Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ਯੇવਾਪਨਕવਣ੍ਣਨਾ
Yevāpanakavaṇṇanā
ਯਥਾ ਤਥਾ વਾਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਮਿਚ੍ਛਾ વਾ। ਅਨਧਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਏਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪવਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਭਾਗਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਹੇਤੁਕੇਨ ਪਯੋਗਕਾਲਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਨਿਚ੍ਛਿਨਨ੍ਤੋ। ਯਤ੍ਥ ਹਿ ਅਨਿਚ੍ਛਯੋ, ਤਤ੍ਥ ਅਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ ਏવਾਤਿ। ਸਂਸਪ੍ਪਨਂ ਸਂਸਯੋ। ਸੋ ਹਿ ‘‘ਆਸਪ੍ਪਨਾ ਪਰਿਸਪ੍ਪਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਸਤਿਪਿ ਬ੍ਯਾਪਾਰੇ ਤਤ੍ਰਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਯ ਸਤਿ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਸਕਸਕਕਿਚ੍ਚવਸੇਨ ਅਨੂਨਾਨਧਿਕਤਾਯ ਅਲੀਨਅਨੁਦ੍ਧਤਤਾਯ ਚ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾ ਤੇਸਂ ਤਥਾਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਊਨਾਧਿਕਭਾવਂ ਨਿવਾਰੇਤਿ વਿਯਾਤਿ ਊਨਾਧਿਕਨਿવਾਰਣਰਸਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਥਾ ਪવਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾਯੇવ ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਮਜ੍ਝਤ੍ਤਤਾਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤਾ।
Yathātathā vāti sammā micchā vā. Anadhimuccantoti ‘‘idaṃ karissāmi, etaṃ karissāmī’’ti evaṃ pavattapubbabhāgasanniṭṭhānahetukena payogakālasanniṭṭhānena anicchinanto. Yattha hi anicchayo, tattha appaṭipatti evāti. Saṃsappanaṃ saṃsayo. So hi ‘‘āsappanā parisappanā’’ti vutto. Asatipi byāpāre tatramajjhattatāya sati taṃsampayuttadhammā sakasakakiccavasena anūnānadhikatāya alīnaanuddhatatāya ca saṃvattantīti sā tesaṃ tathāpavattiyā paccayabhūtā ūnādhikabhāvaṃ nivāreti viyāti ūnādhikanivāraṇarasā vuttā. Tathā pavattipaccayattāyeva tesu dhammesu majjhattatāti ca vuttā.
ਝਾਨਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ਝਾਨਸਦ੍ਦਸ੍ਸ। ਤੇਸੂਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ। ਪਞ੍ਚ ਹਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਝਾਨਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਇਦਂ ਸਂવਣ੍ਣਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾਯੇવ ਇਮਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇ ਪਞ੍ਚੇવ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ। ਪਦਸਮੂਹੋ વਾਕ੍ਯਂ, ਪਦਕੋਟ੍ਠਾਸੋ વਾ ਫਸ੍ਸਪਞ੍ਚਮਕਾਦਿ ਧਮ੍ਮਰਾਸਿ। વੁਤ੍ਤਂ ਪੂਰਿਤਨ੍ਤਿ ਛਪਣ੍ਣਾਸਾਦਿਤਾਯ ਪੂਰਣવਸੇਨ। ਫਸ੍ਸਪਚ੍ਚਯਾ વੇਦਨਾ ‘‘ਫੁਟ੍ਠੋ વੇਦੇਤਿ, ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਞ੍ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੯੩) ਫਸ੍ਸੋ વੇਦਨਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯੋ। ਯਦਿਪਿ ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਰਾਸਿਕਿਚ੍ਚਾਭਾવਤੋ ਤੇਸੁ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ, વਿਸੁਂ ਰਾਸਿਅਨ੍ਤਰਭਾવੇਨ ਪਨ ਸਰੂਪਤੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾਤਿ ਚੋਦਨਂ ਮਨਸਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘વੁਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
Jhānapadassāti jhānasaddassa. Tesūti pañcasu. Pañca hi aṅgāni jhānapadassa atthoti idaṃ saṃvaṇṇiyamānattāyeva imaṃ cittuppādaṃ sandhāya vuttaṃ. Na hi sabbasmiṃ cittuppāde pañceva jhānaṅgāni. Padasamūho vākyaṃ, padakoṭṭhāso vā phassapañcamakādi dhammarāsi. Vuttaṃ pūritanti chapaṇṇāsāditāya pūraṇavasena. Phassapaccayā vedanā ‘‘phuṭṭho vedeti, phuṭṭho sañjānātī’’tiādivacanato (saṃ. ni. 4.93) phasso vedanādīnaṃ paccayo. Yadipi chandādayo yathāvuttarāsikiccābhāvato tesu na vattabbā, visuṃ rāsiantarabhāvena pana sarūpato vattabbāti codanaṃ manasi katvā ‘‘vuttānampī’’tiādimāha.
ਧਮ੍ਮੁਦ੍ਦੇਸવਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dhammuddesavārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ਯੇવਾਪਨਕવਣ੍ਣਨਾ • Yevāpanakavaṇṇanā