atthoti idaṃ saṃvaṇṇiyamānattāyeva imaṃ cittuppādaṃ sandhāya vuttaṃ. Na hi sabbasmiṃ cittuppāde pañceva jhānaṅgāni. Padasamūho vākyaṃ, padakoṭṭhāso vā phassapañcamakādi dhammarāsi. Vuttaṃ pūritanti chapaṇṇāsāditāya pūraṇavasena. Phassapaccayā vedanā ‘‘phuṭṭho vedeti, phuṭṭho sañjānātī’’tiādivacanato (saṃ. ni. 4.93) phasso vedanādīnaṃ paccayo. Yadipi chandādayo yathāvuttarāsikiccābhāvato tesu na vattabbā, visuṃ rāsiantarabhāvena pana sarūpato vattabbāti codanaṃ manasi katvā ‘‘vuttānampī’’tiādimāha.
ధమ్ముద్దేసవారకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dhammuddesavārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ధమ్మసఙ్గణీ-మూలటీకా • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / యేవాపనకవణ్ణనా • Yevāpanakavaṇṇanā